Column: Het vacuüm van de muziekindustrie (deel 2)

Buma/Stemra heeft kennelijk de tarieven voor podcasts aangepast naar 1 cent per gedownloade podcast met een minimum van € 130.- zo blijkt uit de berichtgeving van vorige week. Het heeft ertoe geleid dat onder andere Radio 538 per direct is gestopt met het aanbieden van de Dance Department en Powermix podcasts en Buma/Stemra de oorlog heeft verklaard. Niet alleen voor grote stations als Radio 538 heeft de aanpassing gevolgen, maar vooral ook voor de kleine webstations (met minder of geen commerciële inkomsten). Hetgeen de promotie van (nieuwe) muziek weer niet ten goede komt. Kortom wederom ontstaat ‘Het vacuüm van de muziekindustrie’.

Het staat vast dat muziek een belangrijk component is om verkeer naar webstations/sites te trekken of luisteraars (downloaders van podcasts) te genereren. Hetgeen natuurlijk voor commerciële inkomsten zou kunnen zorgen. Anders wordt de soep niet zo heet gegeten door Radio 538 en menig ander webstation. Het oefenloos gekwetter zonder enige kennis van zaken door de diverse blogs en hun lezers helpt ook niet. Voor een dialoog tussen alle betrokkenen zijn mensen nodig met gedegen kennis van zaken over de materie.

De achterban (lees: de Auteur) van Buma/Stemra wordt niet betrokken bij het tot stand komen van een tarief, noch wordt er een gedegen dialoog met de exploitanten van webstations, die podcasts distribueren, gevoerd. Zonder hier al te diep op in te gaan neem dat maar aan.

Vooropgesteld dat Auteurs en ook rechthebbenden van het Naburige recht simpelweg recht hebben op een billijke vergoeding voor hun prestatie dien je als Collectieve Beheer Organisatie (kortweg CBO oftwel Buma/Stemra of Sena) ) ook met alle andere betrokkenen aan de exploitatiekant rond de tafel te gaan om tot een inzicht en een levensvatbaar businessmodel te komen. Dit gebeurt niet. Eigenlijk is dit al jaren de kern van het probleem tussen degene die dient te betalen en degene die dient te incasseren. Wie haalt deze angel er ooit eens uit?

Het probleem zit hem in de huidige licentiestructuren die meestal van achter een bureau worden ‘bedacht’. Deze bieden vaak nauwelijks ruimte voor digitaal ondernemen. Ze bieden al helemaal geen ruimte voor kleine webstations met hun podcasts (of geheel nieuw opkomende initiatieven) met een beperkt aantal luisteraars of geen (of nauwelijks) commerciële inkomsten om een dergelijk nieuw digitaal initiatief te ontplooien.

Doch echter langs deze weg een voorzet voor een vergoedingstructuur voor het Auteursrecht, welke je ook zou kunnen hanteren voor de rechthebbenden van het Naburige recht. De voorzet is waarschijnlijk goed werkbaar voor de exploitanten of beheerders van webstations (met streamings en/of podcasts). Haal de drempel uit de licentiestructuren en vraag ongeveer tussen 5% en 10% van de commerciële inkomsten (exclusief BTW) van hetgeen webstations/sites die podcasts distribueren als vergoeding voor het Auteursrecht. Dit percentage komt grosso modo overeen met hetgeen dat al jaren lang door radiostations (met een etherfrequentie) en door evenementenorganisaties wordt betaald voor muziekgebruik. In deze licentiestructuren zitten geen drempels per keer dat een muziekwerk aan een individu ten gehore wordt gebracht. Dit is de laatste decennia voor alle betrokkenen (lees: Auteurs en exploitanten) nimmer een obstakel geweest.

Mochten er geen (of nauwelijks) commerciële inkomsten bij webstations aanwezig zijn, kijk dan naar de hoeveelheid internetverkeer die een dergelijk webstation (met haar podcasts) genereert en spreek hier een fatsoenlijk haalbaar tarief mee af. Een gedegen onderzoek naar de hoogte van dit tarief zou hier nog aan vooraf moeten gaan.

Verplicht de desbetreffende webstations/sites, die podcasts (en misschien ook streamings) distribueren, om jaarlijks hun jaarstukken te overhandigen ter controle. Neem als CBO een audit-clausule in de overeenkomst op. Deze clausule ziet er op toe dat jaarlijks de boeken bij het desbetreffende webstation/site, die podcasts (en misschien ook streamings) distribueren, gecontroleerd kunnen en mogen worden. Vraag de desbetreffende webstations/sites, die podcasts (en misschien ook streamings) distribueren, om een uitgebreide periodieke digitale rapportage welke muziekwerken er worden gespeeld en hoeveel verkeer (inclusief geografisch rapport) zij hebben.

Tot slot kan men er voor kiezen om de vergoedingenstructuur jaarlijks te indexeren om zo te bepalen of alle partijen nog tevreden zijn. Het spreekt voor zich dat er beperkende en ontbindende voorwaarden dienen te worden gedefinieerd in geval er door enig partij niet wordt voldaan aan de voorwaarden.

Het is begrijpelijk dat bovenstaande voorzet nog haken en ogen heeft maar hopelijk wordt ‘Het vacuüm van de muziekindustrie‘ eens doorbroken. Ga snel aan tafel, voordat er weer een heel ‘illegaal’ circuit op gang komt, want de digitale wereld draait immers heel hard door. Zorg dat beide partijen er beter van worden. Het nieuwe digitale tijdperk heeft nieuwe inzichten en vraagt om een nieuwe manier van besturen en communiceren … Dialoog tussen alle partijen is het devies!

Lees ook

• Het vacuum van de muziekindustrie