Column: Verdwijnen de banken van de muziekindustrie?

Geschatte leestijd - 5 minuten

De muziekwereld is, als het gaat om het verdelen van inkomsten naar artiesten en rechthebbenden, een uiterst complex systeem. Daar lees je meer over in deze bijdrage, die uit 2010 stamt. Het is een wirwar van relaties tussen partijen. Degene die investeren zijn vaak de platenmaatschappijen en muziekuitgevers. Zij investeren vaak in liedjes, niet alleen door de marketing en productie te financieren. Vaak ook door voorschotten te geven op de toekomstige inkomsten van artiesten. Kort door de bocht: je zou ze als banken voor artiesten kunnen zien. Blijven deze partijen de banken van de muziekindustrie?

>> Luister hier ook naar de wekelijkse podcast

Twee type rechten

Hieronder vind je een definitie van de verschillende soorten muziekrechten, mocht je nog niet ingeburgerd zijn in de muziekindustrie. De exploitatie van muziek bestaat doorgaans uit twee typen rechten: auteursrechten en master-rechten. De muziekuitgever, ook wel publisher genoemd, houdt zich bezig met het uitgeven van muziek (het exploiteren) en verdient dus van de auteursrechten. Eenvoudig gezegd; hij of zij verdient geld door muziek op radio en TV uitgezonden te krijgen of door muziek in films, TV-series, -programma’s, games en commercials geplaatst te krijgen. Verder behelst het het innen van rechten (inkomsten) voor live optredens van artiesten, die muziek van aangesloten componisten uitvoeren.

Een platenmaatschappij, ook wel als label aangeduid, heeft als voornaamste doel om artiesten te begeleiden bij het exploiteren van opnames. Dit zijn de master-rechten. De platenmaatschappij verzorgt de productie, financiering, marketing en distributie van de opnames: de zogenaamde masters. Dit gold voorheen vooral voor fysieke dragers (cd’s, dvd’s, vinyl). Tegenwoordig gaat het steeds meer over de digitale distributie, zoals via muziekplatformen zoals Spotify en iTunes.

Nieuw platform

Bij het registeren en beheren van rechten in de muziekwereld kan blockchain dienen als derde, onafhankelijke partij, die het afrekenproces sneller, efficiënter en goedkoper maakt. De blockchain is een ‘digitaal grootboek’, waarin gegevens op een decentrale manier zijn vastgelegd. Het resultaat: betrouwbare authenticatie van muziek en een eerlijkere verdeling van rechten en gelden.

Ik werd recent gewezen op een interessant blockchain-initiatief. Vezt is een platform dat artiesten en rechthebbenden controle geeft over hun nieuwe of bestaande nummers. Het stelt hen in staat om financiering te vinden voor hun liedjes, door een aandeel in hun nummers aan te bieden aan fans, vrienden, platenmaatschappijen, muziekuitgevers en merken. Vezt biedt de artiesten een gebruiksvriendelijk, billijk en transparant platform om met nieuwe of bestaande nummers eenvoudig en snel geld te verdienen.

Het platform is te vergelijken met een marktplaats voor liedjes. Artiesten en rechthebbenden kunnen ervoor kiezen om een gedeelte van de rechten van hun liedje ter beschikking aan te bieden. Vervolgens bepalen ze een einddatum voor de zogenaamde Initial Song Offering (ISO). Dit is de periode dat kan worden geïnvesteerd in een liedje. De ISO is een variant op de traditionele IPO, het publiekelijk naar de beurs gaan van een bedrijf en de nieuwe populaire ICO, het publiekelijk maken van aandelen in een bedrijf via de blockchain.

Samengevat;

Investeerders (inclusief fans, muziekprofessionals en merken) investeren in rechten gedurende de initial song offering. De artiesten ontvangen het geïnvesteerde bedrag direct op hun rekening.
De informatie van de rechten van het liedje worden in het liedje versleuteld en gedistribueerd via de blockchain.
De inkomsten worden vervolgens verzameld via rechtenorganisaties in 137 landen over de hele wereld. Evenals via STEM, die de digitale inkomsten van Spotify, iTunes, YouTube, Pandora, en meer incasseert.
Het platform zorgt dat de inkomsten rechtstreeks terugvloeien naar de artiesten en hun investeerders. Het hoopt daarmee een nieuwe markt te creëren waarbij artiesten niet meer afhankelijk hoeven te zijn van investeringen door platenmaatschappijen en muziekuitgevers.

Voor wie is het platform

Het platform dat vooral voor de artiest bedoeld is, geeft de artiesten de touwtjes in handen. Hierdoor hebben ze de financiële controle over de muziek die ze maken. Door het verstrekken van een eenvoudige, transparante manier om muziek te gelde te maken en het verzamelen van inkomsten, helpt het platform de artiesten met het ontwikkelen van nieuwe inkomstenstromen. Deze inkomsten gaan verder dan het traditionele model van de muziekindustrie

Het platform is daarnaast ook bedoeld voor alle muziekliefhebbers, van dance-fanaten tot rockers, waar ook ter wereld. Muziekliefhebbers kunnen hun enthousiasme voor een artiest vertalen naar een echt partnerschap met artiesten, door individueel in liedjes te investeren en rechtstreeks mee te delen in hun succes.

Tot slot is Vezt bedoeld voor de vooruitstrevende professionals in de muziekindustrie, evenals investeerders, zoals de partijen die namens pensioenfondsen of beleggingsfondsen investeren. Feitelijk iedereen die wil investeren in rechten van artiesten kan het platform gebruiken om een (gedeeltelijk) eigendom in hun liedjes te verwerven, in ruil voor een investering.

Vacuüm

Op dit moment zijn er grofweg drie redenen waarom de blockchain nog niet gezien wordt voor wat het is: een technologie die de rechtenverdeling van muziek betrouwbaarder, eerlijker en transparanter kan maken. Er wordt gedaan alsof de techniek moeilijker is, dan het in feite is. De mogelijkheden worden gebagatelliseerd. Ook wordt de technologie nog vaak verward met de bitcoin. Zonde, want de blockchain heeft de potentie om veel problemen in de muziekindustrie op te lossen. Er klinken geluiden uit de muziekindustrie dat het zo’n vaart niet zal lopen, en dat juist een centrale oplossing gewenst is (en niet het decentrale karakter van de blockchain).

Blockchain is, eigenlijk net als internet, een decentraal systeem dat een centraal karakter heeft. Zolang er bij de Nederlandse muziek-rechtenorganisaties en hun leden geluiden opgaan dat het zo’n vaart niet loopt, Blockchain een hip-modewoord is en een centrale oplossing het streven is, wordt duidelijk dat er een boel spelers nog steeds niets opgestoken hebben van de verregaande digitalisering en het internet. Zij zijn opnieuw bezig met het creëren van een vacuüm.

Machtsverschuiving

Natuurlijk zijn er nog volop uitdagingen. Het Vezt-platform is immers net opgestart. Het is nu nog ongewis hoe de toekomst er van het platform uitziet, maar duidelijk is dat de blockchain een ongekende potentie heeft. De recente geschiedenis van het internet heeft allang bewezen dat centrale oplossingen het altijd afleggen tegen decentrale oplossingen. Veel partijen binnen de muziekindustrie zullen (zo verwacht ik) de blockchain een kans geven, sneller implementeren dan menigeen denkt en de technologie positiever benaderen dan dat de gevestigde orde dat doet.

Ik zal in ieder geval met veel plezier de ontwikkeling van Vezt blijven volgen. Oplossingen als die van Vezt zullen mijns inziens bij gaan dragen aan de machtsverschuiving binnen de muziekindustrie. Platenmaatschappijen en muziekuitgevers zullen op termijn niet meer als banken van de muziekindustrie dienen. Het staat vast dat de rol van bank overgenomen kan worden door fans, muziekprofessionals en merken!

* Deze post schreef ik voor This Is Our House en verscheen eerder.

Muziek in de blockchain: Een aantal andere blockchain-startups die de muziekindustrie willen vernieuwen, waaronder distributieplatformen Opus, Decent, Resonate, SingularDTV, Bittunes, UjoMusic en Peertracks. Custos Media gebruikt de blockchain om piraterij tegen te gaan. Dotbc en Choons beheren royalties van muzikanten.