In april 2018 kondigde RTL aan dat het een fan-centrische benadering kiest. RTL gebruikt daar een buzz-woord (uit 2012) voor. De omroep vergeet wat mij betreft te werken aan de digitale bedrijfswaarde en lijkt zelfs ronduit naïef als het aankomt op het verspreiden van content.
Digitale naïviteit
Marcel Korstjens-Alling, eindverantwoordelijk voor de Commerciële Technologie bij RTL Nederland, is recent door zijn collega Krishna Pothula geïnterviewd over de toekomst van RTL. Hierin wordt duidelijk dat enige digitale naïviteit naar boven komt. Klaarblijkelijk is het nog niet duidelijk dat content juist decentraal en breed gedistribueerd moet worden om zo aan de anarchistische houding van de content-consument tegemoet te komen.
Korstjens-Alling: “RTL’s mission is to make the difference with unmissable stories to the Netherlands that touch the heart and mind. If we accomplish this, I am sure the users will reward RTL by viewing and interacting with the content, be willing to pay for the content with money or time while feeling more secured/relaxed in the privacy discussion. RTL is a trusted brand that treats users with respect and communicates what we are doing in a transparent way. That is what will set us apart from the ‘big 6’ where a user is just a way of making more money.”
Bovenstaande veronderstelt dat als RTL maar onmisbare verhalen maakt, de kijker RTL zal belonen met tijd en/of geld. Juist in de 21ste eeuw, waarin zoveel sociale kanalen en platforms zijn opgekomen, is een meer decentrale benadering nodig. Het delen van content, in plaats van het verkopen ervan (via de paywall van het niet gratis platform RTL XL), is hierin het toverwoord. Door de contentstrategie nog niet in te richten op deze moderniteit, blijkt dat RTL nog naïef is als het aankomt op diens rol in het digitale business ecosysteem.
Fan-centric: het buzz-woord uit 2012
Dit waren de letterlijke woorden uit het persbericht van RTL: “RTL Nederland lanceert vandaag een nieuwe groeistrategie, waarbij de behoeften en drijfveren van consumenten centraal komen te staan. Het bedrijf laat de oude zendergerichte aanpak los en gaat voor een hechte relatie en directe interactie met zijn kijkers, volgers en bezoekers, via elk denkbaar kanaal en zelfs buiten het scherm.”
Er zijn twee interessante inzichten bij deze aanpak. Allereerst zou ik graag het eerste bedrijf willen spreken dat zegt zijn klant niet centraal te stellen. Wie geeft er nog niet om de behoeften en drijfveren van de consument en streeft er niet naar een hechte relatie met zijn klant? ‘De klant centraal stellen’ is het marketing- en management-cliché van de afgelopen tijd. In andere woorden: “Als je erover nadenkt best raar, want je moet als media altijd je publiek centraal zetten. Dat is niet iets wat enkel nu moet, dat moest tien jaar geleden net zo goed”, aldus Elger van der Wel op Numrush.nl.
Daarnaast is fan-centric het buzz-woord van 2012. Het is een holle term, die door marketeers uitgekauwd en herkauwd is. Dat de RTL-CEO het gebruikt, is misschien wel een manier om te verhullen dat de reorganisatie simpelweg een boel banen gaat kosten. En, zoals Van der Wal suggereert: er zit misschien nog wel meer achter. “Wat Sauvé ook lijkt te zeggen is dat hij minder afhankelijk wil worden van externe producenten en dan waarschijnlijk in het bijzonder van John de Mols Talpa. Logisch, want De Mol is de eigenaar van SBS. En dat niet alleen: hij is druk bezig met het uitbouwen van Talpa Network, waarin hij allerlei mediamerken en -organisaties samenvoegt. Van SBS6 tot het ANP tot Radio 538. Waar RTL aan de ene kant moet concurreren met internationale spelers als Google en Netflix, krijgt het op nationaal vlak meer en meer te vrezen van Talpa”, aldus de Numrush-columnist.
Digitale bedrijfswaarde
Talpa heeft een aantal andere keuzes gemaakt dan RTL. Het netwerk van John de Mol heeft wel ingezet op de digitale transformatie en zich ontpopt tot een digitaal, business ecosysteem. Ik schreef eerder dat het netwerk van Talpa een ecosysteem is dat van waarde is voor de gebruikers. Talpa weet een netwerk te creëren waar het indruk mee zou kunnen maken op adverteerders. Hoeveel bedrijven kunnen claimen dat ze bijna elke Nederlander weten te bereiken? Daarnaast is er synergie tussen de verschillende bedrijven: online video, radio, tv en events kunnen elkaar versterken.
RTL lijkt hier nog lichtjaren van verwijderd. RTL zal een echte digitale transformatie moeten doormaken. Daarvoor is het nodig dat RTL stuurt op de potentiële digitale bedrijfswaarde: de waarde die ontstaat door de digitale verbindingen met fans en klanten. Sterker nog: al eerder werd vastgesteld dat dit de belangrijkste factor is bij digitalisering.
Vraagt om raamwerk
Daarom zou RTL direct kunnen starten met het hanteren van een gedegen raamwerk, dat helpt sturen op brand equity, brand reputation performance, marketing efficiency, business acceleratie en business activatie. Dat raamwerk is: het Business Acceleration Framework. Via het raamwerk kunnen niet alleen bestaande verdienmodellen worden geoptimaliseerd, maar ook nieuwe verdienmodellen worden ontwikkeld. Uiteindelijk zal dit er ook toe leiden dat het digitaal vermogen bewaakt wordt. Dit is de centrale intelligentie van waaruit een digitale transformatie moet worden vormgegeven.
Wat mij betreft geldt. Alleen als RTL zich niet verschuilt achter (gedateerde) buzz-woorden, haar digitale naïviteit laat varen en voor een adequaat raamwerk kiest, kan het nog de strijd aan met Netflix (in internationaal opzicht) en Talpa (op nationaal niveau).
Bekijk ook
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Ietsje meer dan 25 jaar geleden zag de eerste online multi-player game het licht. Ik heb het natuurlijk over het ‘schietspel’ Doom. We zijn heel wat technologische ontwikkelingen verder en kijken er niet meer vanop wanneer je een spel ook online tegen vrienden kunt spelen. Maar wist je dat er een heuse online gaming industrie is ontstaan, met fans die via streamingdiensten kijken naar – echt waar – digitale atleten? Dit genre heet heel toepasselijk eSports. Het succes van deze industrie bewijst dat je je moet verdiepen in de relatie-economie, wil je niet snel buitenspel staan. Tegelijkertijd laat deze industrie ook kansen liggen en dat is doodzonde, want het is een mooie groeimarkt.
eSports met Gullit timmert aan de weg
Laten we beginnen met wat interessante feiten over de eSports-markt. De Nederlandse eSports-industrie zou vorig jaar al goed zijn voor zo’n 7,5 miljoen euro. Dat laat meteen al de nog marginale rol van Nederland zien, want wereldwijd mag de industrie al anderhalf miljard dollar vertegenwoordigen. Toch zijn de cijfers over de Nederlandse markt best indrukwekkend als we verder inzoomen:
Er waren in 2017 ongeveer 1,4 miljoen Nederlandse kijkers van eSports-wedstrijden en evenementen;
Nederland is goed voor zo’n vijf procent van de Europese eSports fanbase;
De Nederlandse markt zal dit jaar – naar verwachting – met 24 procent groeien.
Weinig Nederlandse industrieën die dat nadoen. Een dergelijke groei. In Europa is de groei van deze sector ‘slechts’ dertien procent. Een leuk feitje: veel van de Nederlandse eSports-fans zijn mannen (namelijk 84 procent) en tussen de 18-24 jaar (38 procent) of 25-34 jaar (33 procent). Hoe dat komt? Door het succes van de eDivisie, zo vermoeden deskundigen. Dat maakt het onmogelijk om niet te denken aan Ruud Gullit, die zich opwierp als een ambassadeur van deze sport (nadat hij zelf overigens wereldwijde faam hervond omdat hij in de FIFA-18 game een van de beste spelers was). Dit Team Gullit zaait op vruchtbare grond.
—–
—–
Bewijs voor de relatie-economie
Ik was in mijn ontdekking van de Esports-industrie (waarover hieronder meer) positief verrast door de geringe afstand tussen fans en sporters. Door social media – en doordat de games per definitie een online karakter hebben – is er veel interactie tussen spelers en fans. Dat zorgt voor een optimale relatie tussen fan en speler.
De relatie met fans is letterlijk goud waard. Dat zit zo. We bevinden ons inmiddels in de relatie-economie. Matthijs van de Peppel en Xavier van Leeuwe legden in ‘De relatie-economie’ precies uit wat term inhoudt: het opbouwen van een relatie met fans of klanten is belangrijker dan wat dan ook en voorspelt zelfs of bedrijven in de toekomst succesvol zullen zijn. In dit geval laat een goede relatie met fans zien of een eSports-speler aantrekkelijk blijft voor sponsoren. Dat de industrie relatief jong is en nu al sponsoren vindt, laat zien dat de relatie-economie springlevend is en het Nederlands bedrijfsleven van het effect daarvan op de hoogte is. Goed nieuws voor eSport-ers!
De fanrelatie is de belangrijkste voorspeller van bedrijfseconomische kapitaal geworden. eSports-spelers zetten daar al flink op in, maar moet eigenlijk hun hele organisatie daarop inrichten. Door te investeren in nieuwe technologieën als blockchain en bots – maar ook content – kunnen ze deze relatie verbeteren en in waarde vermeerderen. Daar ligt nog een uitdaging voor deze industrie. Het benutten en optimaliseren van het digitale vermogen.
Aanbeveling: stap uit de kinderschoenen
Zelf raakte ik eind Mei in contact met de eSports-industrie tijdens een conferentie in de Fabrique in Utrecht. Hier spraken interessante deskundigen uit de eSports-scene, zoals de eigenaar van Team Liquid (een professioneel eSports team). Wat me opviel? De transfer- en sponsorcontracten worden, net als bij niet-online-sporten bepaald op basis van de waardebepaling van spelers en teams. Een samenwerking met een merk draait erom dat de samenwerking waarde moet toevoegen voor de sponsor. In de praktijk draait het vaak om het raken van fans (echte interactie) en niet slechts het bereik van teams of spelers.
Toch blijkt deze industrie nog niet compleet volwassen. Dat is aan de ene kant charmant, maar er is ook genoeg reden om eens echt werk te maken van een professionaliseringsslag. Nog niet erg veel sponsoren hebben voldoende knowhow van eSports. Zonde, want als je je niet verdiept in hetgeen je sponsort, kan er nooit een optimale samenwerking ontstaan. Het digitaal vermogen wordt door spelers, teams en de leagues en bonden nog niet benut.
Ook zijn er onvoldoende internationale eSports-toernooien in Nederland. Daarmee profileert Nederland zich nog niet genoeg en laten we als Nederlandse eSports-economie kansen liggen. We moeten dan ook snel veel meer eigen toernooien ontplooien, want op dit vlak staan we als industrie nog in de kinderschoenen. Ook het niveau van analisten en casters (dat zijn de commentatoren bij de wedstrijden, red.) mag omhoog. Het groeiend aantal fans verdient dat niet alleen, er is ook genoeg om verslag van te doen. Sommige teams ontstaan al in het tijdsbestek van een jaar tijd (!): een dynamische markt, waar volop kansen liggen en er ruimte is voor pioniers.
In navolging van de eerdere postsvorige week. Je kan als organisatie niet meer zonder digitale strategie. Waarom? Omdat de digitale en analoge wereld in elkaar overlopen en je in beide werelden aanwezig moet zijn. Een goed plan is daarvoor niet genoeg. Voor een goede strategie is weer informatie over (en actieve inbreng van) de interne en externe omgeving (lees: fans, klanten, toeleveranciers en partners) nodig. Een digitale strategie blijft een papieren werkelijkheid, als degenen die het plan moeten uitvoeren niet betrokken worden bij het plan. Maar er is nog meer nodig om te slagen. Dit zijn de tien essentiële tips voor jouw digitale strategie.
1: Een bedrijfsstrategie
De bedrijfsstrategie is belangrijk en noodzakelijk om goed te kunnen (blijven) presteren. Het geeft richting aan alle beslissingen die een organisatie nu en in de toekomst neemt. Daarvoor moet je vier zaken duidelijk hebben: de missie (wat is je identiteit en doel?), de visie (de inspiratie, het ambitieuze beeld van de organisatie), de doelstellingen (de tastbare resultaten die je nastreeft om de missie en visie van jouw organisatie te verwezenlijken) en een strategisch plan (hoe doelstellingen bereikt gaan worden).
2: Content
Mensen zijn verhalenvertellers. Een verhaal maakt iets tastbaar, persoonlijk, begrijpelijk en vooral menselijk; het verbindt. Als dj of organisator moet je uitleggen waarom je doet wat je doet. Een goed begin van een contentstrategie is dan ook de Why van Simon Sinek. Een goede contentstrategie laat zien hoe je de doelen van een organisatie met behulp van content kan bereiken. Bovenal bouw je, als je consequent content deelt, een fan- en volgerschare op, die weer erg waardevol is.
3: Van aanwezigheid naar vertrouwen
Bedrijven moeten een transitie maken. Niet alleen van aanwezigheid naar connectie, maar ook van connectie naar vertrouwen. Richt hier de missie van de organisatie op in. Stel de relatie met de fan of klant voorop te stellen in het (internet) ecosysteem. De verandering gaat van vluchtig contact naar een relatie tot uiteindelijk een vertrouwensrelatie. Hierdoor wordt het netwerk dat je opbouwt meer waard.
4: Domeinen
We verbinden ons alleen met domeinen en sociale kanalen die ons voorzien in onze behoefte, naar ons luisteren en die we kunnen vertrouwen. Daarom is een domein –een eigen website of app – zo belangrijk: het is de enige plek waar mensen informatie kunnen verifiëren. Het is immers de enige plek die je in eigen beheer hebt. Stel dus vast wat de doelstellingen en propositie zijn van het eigen domein en hoe het tot conversie zou kunnen leiden.
5: Netwerken
Wil je een online netwerk opbouwen, dan is het nodig om kennis te hebben over jouw achterban. Welke sociale netwerken gebruiken ze – en waarvoor gebruiken ze die? Marketing wordt efficiënter als je weet wat de impact kan zijn van de verschillende sociale netwerken op jouw doelgroep. Voor de hand liggend is dat LinkedIn voor zakelijk en Facebook voor privé gebruikt wordt. Houd hier rekening mee in het opstellen van je strategie.
6: Multi screen
Men spreekt vaak over een cross-platform strategie. Dat is nodig, omdat we meer dan ooit gebruikmaken van verschillende apparaten voor uiteenlopende doeleinden. We gebruiken verschillende apparaten voor dezelfde taken. Daarom moet een gebruiker op elk scherm dezelfde ervaring geboden worden: hij of zij kijkt jouw video of zoekt jouw whitepaper op zijn telefoon, laptop of tablet op. Multi-screen is een fundamenteel aspect van jouw digitale strategie.
7: Data
Veel dj’s, bedrijven en organisatoren verzamelen data, maar gebruiken deze nog onvoldoende. Zonde, want daarmee laat je kansen liggen. Hoe je optimaal met data aan de slag gaat? Zorg er eerst voor om integraal in alle eigen systemen en externe databronnen te onderzoeken wat voor gegevens er over fans of klant zijn en welke informatie er ontbreekt. Kies je partners daarnaast ook altijd uit op het delen van data. De grote uitdaging, met name binnen de dance-industrie, ligt in het verkrijgen van data van andere partijen, zoals ticketing providers en merchandisers.
8: Evenwichtsoefening
Het opstellen van een goede digitale datastrategie is een evenwichtsoefening tussen innovatieve inspanningen en de bestaande mogelijkheden en middelen. Kies alleen voor inspanningen die het beste aansluiten bij de bestaande doelstellingen, effectief ingezet kunnen worden geïmplementeerd in de bestaande organisatiecultuur en de beste resultaten opleveren.
Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een raamwerk.Dit maakt een datagedreven organisatie mogelijk en de voortgang inzichtelijk. Laat ondertussen altijd de mensen die gebruikmaken van data het vertrekpunt zijn van de strategie, en niet de techniek.
9: Van kosten naar opbrengsten
Zie internet, technologie en social media niet als een kostenpost. Ze zijn er juist op gericht om jouw positie in het ecosysteem van de fan te krijgen. Daarom moet je een aparte business unit opzetten. Deze afdeling is organisatorisch wendbaar en laat je kansen voor nieuwe inkomstenstromen benutten. Run deze afdeling als een startup, als een digital profit center, met een eigen winst en verliesrekening. Dit maakt het inzichtelijk maken van een Return on Platform Performance (ROPP) mogelijk.
10: Samen veranderen
Veranderen doe je samen. Samen veranderen betekent meer dan iedereen in de organisatie betrekken, draagvlak voor de digitale strategie creëren en helder communiceren. Samen betekent: bottom-up, iedereen in organisatie laten meewerken en meedenken, samen tot een visie komen en naar oplossingen zoeken, een ‘wij-gevoel’ creëren. Kortom, bij samen veranderen wordt geprobeerd de wijsheid van de hele organisatie te betrekken en naar iedereen te luisteren, zowel voor- en tegenstanders van de verandering.
Organisaties worden gedwongen hun businessmodel opnieuw uit te vinden en onderdeel te worden van het internetecosysteem. Op deze ontwikkeling past niet langer een traditioneel, hiërarchisch georganiseerde onderneming. Organisaties moeten niet vijf jaar gaan zitten wachten op het rondbreien van een businesscase. Ze zijn de businesscase. Onthoud: de markt heeft op dit moment een eigen dynamiek, waarbij nog nauwelijks te identificeren is hoe een businessmodel tot stand gekomen is.
Conclusie
Een goede digitale strategie is integraal onderdeel van de bedrijfsstrategie. Hierdoor kan je nieuwe waardemodellen en verdienmodellen laten ontstaan. Zonder bovenstaande tien essentials raak je achterop de concurrentie, vernieuw je niet in het tempo dat nodig is en is het lastiger om gestelde doelstellingen te realiseren. Onthoud daarbij dat content hierbij het bindmiddel binnen de sociale netwerken is. Data en de contezt daaruit is daarbij ‘de brandstof’ om het systeem draaiende te houden en de verdienmodellen ten gelde te maken.
De wereld draait door. Dat is niet alleen de naam van de populaire talkshow op de NPO, maar ook een gegeven. Als dj, festivalorganisatie moet je daarop inspelen. Toch zijn er tal van dj’s en organisaties die denken dat ook deze (digitale) storm zal overwaaien en het zo’n vaart niet loopt. Denk aan de annuleringen: Extrema Outdoor, Pitch en de 10-jarige jubileum show van Afrojack in Ahoy Rotterdam. Wil je zorgen dat dit als dj of organisator jou niet overkomt? In dit artikel deel ik drie redenen waarom ook jij – dj of festivalorganisatie – echt zal moeten inzetten op verandering.
1. De digitale wereld verandert
De digitale wereld is een ecosysteem met daarbinnen duizenden ecosystemen van gemeenschappen die online verbonden zijn. Het is gevormd door eindgebruikers (zoals klanten en fans), distributeurs, ontwikkelaars en leveranciers. Al deze partijen gebruiken elkaars sterke punten en versterken elkaar om samen (meer) waarde te creëren. Dit is de basis van de digitale economie, en ook van de dance-industrie. Deze industrie verandert van analoog naar digitaal.
Niet alleen verandert de digitale wereld, ook de organisatie verandert daardoor. Het internet loopt namelijk door alle lagen van organisaties heen. Als vloeibaar geheel raakt het bijna elke discipline van een (team achter een) dj of festival. Verdiep je daarom in de digitale wereld, de juiste inzichten en statistieken en de ontwikkeling van apparaten en infrastructuur. Vorm van daaruit een eigen digitale strategie.
2. De economie verandert
De wereld – en daarmee ook de dance-industrie – is de afgelopen twintig jaar sterk beïnvloed door de opkomst van nieuwe technologie. Internet en sociale media zorgen ervoor dat artiesten hun fans echt kunnen leren kennen en direct contact met ze kunnen hebben. Dat zorgt ervoor dat businessmodellen binnen de dance-industrie veranderen. Niet de organisatie van een muziekevenement of het publiceren van muziek is nu het belangrijkste. Het draait om het actief onderhouden van een fanrelatie.
Sterker nog: dit is het belangrijkste bedrijfseconomische kapitaal van bedrijven in de dance-industrie geworden. Daar moet de hele organisatie op worden ingericht. Door te investeren in nieuwe technologieën (zoals blockchain, bots en content) kan men de fanrelatie verbeteren en waarde vermeerderen. Zonder deze relaties zullen dj’s of organisatoren op termijn niet overleven en ter ziele gaan. Het personaliseren van de relatie met de fan is de heilige graal.
3. Data werkt voorspellend
In 2008 overtuigde ik de directie van ID&T om alle databronnen binnen ID&T, Q-dance, B2S en Sensation aan elkaar te koppelen. Daardoor konden we beter inzicht krijgen en betere beslissingen maken. Daardoor weet je ook sneller of je een nieuw merk moet lanceren, de programmering moet aanpassen of andere keuzes moet maken op basis van inzicht in de fans. Zonder deze data, ben je aangewezen op je Fingerspitzengevoel.
Data heeft zelfs een voorspellende waarde. Dankzij bijvoorbeeld machine learning en artificial intelligence, leiden patronen uit het verleden tot concrete voorspellingen voor de toekomst. Een voorbeeld hiervan: op basis van social media-activiteiten valt te voorspellen of een festival of evenement goed bezocht zal worden. Zo ook valt het luistergedrag van muziekfans te voorspellen. Hoe meer activiteit, hoe groter de betrokkenheid, hoe beter de ticketverkoop of de interactie met streamingdiensten. Speel je hier niet op in, dan sta je op een kennisachterstand ten opzichte van je concurrentie – er is geen enkele reden waarom jouw festival of jij als dj succesvoller zal zijn.
Conclusie: tien artikelen
Ben je – eindelijk – wakker geschud door bovenstaande drie redenen om als dj of organisatie toch echt in te zetten op veranderen en/of de digitale transformatie? Dan is het tijd om je te verdiepen in de drie onderstaande en zeven komende artikelen die jou een stap verder brengen in deze digitale, veranderende wereld. Stil zitten kan namelijk niet meer: deze storm waait niet meer over. Deze analyses, voorbeelden en inspirerende cases helpen je aan onderdak voor deze digitale storm.
De muziek- en entertainmentindustrie is de afgelopen jaren sterk veranderd door de komst van digitale middelen. Dit zorgde voor een nieuwe dynamiek en maakt dat nieuwe paradigma’s bepalen of een dj, evenement of festival succesvol wordt. In deze nieuwe realiteit is het nodig dat dj’s en festivals directe, digitale kanalen toe gaan passen. Daarvoor hebben ze een digitaal businessmodel nodig. Dit artikel helpt ze zo’n businessmodel op te stellen. De vlieger die voor dj’s en festivals opgaat, zal opgaan voor elke organisatie.
Businessmodel
Ieder bedrijf heeft een businessmodel, zelfs wanneer het zich daar niet van bewust is. Het bestaat altijd uit ‘wie’, ‘hoe’ en ‘wat’. Zo komt de omzet van de doelgroep (‘wie’), de kosten van de voltooiing (‘hoe’) en de winst (omzet minus kosten), van de marketingstrategie en propositie (‘wat’). De basis van elke business-strategie is het outside in kijken en denken: kiezen voor het perspectief van de klant. Hierdoor ontstaan klantwaarden, waarmee je ontdekt hoe jij je onderscheidt ten opzichte van concurrenten.
Allereerst: wat is een goed businessmodel? Dat model is gericht op de waarde die het product heeft en niet zozeer het product zelf. Een veelgebruikt en zinnig middel om een businessmodel op te stellen, is het businessmodel Canvas. Dat is een model dat op één pagina weer te geven is, en uit negen bouwstenen bestaat. Een centraal bouwsteen van het businessmodel is de waarde-propositie: welk probleem lost het bedrijf op, of in welke behoefte voorziet het bedrijf?
Waardepropositie
Een waardepropositie wordt vaak verward met een unique selling point of een elevator pitch. Dat is niet het geval. Je definieert de waardepropositie vanuit de volgende vragen:
Waarom? – Waar geloof ik in en in welk aspect maak ik het verschil?
Hoe? – Ervaringen en belevingen die geleverd worden aan fans en klanten
Wat? – Het totale content-, product- en/of dienstenaanbod
Wanneer? – De manier en het tijdstip waarop je als organisatie interacties aangaat met jouw fans en klanten
Veel dj’s en organisatoren hanteren een waardepropositie die in essentie neerkomt op: ‘We leveren muziek, een evenement of festival en geven daar een beetje ondersteuning bij, in ruil voor een beetje betere marge.’ Dat is achterhaald. Streef als dj, evenement of festival naar een waardepropositie die de totale ervaring van de fan of klant omvat en vormgeeft. Dat vraagt om gedegen kennis van de fan of klant, met name persoonlijke en emotionele kennis. Vraag jezelf dus af: wat zijn de beslissers en beïnvloeders, waar zijn ze in geïnteresseerd en wat enthousiasmeert ze?
Verdienmodel
Een belangrijk onderdeel van het businessmodel is het verdienmodel: hoe ga je verdienen aan het leveren van diensten of goederen? Dat kan op onder meer de volgende manieren:
Goederenverkoop: direct afrekenen voor het afnemen van goederen;
Abonnementen: korting tegenover een langdurige afname van goederen;
Verbruiksmodel: er wordt betaald naarmate er meer afgenomen wordt (zoals gas, water en licht);
Reclamemodel: het aanbieden van ruimte waar bedrijven reclame kunnen maken, zoals langs de sportvelden.
De belangrijkste verdienmodellen bij een evenement of festival zijn:
Als je het businessmodel in een plan giet, dan zijn dit de belangrijkste elementen daarvan:
Het probleem dat wordt opgelost
Doelgroepen: fans, klanten en gebruikers
De unieke waardepropositie
De oplossing
Distributie- en communicatiekanalen
Inkomsten-stromen
Kostenstructuur
Cijfers, metrics en analytics
Het oneerlijk voordeel (iets dat niet kan worden gekopieerd of gekocht)
Content
Er is nog een manier waarop het businessmodel is veranderd door de komst van nieuwe technologie. Social media en het internet maken van dj’s en festivalorganisatoren in feite content-producenten. Content werkt twee kanten op. Enerzijds valt content van derden online op ontelbare manieren te cureren en (her)distribueren. Anderzijds consumeren fans de content via meerdere kanalen (cross-mediaal) en zo wordt de boodschap krachtiger en de band versterkt.
Bovendien kan content worden ingezet voor een nieuw verdienmodel. Het gedrag van fans en volgers op social media leidt tot inzichten waar weer nieuwe producten en verdienmodellen mogelijk mee worden gemaakt. Hoe je hiermee aan de slag gaat? Verzamel de gegevens, sla ze op, analyseer ze en relateer ze aan gegevens die je zelf bezit. Content zorgt dat je extra gegevens krijgt over je fan en zorgt dat je een completer beeld van hem of haar hebt.
In een overvolle markt van dj’s, evenementen en festivals is innovatieve en authentieke nodig, wil je de aandacht van fans en klanten krijgen en behouden. Dit verandert ook de manier waarop merken communiceren. Een sportmerk gebruikt geen reclame meer, maar deelt relevante content over gezondheid, lichaamsbeweging en voeding via op social media. De doelgroep probeert dit uit en komt terug voor nog meer advies – en wellicht zelfs de aankoop van een product. De aandacht verschuift dus van het product naar het netwerk. Hiervoor is het nodig om de productie van content in-house te halen en niet langer uit te besteden. Red Bull is daar een goed voorbeeld van.
Data als profit center
Richt ook een nieuwe businessunit op: een platte, kleine afdeling, die gericht is op het creëren van nieuwe inkomstenbronnen. Run het als een startup, met een eigen winst en verliesrekening – en bovenal als een profit center. Geef deze afdeling de tijd om het om te leren gaan met digitale interactie. Zorg dat ontdekt wordt hoe je verbinding legt met iemand die leeft in de digitale economie.
Zie de data die ontstaan uit het eigen internetecosysteem (en dus in dit profit center) als een businessmodel, waarvoor je het eerder genoemde businessmodel Canvas kunt gebruiken. Ook dit is een essentieel onderdeel van het businessmodel van dj’s en festivals in de 21e eeuw.
Dj’s
Hierboven vind je een handleiding voor het digitale businessmodel voor festivals. Voor dj’s is dat businessmodel net ietsje anders. Zij profiteren met name van het opzetten van een rechtenhuis, aangezien ze zelf heel veel content (muziek) produceren. Dit rechtenhuis is een organisatievorm (BV of stichting) die het intellectuele eigendom van een dj beheert en exploiteert. Met behulp van zo’n rechtenhuis wordt het eenvoudiger om overeenkomsten te sluiten met organisatie in de muziekindustrie.
Dankzij dalende inkomsten uit de verkoop van muziek, zoeken dj’s naar nieuwe verdienmodellen binnen het businessmodel. Zet daarom de waardepropositie centraal, in plaats van de verdienmodellen en speel als dj in op de veranderingen in de muziekindustrie. Een van die veranderingen is dat de relatie met fans belangrijker wordt – en dat de dj de enige is die echt over de relatie met zijn of haar fans beschikt. Als dj bouw je snel een database aan fans op: die zijn gebaseerd op de eigen e-maildatabase, vrienden op Facebook en volgers en fans op allerlei andere kanalen.
Dj’s kunnen hun fans en volgers inzetten om nieuwe connecties te werven. Dat helpt weer bij het verspreiden van berichten over concerten of optredens, merchandise en muziek. Ook ontstaan er sponsormogelijkheden uit alle verbanden die uit de database gehaald kunnen worden. Dit zijn dan ook de belangrijkste verdienmodellen van dj’s: muziek, optredens, licenties op content, ticketverkoop, merchandiseverkoop, mediawaarde en (sinds kort ook) data.
Conclusie
Vroeger was de grootste waarde van dj’s en festivalorganisator hun merk: de financiële waarde die in het merk opgeslagen zit. Dat is vaak de contant gemaakte toekomstige kasstromen, die aan het merk toe te wijzen zijn. Met andere woorden: jouw merk staat (nog) niet op jouw balans, maar vertegenwoordigt wel een verborgen waarde, de zogenaamde ‘goodwill’. Deze toekomstige inkomsten bestaan in de vorm van kennis, klanten, merken, personeel en dergelijke. Met andere woorden: de fan-relatie zorgt voor een hogere merkwaarde.
Content is het bindmiddel voor deze relaties. Content zorgt ook voor informatie die je zowel kunt inzetten om strategisch te sturen, evenals om verdienmodellen te gelde te maken. Het businessmodel van de muziek- en entertainmentindustrie is dan ook: ‘content = relatie = informatie’. Richt de organisatie rondom jouw dj of festival hier dan ook op in.
* Deze post is een samenvatting van het hoofdstuk ‘Het businessmodel tegen het licht‘ uit EDM en de Digitale Wereld. Waarom dj’s, evenementen en festivals moeten veranderen.
Bekijk ook
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Dance is een verzamelnaam voor alle soorten elektronische dansmuziek. Tegenwoordig wordt vaak de term ‘EDM (Electronic Dance Music of elektronische dance muziek)’ gebruikt. De muziekstroming is nu mainstream geworden en dj’s zijn de nieuwe rocksterren. Zo is te zien in de documentaire ‘What we started’ op Netflix. Wereldwijd is de hele dance-industrie nu zo’n 7 miljard waard. In 2021 zal de industrie zo’n 9 miljard dollar groot zijn.
In geen andere muziekstroming is de komst van nieuwe technologie zo merkbaar. Zo meldde Skrillex al eerder dat hij de nummers waarvoor hij een Grammy Award ontving, alleen met software op zijn laptop heeft geproduceerd. Hoe blijf je relevant in de dance-industrie en op welke trends moet je inspelen in dit snel evoluerende genre? En de vlieger voor de dance-industrie gaat vaak ook op voor de rest van de festivalindustrie.
1: Fan-relatie is digitaal
Meer nog dan bij andere genres, is de dance-fan digitaal met muziek bezig. Dat geldt zowel op het gebied van live-evenementen als in het contact met andere fans. Het (digitale) gedrag van de nieuwe generatie fans heeft direct invloed op de dance-industrie. Uit onderzoek blijkt dat dance-fans het succes van het genre aanwakkeren door social media-gebruik. Ze plaatsen vaker berichten vaker over het genre, de subgenres binnen de elektronische dance muziek, concerten en evenementen via social media.
“De hoeveelheid berichten over dance muziek is gewoon onthutsend. Ze zijn de meest sociale muziekliefhebbers, zowel offline als online” stelt Martina Wang, Head of Marketing Eventbrite enige tijd geleden in Billboard.
2: Mobiel speelt sleutelrol
Eén op de vier posts over elektronische dance muziek werd niet zo lang geleden gepost tijdens een evenement. Sta erbij stil dat dit jaarlijks ongeveer 17 miljoen berichten zijn, ofwel 42 miljard (online) impressies. En dat is alleen maar gegroeid. Bekijk maar eens de berichten over Tomorrowland het afgelopen weekend. Speel hier dan ook op in: moedig fans aan om berichten te plaatsen tijdens een concert of festival.
“Dance-liefhebbers zijn superfans. Ze zorgen echt voor succes door hun liefde voor de dj, het evenement op sociale netwerken in elke vorm te delen,” aldus Martina Wang. Wang stelt dat dit een enorme kans biedt om contact te leggen met deze zeer sociale, gepassioneerde groep mensen. Dit zorgt voor een sneeuwbaleffect: je kan hierdoor ook gebruik maken van het netwerk van deze fans.
3: Content delen
Dj’s snappen als geen ander de kracht van nieuwe technologie en krijgen daardoor (snel) enorm veel nieuwe fans. Ze bouwen een persoonlijke en intieme relatie met fans op, door (slim) gebruik te maken van social media. Social media zijn intiem, persoonlijk en interactief. Iedereen binnen de dance-industrie ziet dan ook de potentie van social media en post dan ook regelmatig persoonlijke video’s over hun creatieve vindingen.
Geef fans direct toegang tot content en zo het gevoel dat ze gehoord worden en betrokken zijn. Dit zorgt voor een legioen aan trouwe fans, zowel offline als online. Dit is ook nodig, want we hebben tegenwoordig controle over de marketing die we voorgeschoteld krijgen en melden ons zonder moeite af voor direct-mail, e-mailmarketing, telemarketing en bij tv-advertenties zappen we gewoon weg. Het uitgeven van content is de oplossing; Red Bull creëert niet voor niets meer content dan bijvoorbeeld Disney.
Dankzij platformen als Instagram, Facebook of YouTube kun je als evenement of festival een wereldwijd publiek bedienen. Hierdoor valt te communiceren met een live gemeenschap die doorloopt naar andere sociale netwerken. Hierdoor werken festivals en dj’s aan een van de meest waardevolle middelen die je kan verkrijgen: goodwill, invloed en sociaal kapitaal. De investering rechtvaardigt creativiteit, geld, passie en vooral tijd. Dat leidt hopelijk tot trouwe en responsieve volgers, die als brand advocates en ambassadeurs fungeren.
4: Nieuw businessmodel
Content uitgeven behelst meer dan het gebruik van social media. Veel dj’s waren early adopters van het gratis muziek-model en brengen (nog steeds) hun muziek gratis uit via social media en bijvoorbeeld SoundCloud. Ook gebruiken ze social media om commentaar te leveren en nieuwe remixes van hun muziek te delen. Hierdoor voelen veel fans zich onderdeel van het creatieve proces. Daardoor is een succesvolle dj niet alleen iemand die een leuk liedje maakt dat wordt geconsumeerd en later weer vergeten wordt: hij of zij moet voortdurend de interactie aan met fans, door innovatief en fris te zijn.
Dj’s lopen voorop in het delen van muziek – en ze moeten ook wel: ze verdienen hun geld al tijden niet meer met het verkopen van content, maar door het geven van optredens. Muziek wordt daarmee meer een beleving dan een fysiek product; bezit maakt plaats voor toegang. Door platformen als Spotify, Deezer en YouTube hoef je geen muziek meer te bezitten. Er is een nieuw businessmodel in de dance-industrie ontstaan: wees je daar dan ook bewust van. De propositie: content zorgt voor verbinding en verbinding voor informatie. Dit geldt ook voor festivalorganisatoren. YouTube helpt daarbij.
Conclusie: speel in op nieuwe realiteit
Dankzij de digitale wereld kan iedereen een groter publiek bereiken. Dat was niet het geval toen de traditionele autoriteiten binnen mediakanalen het voor het zeggen hadden. Hierdoor is de kans op invloed geëgaliseerd. Dit beïnvloedt het deelnemen aan media, de wijze van programmeren en het verdienmodel van de dance-industrie. Wie daar niet op inspeelt, loopt een achterstand op de concurrentie op die lastig goed te maken is.
Dj’s en festivalorganisatoren moeten daarbij zorgen dat ze controle krijgen op intellectuele eigendomsrechten, auteursrechten en handelsmerken om de activa te beschermen. Ook moeten ze de basisprincipes van de digitale wereld leren begrijpen, strategische partnerships sluiten voor distributie van muziek en andere content, maar ook branding, merchandising en touring. Ook is het nodig om een effectief team te bouwen, zodat de content en creativiteit op een gezonde manier valt te exploiteren.
Als dj of festivalorganisator krijg je op twee manieren te maken met de veranderende, digitale wereld: deze nieuwe realiteit is niet alleen een gegeven op macro-niveau, maar de dance-industrie is hierin ook nog eens een kartrekker. Speel dan ook in op deze vier trends, zodat je kan voorlopen in de meest innovatieve en disruptieve sector binnen de entertainmentindustrie.
* Deze post verscheen eerder op Livescope.
Bekijk ook
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Organisaties zullen hun bedrijfsvoering 180-graden moeten omgooien. Tenminste, als ze willen overleven in het nieuwe technologische tijdperk waarin we leven. ‘Social’ verandert de bedrijfsvoering en het internet of digitale ecosysteem is daarbij jouw speelveld. Daar moet je nu mee beginnen – als het niet gisteren is. Hoe pak je dat aan? Hieronder vind je veertien geboden voor een innovatieve cultuur.
1. Snap dat je social bent
De interactie tussen fans en klanten met medewerkers beïnvloedt de tevredenheid van fans en klanten. Het heeft een (positief of negatief) effect heeft op de beleving, de conversaties, interacties en transacties. Kortom een bedrijf, organisatie of merk dat begint met een ‘social’-aanpak is een ‘social business’. Dat maakt het een op de fan of klantgericht bedrijf die waarde voor, door en met betrokkenen creëert (binnen het eigen micro-ecosysteem en macro-ecosysteem van het internet). Dat vraagt om een andere mindset: stel de fan of klant centraal en leer hem kennen.
2. Orden jouw landschap
Allereerst moeten de silo’s in bedrijven letterlijk afgebroken worden, wil je aansluiting vinden bij het externe ecosysteem. Bepaal welke domeinen, netwerken en apparaten je wilt bedienen binnen het eigen ecosysteem. Bepaal vervolgens met welke ecosystemen je verbinding wilt maken. Verdiep je in het ‘conversatie prisma’ van Brian Solis en Jess3 en de taartpunten van Fred Cavazza.
3. Streef naar een vloeibare afdeling
De internet- of digitale afdeling moet geen aparte afdeling, want het raakt alle facetten van het bedrijf. Zet je social media dus in als volwaardig onderdeel van de kernfuncties. Hiervoor is een nauwere samenwerking tussen meerdere afdelingen nodig. De unieke kenmerken van social media maken het mogelijk om de invulling van de kernfuncties te innoveren door bijvoorbeeld een ‘vloeibare afdeling’ (een stuurgroep) in te voeren. Zo bestaat de stuurgroep uit vertegenwoordigers van verschillende afdelingen.
4. Koppel jouw data
Begin met het verbinden van alle databronnen van verschillende domeinen en netwerken. Door bijvoorbeeld een ‘single sign-on’-knop, kun je data uit alle netwerken halen. De knop dien je te integreren in het eigen domein, alle applicaties die je bouwt en middels landingspagina’s of applicaties die je integreert in de diverse sociale kanalen.
5. Maak connectie
Om ‘vrienden of volgers’ te krijgen moet een bedrijf, organisatie of merk eerst voldoende vertrouwen opbouwen om mensen aan te spreken. Vervolgens is het mogelijk om ze uit te nodigen of bijvoorbeeld te bellen. Vrienden of volgers krijgen begint ook met kansen zien en initiatief durven nemen, of kansen zien en initiatief van anderen herkennen.
6. Wordt ‘likeable’
Storytelling is niet voor niets een buzz-woord. Zoek eens naar het digitale magazine‘Coca-Cola Journey’ dat gaat over universeel belangrijke onderwerpen, sociale thema’s en bedrijfsnieuws. Wat er zo goed aan is? De site beschikt over originele content, is ontworpen om een dialoog op te starten en vertelt op een creatieve manier de geschiedenis van Coca-Cola. Ook jouw site moet dus benaderbaar zijn en draaien om conversaties en interactie.
7. Van kostenpost naar ‘profit center’
Internet, technologie en social media worden vaak gezien als kostenpost. Streef naar een aparte afdeling of ‘business unit’, die organisatorisch wendbaar, klein en gericht is op het creëren van nieuwe kansen voor inkomstenbronnen van het bedrijf. Run deze afdeling als een start-up, als een aparte onderneming met een aparte ‘Profit & Loss’– om zo van een kostenpost een ‘profit center’ te worden.
8. Werk aan de digitale bedrijfswaarde
Bedrijven, die hun online en social medialandschap tijdig inrichten en daarmee hun eigen ecosysteem gaan beheersen, zullen meer waarde gaan opleveren bij bijvoorbeeld financiering door derden, aandelenuitgifte of een beursgang. Sociaal kapitaal is een nieuwe waarde die inmiddels is ontstaan. Het geheel van feitelijke en potentiële middelen, die voortvloeien uit de offline en online aanwezigheid in sociale netwerken en in ‘communities’, zorgen voor waarde.
9. Leer van succesvolle veranderaars
Soms hoef je het niet wiel niet opnieuw uit te vinden. Dit zijn de tips van succesvolle veranderaars of organisaties die goed omgingen met verandering:
Succesvolle organisaties zijn niet gericht op het managen van verandering, maar zijn gericht op de uitkomst van de verandering.
Succesvolle organisaties zetten geen groots communicatieoffensief in om veranderprojecten te benoemen.
De standvastige discipline wint het van de snelle kortetermijnoplossing.
Formeer een stuurgroep uit de diverse disciplines die het beleid maken.
Overnames en fusies zijn geen onderscheidende factor voor succes.
De aard van de branche is geen onderscheidende factor voor succes.
De beloningsstructuur van het topmanagement is geen onderscheidende factor voor succes.
Het hebben van een duidelijke strategie is geen onderscheidende factor voor succes.
Streef niet naar een wonder, maar in plaats daarvan naar een ‘down-to-earth’, pragmatische en een bij uitstek betrokken procesaanpak.
Succesvolle organisaties zien technologie als middel om verandering te versnellen, maar niet iets dat een verandering veroorzaakt!
Bij vrijwel alle succesvolle organisaties komen de CEO’s vanuit de organisatie zelf.
Succesvolle organisaties richten zich niet alleen op wat er wél moet gebeuren, maar kijken ook naar wat er vooral niet moet gebeuren!
10. Zoek een goed team
Succesvolle bedrijven leggen een prioriteit het vinden van mensen die het internet of digitale ecosysteem begrijpen. Dat is belangrijk omdat het de flexibiliteit van de organisatie vergroot en managers tijd bespaart om de medewerkers te motiveren en managen. Accepteer dan ook geen middelmaat. Zolang de juiste mensen nog niet aan boord zijn (of de verkeerde mensen van boord zijn), moet je geen nieuwe belangrijke projecten starten. Dat vraagt om discipline van de organisatie.
11. Schep een goede cultuur
Een organisatie moet een cultuur scheppen die openstaat voor feiten en discussie. Hoe dat lukt? Leid het de organisatie door vragen te stellen, niet door antwoorden te geven. Gebruik het debat en de discussie met medewerkers, fans en klanten en data als manier om tot een juist antwoord te komen. Gebruik deze middelen niet om een draagvlak te creëren. Ontleed problemen en gemaakte fouten om ervan te leren, niet om een schuldige te vinden. Organiseer ‘rode vlaggen’: ‘alarmbellen’ die ervoor zorgen dat fouten of slechte keuzes tijdig worden opgemerkt.
12. Streef naar simpel
Succesvolle organisaties brengen focus aan in de activiteiten en vereenvoudigen het (commerciële) concept en de organisatie. Dat zorgt voor een sterk mentaal referentiekader, wat medewerkers helpt om snel de juiste keuzes te maken. De essentie van de organisatie zit op het snijvlak van de volgende drie aspecten: de activiteiten waarin de organisatie excelleert (waar ben ik beter in dan mijn concurrentie?), de noemer waarmee het zakelijke succes wordt uitgedrukt (zoals het resultaat per klant, bezoek, gebied) en de gedeelde passie van de organisatie (en de medewerkers) en de waarden waar de organisatie voor staat.
13. Cultuur van discipline
Discipline is meer dan afspraken nakomen. Het is werken op basis van zelfcorrectie en het vasthouden aan de essentie. Hoe gedisciplineerder bedrijven worden, hoe minder behoefte er is aan bureaucratische en hiërarchische structuren. Stel dan ook de (juiste invulling van de) begrippen ‘vrijheid’ en ‘verantwoordelijkheid’ centraal. Hiervoor zijn medewerkers nodig met een hoge mate van zelfdiscipline. Streef niet naar een tiranniek bewind. Stop met activiteiten die niet bijdragen aan de essentie van de organisatie: maak dus een ‘to-do’-lijst in plaats van een ‘to-stop’-lijst.
14. Technologie als katalysator
Technologie werkt eigenlijk net als een ander stuk gereedschap: het verkeerd gebruiken ervan kan de hele organisatie versneld onderuithalen, maar de juiste toepassing ervan creëert wel succes. Gebruik nieuwe technologie dus pas zodra duidelijk is hoe de toepassing ervan waarde toevoegt aan de essentie van jouw bedrijf. Het katalyserende effect van technologie kan bedrijven in staat stellen om een enorme groei door te maken.
Conclusie: technologie als vliegwiel
Bedrijven leren niet zomaar om te gaan met innovatie of alles uit hun bedrijfsvoering te halen. Het aanwezig zijn binnen het internet of digitale ecosysteem is een proces op zichzelf. Hiervoor is het nodig om stap voor stap te werken aan de verbetering van het bedrijf. Aan de buitenkant ziet de verandering er vaak niet erg spectaculairder uit. Als het vliegwiel aanslaat, is het succes versneld merkbaar. Verwar succesvol innoveren niet met en big bang: het draait erom dat je een plek veroverd in het internetecosysteem en op tijd verandert van analoog naar digitaal. Doe je dat niet, dan is er een andere big bang: het einde van jouw merk, organisatie of bedrijf.
De dance-wereld is in beweging. Meer dan ooit, eigenlijk. Niet alleen daalde de gemiddelde ticket-opbrengst voor dance-festivals vorig jaar nog, er is ook een overschot aan dance-festivals. Tegelijkertijd hebben dj’s de mogelijkheid om hun carrière te hacken, zoals Hardwell dat ook deed, en via technologie in contact te komen met hun fans. Dj’s en festivals die dat niet doen, zullen nooit hun concurrentie achter zich laten. Deze tien artikelen mogen dj’s of festivalorganisatoren niet missen. Een toekomstperspectief.
De concurrentie tussen festivalorganisatoren in de dance festivalmarkt is immens. De ticketprijzen daalden, het aantal festivals stijgt en het aantal festivals dat uiteindelijk niet doorgaat ook. De strijd om marktaandeel zal fel en agressief worden. De cijfers in deze stukken liegen er niet om: de dance festivalmarkt staat onder druk.
Als we het bovenstaande in acht nemen, dan moeten we wel in beweging komen. Maar hoe houd je je staande in een markt met zoveel aanbod? Hoe overleef je de felle concurrentiestrijd? En hoe treed je toe als nieuwkomer op de dance festival markt?
Chatbots – kort bots genoemd – zijn al een tijdje aanwezig. Facebook (Messenger) stelt organisaties en DJ’s al een tijdje in staat om geautomatiseerde customer support en interactieve ervaringen te leveren. Hierdoor zullen bots via Messenger (oftewel de conversational interfaces) overal opduiken. Wat valt er te leren van (de automatische communicatie bij) de Nederlandse top dj Hardwell?
Het einde van een festival valt te voorspellen. Dat ontdekten we toen het festival Pitch er helaas mee op moest houden. Ontdek wat de organisatie had kunnen doen om het annuleren van het feest te kunnen voorkomen. En leer daarmee waarom jouw festival niet op vakantie mag.
Dj’s lijken als geen ander door te hebben dat ze (digitaal) contact moeten onderhouden met hun fans. Toch vinden veel dj’s het belangrijker om mooie deals of concerten binnen te slepen, dan in te zetten op hun digitale transformatie. Echter, zonder digitale toekomst, is de toekomst van een dj an sich compleet onzeker.
Er zijn steeds meer boeken die je uitleggen hoe je dj of producer kunt worden. Toch ontbeert elk van die zelfhulpboeken een specifiek hoofdstuk. Dat hoofdstuk legt uit dat de dance-industrie te maken heeft met een nieuw businessmodel. Dj’s en producers moeten zich namelijk vooral richten op de relatie met hun fans. Dat is de belangrijkste factor voor hun voortbestaan en succes als artiest.
Het businessmodel van de dance-industrie heeft – net als je hand – een levenslijn. De levenslijn (of het businessmodel) van de dance-industrie is in dit geval de artiest-fan-relatie of festival-fan-relatie. Deze lijn – of relatie – maakt duidelijk hoe sterk, vitaal en gelukkig de band tussen de partijen is. Artiesten en festivals die deze levenslijn optimaliseren, zullen als winnaar uit de bus komen.
Deze column komt tot stand aan de hand van passages uit interviews en een case het nog te verschijnen nieuwe boek ‘Digitaal vermogen’. Je leert in dit stuk van organisaties en DJ’s die digitale stappen namen en zo succes boekten. Dat doen ze door in de digitale wereld de relatie met hun fans te waarderen. Leer van de mensen achter Hardwell, Armin van Buuren en Sam Feldt.
DJ’s en festivals kunnen door technologie (nog) beter contact maken met (potentiële) fans en klanten. Hardwell en Armin van Buuren zijn goede voorbeelden (uit het voorgaande artikel). Hoe kan je als festival of dj deze relaties analyseren en optimaliseren? Deze twaalf analyses helpen je daarmee
Aan het eind van 2019, begin 2020, zal de dance-industrie langzamerhand een automatische industrie beginnen te worden. Chatbots, zoals die van Hardwell, zijn dan de normaalste zaak van de wereld. Ze stellen je niet alleen in staat om muziek te luisteren, maar kan via hen ook tickets en merchandise bestellen.Wat betekent dat voor jouw festival – of voor jou, als DJ? Zo bereid jij je voor op 2020.
Menigeen heeft het over innovatie en startups. Maar hoe financier je innovatie? Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden – en meerdere manieren om een startup of innovatie te financieren. Van traditionele financiering via banken en beleggingsfondsen tot ICO’s en crowdfunding: dit zijn de meest bekende en voor de hand liggende manieren om een innovatie te financieren. In de nieuwe wereld wordt vaak gekeken naar de laatste twee. De vraag die opduikt: is financiering nieuwe stijl social gedreven?
Crowdfunding
Crowdfunding is al een tijd lang in trek, wat niet in de laatste plaats komt doordat banken steeds kritischer zijn op het vergeven van kredieten. Online gaat dit een stuk makkelijker en vaak tegen relatief lage kosten. Crowdfunding werkt in principe als volgt: een ondernemer zoekt startkapitaal en biedt zijn/haar project aan op een crowdfunding-platform vermeldt het benodigde bedrag erbij. Via het platform kan men investeren in het project. Doordat veel particulieren een klein bedrag investeren, valt samen het hele project volledig te financieren. Deze kleine investeerders noemt men in de digitale wereld vaak ‘the crowd’, het Engelse woord voor mensenmassa.
Crowdfunding is een alternatieve wijze om een project te financieren. Het verloopt zonder financiële intermediairs en gaat via direct contact tussen investeerders en ondernemers. De ondernemer ontvangt het geld pas als (ten minste) 100 procent van het streefbedrag binnen is. Lukt dat niet, dan krijgen financiers vaak hun geld terug of worden toegezegde investeringen niet geïncasseerd. Varianten op dit principe hebben inmiddels hun intrede gedaan.
In 2017 is in Nederland 223 miljoen euro via crowdfunding opgehaald. Dat is een groei van 31 procent ten opzichte van 2016, toen 170 miljoen euro werd opgehaald. Het afgelopen jaar werden meer dan 5.300 projecten en ondernemingen succesvol gefinancierd.
Kickstarter
Er zijn inmiddels vele crowdfunding-platformen, naar schatting zo’n 500 stuks. Bekende initiatieven in Nederland zijn CrowdAboutNow, Geldvoorelkaar, Oneplanetcrowd, Share2Start, Symbid, Voordekunst en WeKomenErWel. Volgens Forbes zou de top 10 bestaan uit (in aflopende volgorde): Kickstarter, Indiegogo, Crowdfunder, RocketHub, Crowdrise, Somolend, appbackr, AngelList, Invested.in en Quirky. In tegenstelling tot vele andere ‘crowdfunding’-platformen, claimt Kickstarter geen eigendom over de projecten. Projecten die zijn gelanceerd op de site van Kickstarter worden permanent gearchiveerd en zijn altijd toegankelijk voor het publiek.
‘The Dynamics of Crowdfunding: Determinants of Success and Failure’, gebaseerd op een onderzoek van Dr. Ethan R. Mollick, leert ons het volgende over Kickstarter:
Als je het gestelde financieringsdoel bereikt op Kickstarter, dan zal dat met een minimale marge zijn. Het gebeurt zelden dat projecten dubbel of meer over hun financieringsdoel eindigen. Stel dus een realistisch doel;
90 tot 97 procent van de projecten haalt hun doel niet. Slechts 10 procent van de projecten was in staat om 30 procent van hun financieringsdoel te bereiken. Slechts 3 procent behaalde tot 50 procent van hun financieringsdoel;
Projecten die zijn opgenomen als ‘featured’ hebben 89 procent kans van slagen, tegenover 30 procent zonder de ‘featured’-status;
Zorg ervoor dat je een video hebt. Een project zonder een video heeft slechts 15 procent kans van slagen, terwijl een project met video 37 procent kans op succes heeft.
ICO
Als alternatief voor het publiekelijk naar de beurs gaan van een bedrijf (de zogenoemde IPO) bestaat al enige tijd de populaire ICO (Initial Coin Offering). Bij een ICO worden digitale aandelen of waardepapieren in een bedrijf publiekelijk gemaakt via de blockchain. In ruil voor deze investering krijgen investeerders zogenaamde coins of tokens, die ze kunnen inwisselen voor bepaalde diensten of functies van het bedrijf.
Hoe werkt een ICO? Gedurende een periode wordt geld ingezameld voor de ontwikkeling van een nieuwe coin of token. Men krijgt de kans om als één van de eersten digitale waardepapieren van een nieuw crypto-project te bezitten, in ruil voor traditioneel geld of digitale munten als Bitcoin of Ether. Meestal bestaat het inzamelen van geld uit twee of meerdere fases. Als het benodigde bedrag eerder is ingezameld dan de geplande sluitingsdatum, dan wordt de sluitingsdatum vervroegd.
Bezint eer ge begint
Met zoveel verschillende financieringsvormen wordt het moeilijk om als ondernemer te kiezen wat de juiste manier is om geld op te halen jouw bedrijf. ICO’s waren vooral tot eind 2017 hot en happening. Maar door de val van de Bitcoin en diverse schandalen, voelt de nieuwe vorm van financieren nu al de druk. Het is populair om op deze nieuwe manier te investeren.
In augustus 2017 hadden nog 135.000 huishoudens digitale waardepapieren in bezit, in februari 2018 waren dat er 490.000, volgens onderzoek van Kantar TNS. Digitale aandelen worden geassocieerd met een hype en geschreeuw; het is daardoor lastiger om daar bovenuit te komen. Op het moment van schrijven zijn meer dan 1.600 coins of tokens beschikbaar die allemaal om aandacht en financiering vragen. Vraag je dan ook af of een andere financieringsmogelijkheden dan een ICO niet een beter alternatief is.
Ontsporen en aan boord kunnen
56 procent van de startups die op een nieuwe manier geld ophaalt, mislukt binnen vier maanden. Dat blijkt uit onderzoek van Boston College. Om een significant bedrag op te halen, moet je:
In de voorfase alvast de aandacht trekken van mensen om met de echte ICO mee te gaan doen.;
Ook moet je je mengen in netwerken, zoals grote Whatsapp-, Telegram- en Slackgroepen om jouw (startende) onderneming te promoten;
Het uitgeven van (crypto) aandelen of papieren zal je (om vertrouwen te krijgen van de belegger) moeten koppelen aan het behalen van vooraf bepaalde doelstellingen en transparantie over de financiering;
De identificatie van de belegger speelt een belangrijke rol. Aangezien er in het verleden gevallen van oplichting waren, wil men tegenwoordig weten met wie men zaken doet.
De grote belangstelling voor digitale waardepapieren geeft aan dat er grote behoefte is aan simpele instrumenten om geld te vinden voor veelal kleine, innovatieve bedrijven. Dit soort bedrijven genereren werkgelegenheid, stimuleren groei en zorgen voor nieuwe diensten en producten. Als startende onderneming moet je twee veelvoorkomende problemen oplossen:
Certainty of valuation (de waarde van het aandeel mag niet ontsporen)
Certainty of participation (als men wilt investeren, moet men ook echt aan boord kunnen)
Lukt het om deze problemen op te lossen, dan merk je dat er wel degelijk interesse kan ontstaan in jouw digitale aandelen of waardepapieren. Een geslaagde ICO komt dan dichterbij.
Het nieuwe financieren is social gedreven
De platforms die crowdfunding en ICO’s faciliteren, zijn onderdeel van het internet en de sociale kanalen die een plek binnen het gehele internetecosysteem innemen. Hierbij speelt het sociale aspect een grote rol bij het behalen van succes. Je moet de aanpak dan ook integreren in het eigen micro-ecosysteem. Dit is de enige volgende stap om waarde te halen uit alle betrokkenen binnen de ecosystemen. De interactie tussen mogelijke financiers en jezelf beïnvloedt de tevredenheid van een financier, wat weer een (positief of negatief) effect heeft op de beleving, conversaties, interacties en transacties. Kortom financiering nieuwe stijl is ‘social driven’: een op de mens gericht systeem, dat waarde creëert binnen het eigen micro-ecosysteem en het macro-ecosysteem van het internet.
Een van de grote misvatting bij crowdfunding of ICO’s illustreert dit principe. Men denkt vaak dat een project op een ‘crowdfunding’-platform of een eigen ICO website te plaatsen, de financiering vanzelf wel komt. Een van de krachtigste indicatoren is echter het sociale netwerk. Als je 10 Facebook-vrienden hebt, is de kans van slagen zo’n 9 procent. Bij 100 Facebook-vrienden is dat 20 procent en bij 1.000 Facebook-vrienden is het bijna 40 procent, volgens onderzoek. Met Kickstarter kun je niet voor niets je Facebook-account koppelen aan jouw project. Het financieren nieuwe stijl is een social gedreven systeem.
Meer dan twee jaar geleden werd me gevraagd wat ik van de stand van Nederlandse dance-opleidingen vond. Sinds 2016 is de wereld best veranderd, maar na de afgelopen twee jaar inzicht bij gastcolleges en gesprekken met vertegenwoordigers van de diverse opleidingen, blijkt nog weinig veranderd aan de meeste dance-opleidingen in Nederland. Wat zou je kunnen doen als je een nieuwe dance-opleiding zou starten?
Nederland als dance-natie
Dance is een belangrijk exportproduct geworden voor Nederland. Wereldwijd wordt het economische belang van dancemuziek op iets meer dan 7 miljard euro geschat; Nederland staat hoog in de Top 5 van voorname dance-landen. We zijn een wereldspeler. De internationale status van Nederlandse dj’s zorgt dat Nederland een unieke – en wereldwijde – koppositie inneemt.
Nederland kent diverse (dance-)opleidingen, in verschillende segmenten: tot producer of dj, manager van een artiest of organisator van een festival/evenement. De afgelopen jaren lijkt sprake te zijn van een ware wildgroei. Ook internationaal zijn recentelijk de eerste opleidingen in de dance-industrie opgestart. De Nederlandse Rockacademie was de eerste opleiding die dance als volwassen muziekstroming omarmde.
Dance-opleidingen en analoge industrie
Wat de verschillende Nederlandse opleidingen die met dance te maken hebben, gemeen hebben, is dat ze nog steeds erg traditioneel zijn. Dat geldt voor de Hogeschool Inholland, Rock Academie, FontysACI, Herman Brood Academie, Codarts, HKU de diverse conservatoria en universiteiten en de particuliere initiatieven, zoals The School of House en The Amsterdam DJ School.
De opleidingen gaan nog teveel uit van een analoge industrie. Dance is per definitie een digitaal genre, omdat productie, distributie, promotie en consumptie (ook van de doelgroep) volledig digitaal is. De jongste generatie jongeren danceliefhebbers (uit 1980 – 2000) groeide volledig digitaal op, met internet en smartphones binnen handbereik. Daar sluiten de meeste opleidingen niet op aan. Het nieuwe businessmodel van de dance-industrie heeft digitaal als vertrekpunt.
Universiteit van Nederland
Een (nieuwe) dance-opleiding zou een voorbeeld kunnen nemen aan Berklee College of Music, ’s werelds meest vooraanstaande opleiding in eigentijdse muziek. De universiteit/conservatorium kent John Mayer, Gavin Degraw, Esperanza Spalding en PSY (van de hit Gangnam Style) als alumni. Hier is wel ruimte voor colleges over Copyright Law in Europa, Music Publishing en Licensing, Innovatie in de Music Business en New Business Models. De universiteit biedt diverse online cursussen aan; studenten kunnen een bachelordiploma behalen via het internet. Berklee is niet de enige universiteit die deze stap heeft gemaakt.
Het is dan ook een gemiste kans dat je bij de huidige opleidingen fysiek aanwezig moet zijn bij colleges en er leerstof is die niet aansluit op de actuele praktijk. Dat biedt echter wel grote kansen voor een nieuwe opleiding die beter aansluit op het nieuwe businessmodel van de dance-industrie.
Ook de Universiteit van Nederland kent een model dat goed kan worden ingezet voor de nieuwe dance-opleiding. De beste hoogleraren van Nederland geven gratis college op internet. Elke werkdag komt er een nieuw college online, en elke week een nieuwe hoogleraar. Geïnspireerd op dit model zouden professionals van de verschillende opleidingen fysiek of digitaal college kunnen geven. Er zijn verschillende voordelen bij het online programma: het lesgeld voor een online diploma is minder hoog dan voor ‘fysieke’’ colleges en middelbare scholieren kunnen ook meedoen aan het lesprogramma.
Aanbevelingen
Vier aanbevelingen voor Nederlandse dance-opleidingen:
Inrichting en operatie als netwerkorganisatie: samenwerkingsverband van meerdere opleidingen tezamen. Een nieuwe opleiding zou een samenwerkingsverband van opleidingen moeten zijn, die in juridisch opzicht of qua management geen centraal geheel vormen. De opleidingen werken op vrijwillige basis samen, vanuit het inzicht dat ze gezamenlijk een sterkere internationale marktpositie innemen dan wanneer ze afzonderlijk zouden opereren.
Democratisering van de opleiding: kansen voor iedereen – ook al heb je geen vooropleiding. Veel talenten hebben niet de juiste (voor)opleiding, waardoor ze niet in aanmerking komen. Maak de opleiding democratisch en toegankelijk voor talenten zonder de juiste vooropleiding.
De opleiding moet ook staan voor internationale toegankelijkheid: de opleiding moet open zijn voor studenten van buiten Nederland. Wereldwijd zijn meer dan 40 duizend dj’s geregistreerd. Nederland kan door zijn prominente rol als voorlopers ook fungeren als docent voor deze dj’s.
De nieuwe opleiding zal moeten gedragen worden door de Popcoalitie. Door de relatie met de topsector creatieve industrie is de toekomst van de nieuwe opleiding gewaarborgd. Daarmee ontstaat draagvlak en ondersteuning vanuit de Nederlandse overheid.
Conclusie
Er ligt een enorme kans voor een nieuwe Nederlandse dance-opleiding, die het beste samenbrengt van de bestaande opleidingen en grotendeels online gefaciliteerd moet worden. Als inspiratie zou het model van Berklee moeten dienen. Waarom zouden we in Nederland niet het voortouw nemen? Pionierden we in Nederland niet al met de eerste dance-opleiding? Laten we hopen dat de andere Nederlandse dance-opleidingen in de komende twee jaar wel een stap zetten! Het zou mooi zijn als we in Nederland op dit gebied in de toekomst ook een significante rol spelen.
* Dit bericht is een bewerking van het artikel op This Is Our House dat ik schreef en eerder verscheen.
Bekijk ook
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Je kent het merk van Kitkat, Nescafé en Maggi. Nestlé SA, ook wel Société des Produits Nestlé S.A., is het grootste voedingsmiddelenconcern ter wereld. Nestlé produceert oploskoffie, bronwater, bouillon, ijs, chocolade, melk, pasta, yoghurt, babyvoeding, farmaceutische producten en voedsel voor dieren. Het bedrijf is in 1866 opgericht door de Duitser Henri Nestlé, de uitvinder van een oplosbaar babyvoedsel op basis van melk en granen dat gebruikt kan worden als vervanger van moedermelk. Zijn vriend Daniel Peter heeft met melkpoeder de melkchocolade uitgevonden. Wist je ook dat elke social media expert of -afdeling een aantal zaken van Nestlé kan leren? Dit zijn de 8 social media lessen van Nestlé.
1: Social media draait om transparantie
Nestlé was niet altijd een voorbeeld op het gebied van social media. Een schandaal rondom niet-duurzame palmolie schudde het bedrijf wakker en zorgde ervoor dat het een stuk transparanter is geworden in de communicatie. Via social media komt de fan of klant vaak meer te weten over de bedrijfscultuur dan via reguliere, gemakkelijker te beheersen middelen, zoals persberichten of een advertentie. Gebruik social media dan ook om de kernwaarden van jouw onderneming te communiceren. Kernwoorden hierbij zijn: conversatie en transparantie.
2: Anticiperen valt te leren
Nestlé heeft geleerd dat social media belangrijk is geworden en de sociale kanalen zeer goed in de gaten gehouden moeten, zodat er snel gereageerd kan. Daarom is er een ‘Digital Acceleration Team’ gevormd: (voornamelijk jonge) mensen houden continu via een groot aantal schermen de social media, nieuwszenders en programma’s in de gaten. Zo kunnen ze snel reageren bij misleidende, foute en natuurlijk ook bij positieve berichtgeving. In een aangrenzende studio kunnen video’s, interviews en dergelijke worden opgenomen, die zaken weerleggen of aanvullen. Zo valt er sneller te anticiperen.
3: Proactieve houding
Een proactieve houding zorgt ervoor dat er een real-time online antwoord mogelijk is. Nestlé zegt dat het strikte ‘do’s en don’ts’ heeft opgesteld voor hoe het personeel online dient te reageren, waaronder het bekendmaken van de relatie die men heeft tot het bedrijf als men een product met een connectie bespreekt. De proactieve houding is nodig: zoek dan ook relevante discussies op en faciliteer met mensen en middelen daar waar nodig. Jouw social media team kan, door de juiste tools, training en ‘guidelines’ en door een goede ‘social media policy’, slagvaardig zijn.
Het real-time karakter van de sociale kanalen betekent dat alle groepen of afdelingen binnen een bedrijf, organisatie of merk die ‘luisteren’ fungeren als een ecosysteem. Afdelingen als Research & Development, Marketing, PR, Sales en Support, zullen op een samenhangende manier moeten kunnen inspelen op wat er op de diverse sociale kanalen gebeurt. Elke afdeling moet luisteren naar verschillende signalen. Een marketeer zal willen weten welk deel van het gesprek gaat over het merk en een productmanager kan de inzichten gebruiken als bron voor nieuwe ideeën voor bestaande of nieuwe producten.
4: Ook de bestuursvoorzitter blogt!
De Nestlé-bestuursvoorzitter Peter Brabeck-Letmathe schreef een post en een open te downloaden brief op Nestlé Waters, als reactie op ‘Bottled Life’, een documentaire die vorig jaar kritiek uitte op Nestlé. In deze documentaire wordt beweerd dat Nestlé de bedoeling heeft om rechten te vergaren om de watermarkt van de toekomst te kunnen domineren. In zijn post en brief trachtte Nestlé’s bestuursvoorzitter doe kritiek in de context van een bredere wereldwijde crisis van waterschaarste te plaatsen. “Dit is de meest vitale kwestie van onze tijd, en in dit grote beeld is gebotteld water nogal irrelevant”, stelde hij.
5: Real-time en continue monitoring
Partijen als Nestlé en Dell bewegen naar een oplossing in de meest ultieme vorm: een zogenaamd ‘social media listening command center’. Hier kan via meerdere schermen het wereldwijde web, inclusief sociale kanalen, gemonitord worden in meerdere talen. Op deze manier is er een real-time overzicht van conversaties, die zich afspelen rondom het merk (of onderwerpen die gerelateerd zijn aan het merk). Zo kan hierop adequaat gereageerd worden. Niet alleen kunnen vragen van (potentiële) klanten snel beantwoord worden, ook kan worden ingespeeld op actuele onderwerpen, vragen of een mogelijk negatief sentiment.
6: Luister intensiever daar waar invloed ontstaat
Influencers zijn invloedrijke individuen in conversaties op social media. Het zal voor bedrijven, merken of organisaties steeds belangrijker om hen in kaart te brengen, vooral als men conversaties wil starten of nieuwe producten of diensten wil lanceren. In het boek van Malcolm Gladwell ‘The Tipping Point’ worden ‘influencers’ ook wel ‘mavens’ genoemd. Zij hebben kennis die de gemiddelde fan of klant niet heeft en die belangrijk kunnen zijn bij het bereiken van omzetgroei.
7: Het is niet altijd ‘hosanna’
Het is niet altijd ‘hosanna’ op de kanalen van een bedrijf, organisatie of merk. Fans of klanten uiten dikwijls hun ongenoegen, terecht of onterecht. Een verkeerd product, verkeerde dienst of koerswijziging van het bedrijf, de organisatie of het merk kan voor irritatie zorgen. Dat is confronterend en vervelend. Weglopen of negeren is geen optie.
8: Crisismanagementplan
Maak van te voren al een stappenplan hoe een probleem op social media moet worden aangepakt, zoals bijvoorbeeld wordt beschreven in het boek ‘The NOW revolution’ van Jay Baer. Beschrijf daarin do’s en don’ts. Het is verstandig om van te voren een organisatiestructuur te maken van welke mensen (afdelingen) bij het uitluisteren betrokken zijn. 8 stappen, die problemen binnen jouw en het gehele internetecosysteem overzichtelijk maken: geef de fout toe, bestrijdt vuur met vuur (wees op alles voorbereid), wees oprecht, maak een FAQ (veel gestelde vragen)-pagina, voorkom overdruk, verplaats de discussie (naar een direct contact met de betreffende fan of klant), informeer de betrokkenen en leer van de gemaakte fouten.
Conclusie
Social media heeft als uitdaging dat je als bedrijf of organisatie geen controle hebt over de content. Het zijn immers anderen die over jou of jouw product gaan praten. Daar moet je mee leren omgaan en dit vereist een andere denkwijze. Verdiep je dus in de ‘dynamische’ spelregels van social media: social media is geen ‘push’ medium, enkel ‘top down’ communicatie is uit den boze en je zal een dialoog moeten aangaan met jouw gevolg van fans, vrienden of connecties. Bedenk dat de discussie altijd verder gaat zonder jou.
Social media heeft ook concrete voordelen. Betrek fans en klanten in een vroeg stadium bij het in de markt zetten van diensten, producten of koerswijzigingen, zodat (nieuwe) inzichten krijgt. Onthoud dat het helpen bij productontwikkeling de een na belangrijkste reden is waarom fans of klanten sociale kanalen bezoeken. Maak daar gebruik van. Wat is een nieuw product immers zonder fans of klanten?
De zoekopdracht ‘hoe krijg ik een viral campagne’ levert bijna 100 miljoen Google-zoekresultaten op. Grappig, want daarmee is het thema ‘viral’ (een campagne met een gigantisch online succes) eigenlijk al viraal. Wat in elk geval al als een paal boven water staat, is dat het onmogelijk is om te voorspellen of en wanneer een campagne viraal gaat. Toch zijn er enkele wetmatigheden, spelregels en theorieën de moeite waard. Laat je niets op de mouw spelden: hieronder vind je houvast over viraliteit.
Influencers
Er zijn zogenoemde ‘influencers’, die een grote rol spelen in het viraal laten gaan van een boodschap. Het zijn personen of accounts die grote invloed hebben door hun autoriteit op het aantal of de kwaliteit van hun volgers. Worden ‘tweets’ of berichten eenmaal opgepakt door deze influencers, dan gaat het razendsnel. Voor merken is het belangrijk om meer gegevens over hen te achterhalen.
Uit een recent onderzoek (dat lijkt te suggereren dat er wel zoiets als een algoritme voor viraliteit is) blijkt het volgende:
Maar een kleine groep consumenten draagt bij aan het verspreiden van een social media campagne;
Consumenten die als betrouwbaarder worden gezien door anderen, dragen meer bij aan het verspreiden van een social media campagne;
Consumenten die betrouwbaarder worden gevonden door anderen, laten een social media-campagne sneller en vaker viraal gaan;
De invloed van consumenten die door anderen als betrouwbaar worden gezien, is nóg groter op het verspreiden van een campagne als de campagne controversieel gevonden wordt.
Hashtags, video en creativiteit
Viraal gaan is dus niet te voorspellen, maar het verhogen van de effectiviteit van bijvoorbeeld een tweet kent wel een aantal zinvolle regels. Het consequent gebruik van een hashtag (het #-symbool) en het gebruik van video (via bijvoorbeeld Instagram of YouTube) versterken het bereik.
Het goede nieuws: de (unieke) creativiteit van de maker laat iets viraal gaan; het beste idee wint nog steeds.
Crossing the Chasm
Een klassieker over dit thema stamt uit 1999 (!) en is geschreven door Geoffrey Moore. In ‘Crossing the Chasm’ vertelt hij hoe de introductie van een technologie werkt. Dat gaat als volgt: de zogenaamde ‘early adopters’ zijn ‘tech minded’ of ‘tech savvy’. Deze groep fans of klanten hebben voldoende aan een half woord, een slechte foto van een prototype of de eerste resultaten van een klein onderzoek.
De stap hierna kent meer uitdagingen. Hoe overtuig je de fans of klanten die bij de zogenaamde ‘early majority’ behoren? Het antwoord is: zoek die potentiële klant of fan die heel veel aanzien heeft in de sector. Bewerk deze fan of klant. Geef ze bijvoorbeeld korting of laat ze iets gratis, voor een bepaalde tijd, proberen. Zorg dat dit leidt tot een aankoop en gebruik deze aankoop als je belangrijkste trackrecord. Ook dit is een vorm van influencer marketing. Om deze reden geven nieuwe kledingmerken in grote steden gratis kleding aan jongeren, als ze er tenminste uitzien als trendsetters.
Vlotte, jonge mensen krijgen nieuwe merken, in de hoop dat trendvolgers gaan denken dat het merk trendy is en die kleding gaan kopen. De prille trendvolgers heten de ‘early adopters’, deze groep volgt de ‘innovators’. Daarna volgt de ‘early majority’; dit is het snel volgende deel van de massa. Op hun beurt worden ze gevolgd door de late majority; het laat volgende deel van de massa. Als laatste komen de ‘laggards’: de mensen die de trend pas ontdekken als deze weer voorbij is.
Dankzij de ‘innovators’ begint de omzet van het product te groeien, met de ‘early adopters’ blijft hij stijgen en met de ‘early majority’ komt het op een hoog verkooppunt dat met de ‘late majority’ wordt geconsolideerd. De ‘laggards’ zorgen voor de laatste omzet. Op dat moment zijn de eerste groepen meestal alweer overgestapt op een ander merk of product. Bij al deze verschillende groepen past een aparte profielschets en een digitale communicatie-aanpak met zowel verschillende reclames en kanalen.
—–
—–
The Tipping Point
Malcolm Gladwell beschrijft in zijn boek ‘The Tipping Point – How little things can make a big difference’ een drietal concepten, die volgens hem een enorme impact hebben op de vraag waarom iets een hype wordt of waarom niet. Het draait om The Tipping Point: het punt van omslag van een randverschijnsel naar een hype. De auteur vergelijkt het met de uitbraak van seksueel overdraagbare aandoeningen, het begin van de Amerikaanse revolutie, roken, criminaliteit, Sesamstraat, reclames en zelfmoord. Door hypes te zien als een epidemie, zoals Gladwell doet, ontstaan nieuwe inzichten en perspectieven.
Hypes, of ‘sociale epidemieën’, kennen drie elementen die de komst van een ‘tipping point’ bepalen. Te weten:
De drager: the law of the few;
De boodschap: the stickiness factor;
De context: the power of context.
Gladwell onderscheidt drie typen dragers, die sociale epidemieën voortbrengen:
Connectors: Mensen die vanuit een innerlijke drive contacten ‘sparen’, zogenaamde super-netwerkers, en bovengemiddeld veel mensen kennen uit een grote diversiteit van verschillende netwerken.
Maven’s: Mensen die vanuit een ‘innerlijke drive’ altijd de beste koopjes of informatie weten te vinden en dit graag met anderen delen. In een hype zijn dit de eerste mensen die een ontdekking doen. Een goed restaurant wordt dankzij een maven snel een hype.
Salesmen: Mensen die een aangeboren talent hebben om anderen te overtuigen. Deze behoeft geen verdere toelichting.
‘The stickiness factor’ en de kracht van context
Dagelijks worden we geconfronteerd met talloze reclame-uitingen. Wil iets beklijven, dan moet iets opvallen. Toch zijn het vaak juist de kleine dingen die mensen bijblijven: de zogenaamde ‘stickiness factor’. Deze bestaat uit een aantal relatief kleine veranderingen in structuur of presentatie, die een enorme impact hebben.
Ook de context waarin iets gebeurt, bepaalt of iets een sociale epidemie wordt. Een voorbeeld is de ‘Broken Windows’-theorie, die stelt dat criminaliteit eerder plaatsvindt in een wijk die slecht onderhouden is en gebroken ruiten en graffiti kent. Door graffiti en gebroken ruiten te bestrijden, daalde de criminaliteit en onveiligheid in de metro.
80/20-principe
Economen hebben het vaak over het 80/20-principe: in elke situatie zou ongeveer 80 procent van het ‘werk’ worden gedaan door 20 procent van de deelnemers. In de meeste samenlevingen pleegt 20 procent van de criminelen 80 procent van de misdaden. Net zoals 20 procent van de automobilisten 80 procent van alle ongevallen veroorzaakt en 20 procent van de bierdrinkers 80 procent van het bier nuttigt.
Als het gaat om virale epidemieën, hoewel nog extremer, is het zeker dat een klein percentage van de mensen het grootste deel van de verspreiding voor haar rekening neemt. Houd dit dus ook in je achterhoofd, als je een virale campagne zou willen ontwerpen.
Conclusie
‘The Tipping Point’ van Malcolm Gladwell is een mooie leidraad, omdat het onconventionele verklaringen geeft voor alledaagse verschijnselen. Dit boek is in het licht van social media bijzonder interessant, omdat het epidemisch naar menselijke interactie kijkt. Wil jij jouw bedrijf, organisatie of merk tot een succes maken, dan biedt Gladwell je genoeg verfrissende inzichten om een strategie en een hype binnen het internetecosysteem te creëren.
De belangrijkste regels in ’The Tipping Point’ zijn de Wet van de Weinigen, de Stickiness Factor en de Kracht van Context. Dit zijn de variabelen die de ontwikkeling van een sociaal netwerk kunnen voorspellen. Tegelijkertijd zijn het instrumenten, die richting geven aan het bereiken van een omslagpunt. Met de tips en theorieën van Gladwell kan je een ‘sociaal virus’ (een hype) in de digitale wereld begrijpen en misschien wel zelf kunnen creëren. Daar heb je meer aan dan de 100 miljoen zoekresultaten op Google.
Ondanks de grote vooruitgang in passief verzamelde data, analytics, tracking en social media data, kun je fans en klanten steeds lastiger identificeren om echte inzichten te vergaren in hun gedrag en behoeften. Actief verzamelde en gerapporteerde gegevens via dagelijks actief onderzoek zijn, samen met passief verzamelde gegevens, echter essentieel voor marketing en digitale strategieontwikkeling. Hieronder lees je welke type online analyse-instrumenten je niet mag missen, wil je fans en klanten optimaal kunnen bedienen.
Internet
Het internetlandschap, en daarmee het internetecosysteem, wordt steeds complexer. Het gedrag van fans en klanten versnippert over meerdere apparaten: je gaat online via een pc, een laptop, een smartphone, een tablet, een op internet aangesloten televisie of een op het internet aangesloten gameconsole. Je bezoekt onder meer Instagram, Twitter, Facebook of YouTube.
Internet Analytics zijn statistische toepassingen die organisaties kunnen gebruiken om het verkeer op internet te monitoren. De term ‘Internet Analytics’ omvat alle vormen van analyse die nodig zijn voor het meten van de prestaties van de verschillende disciplines van het internet, zoals de site, sociale kanalen, hosting providers, web- en app-bouwers, social media marketing teams, enzovoorts.
Ze vormen de analyse-instrumenten van het web. De data bestaan uit vele verschillende statistieken, van informatie als ‘pageviews’ en ‘unieke bezoekers’ tot de ‘bounce rate’, ‘klik-diepte’ en ‘conversatie’, ‘interactie’ en ‘sentiment’ voor de sociale kanalen. Dit kan onder andere helpen bij het vaststellen van welke delen van een site het meest of minst populair zijn, hoe bezoekers van de site zich bewegen, hoe lang ze blijven en wat het gevoel is bij een bedrijf, organisatie of merk.
Web
De meest voorkomende vorm van Internet Analytics is Web Analytics. Het staat ook wel bekend als on-site analyse en maakt gebruik van technologie die uitgaat van het bijhouden van paginabezoeken. Paginabezoeken bijhouden impliceert het gebruik van cookies, dat zijn kleine stukjes code ingevoegd in sites, die worden gedownload naar de lokale computer van een gebruiker als een bepaalde site wordt bezocht. Een cookie kan een verscheidenheid aan data bevatten, denk aan gegevens over waar, wanneer en hoe lang een bezoeker op een site blijft. Een cookie geeft die informatie aan de eigenaar van de site. On-site analytics heeft zich snel ontwikkeld tot een waardevolle toepassing voor informatieverzameling.
Met het aanbieden van inzicht in de demografie en het gedrag van bezoekers, kunnen Web Analytics een duidelijke meerwaarde bieden. Een modehuis herkent zo bijvoorbeeld de trefwoorden op elke pagina, om zo de positie van de site te verhogen in de zoekresultaten van een zoekmachine. Deze activiteit staat bekend als zoekmachineoptimalisatie, afgekort tot SEO.
Hierbij maak je gebruik van de unieke algoritmes die verschillende zoekmachines gebruiken om resultaten te leveren, om zo de kans te verhogen dat een bepaalde pagina bovenaan de lijst met zoekresultaten komt te staan. Zoekmachineoptimalisatie gaat vaak gepaard met een andere formulering van content op een site om zo vaker gezochte trefwoorden te bevatten. Voor sites die actief zijn in de online verkoop van producten of diensten, kunnen Web Analytics van cruciaal belang zijn bij het bepalen van de beste methoden voor het verbeteren van verkoop en klantenbinding.
Google Analytics
Gezien het feit dat Google Analytics gratis is en beschikt over een uitgebreide set ‘tools’ is het de populairste web-analysesoftware die momenteel beschikbaar is: het heeft een marktaandeel van ongeveer 89 procent, volgens een onderzoek van Econsultancy en Lynchpin. Google heeft een voordeel door de nauwe integratie van de analytics-dienst met haar online advertentiedienst Adsense: gebruikers hebben toegang tot een contentmanagementsysteem, waarin advertentie-inkomsten en webanalytics-resultaten tegelijkertijd worden bijgehouden. Met de komst van Google Analytics heeft feitelijk iedereen de mogelijkheid gratis Web Analytics te verzamelen.
Waarom dat zo belangrijk is? Web Analytics zijn thermometers voor een site, die constant in de gaten houden hoe ‘gezond’ de site is. Zonder goede statistieken heb je geen inzicht in wat er precies gebeurt en wat er verbeterd kan worden. Een site die slecht presteert is een investering die onvoldoende rendeert. Om een succesvolle site te hebben en online zaken te doen, is inzicht nodig. Beslissingen baseer je op objectieve data uit diverse Web Analytics-programma’s. Hierbij moet je beseffen dat Web Analytics slechts een stuk gereedschap zijn. De mate van effectiviteit is afhankelijk van waarop je het interpreteert en inzet.
Hoe verbeteren analyses jouw site?
Web Analytics bieden inzicht in de pijnpunten op jouw site en laten zien hoe de site verbeterd kan worden. Ook tonen ze de ‘Return on Investment’ op jouw online marketing (banners, AdWords, links, zoekmachineoptimalisatie.). Ook krijg je meer informatie over het gedrag van (potentiële en toekomstige) fans of klanten op jouw site. Dit is waardevolle informatie, die je site laat optimaliseren.
Stel jezelf dus elke periode (maand, kwartaal) de volgende vragen:
Wat is het effect van online en offline campagnes op de site?
Hoe kan het ‘ideale pad’ voor bezoekers zo geoptimaliseerd worden dat de conversie op de site geoptimaliseerd wordt?
Welke zoekwoorden zorgen uiteindelijk voor verkopen, leads en conversie?
Waar haken bezoekers af op de site en wat zijn mogelijke redenen voor uitval?
Verlaten bezoekers de site vaak via dezelfde pagina’s vanwege fouten in het ontwerp van de site?
Blijkt het merendeel van de bezoekers een schermresolutie te gebruiken die de site niet volledig of op een onjuiste manier weergeeft?
Schrikt de introductiepagina bezoekers af?
Social Media
Een andere vorm van Internet Analytics zijn Social Media Analytics. Deze meten hoe en of social media invloed hebben op jouw doelen en conversies. Geïntegreerde gegevens van internet en sociale kanalen geven je een totaalbeeld van jouw inhoud en jouw community: de stand van jouw achterban (lees: fans of klanten). Mensen gebruiken, delen en bespreken content die je produceert steeds vaker op sociale netwerken. Meer dan 80 procent van de interacties met content vindt plaats op andere sites dan die van het bedrijf, de organisatie of het merk.
Waar het om gaat, is dat content wordt gedeeld. Wanneer je nieuwe content publiceert, genereer je niet genoeg bezoekers om de gemiddelde statistieken voor de bovenkant van de trechter te meten, zoals unieke bezoekers. Door verkeer te combineren met het delen van sociale content, kun je betere beslissingen nemen, als je community wilt opbouwen en meer organische inhoud wilt delen, zowel op jouw site als ver daarbuiten.
Analyses vormen contentstrategie
Social Media Analytics geven vaak de URL’s weer die zijn gedeeld, hoe en waar deze zijn gedeeld en wat mensen hierover hebben gezegd. Zoek dus uit waar op het internet jouw content zich bevindt en hoe fans en klanten erop reageren, ontdek welke inhoud en onderwerpen interessant zijn voor jouw toekomstige contentstrategie en bepaal waar beheer, ondersteuning en marketing het beste kunnen worden geïmplementeerd.
Stel jezelf dan ook de volgende vragen:
Klantbinding (engagement): Wat voor communicatie slaat goed aan bij jouw fans of klanten?
Bereik: Hoeveel mensen bereik je, en hoeveel potentiële fans of klanten kan je nog meer bereiken?
Referentie-verkeer: Bestaat er directe activiteit met jouw merk? Hoeveel mensen vertellen jouw boodschap verder?
Aandeel in de dialoog (Share of Voice): Hoeveel mensen hebben interactie met jouw bedrijf, organisatie of merk? En hoe is dat bij jouw sterkste concurrenten?
Invloed: Hoeveel mensen luisteren naar je, en in welke mate? Wat is de waarde van jouw boodschap op social media?
Prestatie-factoren
Meet het succes van social media niet aan de hand van absolute aantallen, maar aan de hand van ratio’s percentages, gemiddelden, doelen en doelstellingen, onderlinge relatie, gerelateerde marktinformatie, relevantie voor het management en directe aanleiding voor actie, zoals in onderstaand schema terugkomt.
Dit schema helpt je focussen op:
Leads: het verkeer dat bij alle sociale kanalen vandaan komt;
Engagement: de duur van de binding met de klant belangrijker dan het aantal pageviews;
Groei en activiteit per netwerk: neemt het aantal leden, volgers, fans of connecties toe per netwerk?;
Activiteitsratio: hoe actief is het totale aantal connecties op de sociale kanalen van jouw bedrijf, organisatie of merk?
Conversie: worden de leden van je sociale netwerk klanten of abonnees?;
Brand mentions: praten praten vrienden, fans en connecties over jouw organisatie op jouw sociale kanalen?
Loyaliteit: zijn de leden van jouw sociale kanalen erg actief en delen zij links en content? zijn ze jouw ambassadeurs?;
Viraliteit: delen leden tweets en Facebook-updates die van belang zijn voor jouw bedrijf, organisatie of merk, maar wordt deze informatie ook via hun netwerk gedeeld? Is er potentie om viraal te gaan?;
Interactie: dit is in feite meer dan een enkel meetgegeven, maar een set van meetgegevens. Blogs en nieuwsberichten zijn deel van de social media marketing, maar alleen als je toestaat om commentaar te plaatsen en zelf reageert. Meet de interactie.
—–
—–
Interface
Met Interface Analytics is te meten hoe de gebruikerslaag (ook wel interface) van jouw site of app presteert. Met behulp van A/B testen en multivariatie-testen kun je jouw pagina’s optimaliseren. Welke plaatjes, teksten en buttons beïnvloeden het klikgedrag en de conversie op jouw site – en hoe optimaliseer je het websitebezoek? Dit is ook een goede manier om de conversie van pagina’s op jouw site te verbeteren. Software stuurt bezoekers naar verschillende versies van de pagina en rekent door welke elementen de hoogste conversie opleveren. Seizoensinvloeden worden uitgesloten, doordat verschillende versies van een pagina van een site gelijktijdig getest worden.
Bij A/B-testen wordt één element gelijktijdig getest. Bij een A/B/n-test worden er meer dan twee varianten van een element getest. Bij multivariatie-testen kunnen meerdere elementen gelijktijdig getest worden, zodat je ziet welke combinatie van elementen de hoogste conversie oplevert. Denk aan verschillende kopteksten en plaatjes.
Heatmaps
Een heatmap is een grafische weergave van gegevens waarbij de afzonderlijke waarden worden weergegeven als kleuren. De term wordt ook gebruikt om een thematische applicatie als choropleth-kaart te tekenen. Er zijn grofweg drie verschillende heatmaps:
‘Eye tracking’ heatmaps, gebaseerd op de oogbewegingen.
‘Mouse movement’ heatmaps, gebaseerd op de bewegingen van de muis.
‘Click’ heatmaps, gebaseerd op het klikgedrag.
Heatmaps laten gebieden zien met weinig tot geen kliks, waar je die mogelijk wel zou verwachten. Die moeten hoogstwaarschijnlijk aangepast worden. Als bezoekers van jouw site er niet op klikken terwijl je dat wel wilt, gaat er iets mis. Gebieden met veel kliks, die nergens naar leiden, zijn daarentegen een slecht teken. Bezoekers verwachten waarschijnlijk dat ze daar wel op kunnen klikken om meer te lezen over het onderwerp.
Heatmaps geven je een snel inzicht in het gedrag van bezoekers en er kunnen verrassende resultaten naar voren komen. Wanneer je heatmaps met gezond verstand interpreteert kunnen ze een uitstekend hulpmiddel zijn.
Marktinzicht
Markt Analytics bieden je directe toegang tot de kwantitatieve gegevens over bepaalde markten via onder andere marktonderzoeksrapporten, zoals de Mendelsohn Survey, vakbladen, wetenschappelijke tijdschriften en databanken van overheidsinstellingen.
Voor iedere statistiek zijn beschikbare metadata, zoals de bron, release datum en het aantal respondenten relevant. Verder zijn er andere relevante gegevens om verificatie van alle beschikbare statistische informatie te vergemakkelijken. Voorbeelden van Markt Analytics zijn: Statista, Business Insider, Nielsen, comScore, Golable Web Index en Emarketer. De informatie van deze bronnen helpen je de markt waarin je opereert te begrijpen en kunnen worden gerelateerd aan jouw eigen gegevens.
Aanbeveling 1: niet verslappen
Regelmatig vertel ik organisaties hoe het online mechanisme werkt. Een veel gebruikt principe dat dan aan de orde komt is ‘Relevantie-Consistentie-Discipline’. Een korte uitleg van dit principe: ‘Het zet uiteen welke content relevant is om via de eigen online wereld en de sociale online wereld te publiceren. Voorbeelden zijn: nieuwsitems, columns, analyses, muziek, podcasts, vodcasts en a/v-streaming (Relevantie). Bepaal hoe vaak je deze aspecten wilt openbaren (Consistentie) en houdt dat dan vol (Discipline), want daar zit de echte uitdaging. Immers: de aanhouder wint.’
Je moet hierbij ‘de basics’ (oftewel de spelregels) in acht nemen. Jouw site of blog en alle opgezette sociale kanalen krijgen niet vanzelf bezoekers, daarvoor dienen mensen zelf benaderd te worden via de diverse kanalen binnen of buiten het internet. Dat betekent dat je de content die je gecreëerd hebt ouderwets moet promoten via ‘influencers’ en het eigen netwerk. Daarnaast is ‘business intelligence’ (of analytics) zeer belangrijk. Daarmee kun je namelijk de effecten van de performance in het online domein meten.
Op het moment dat je het ‘Relevantie-Consistentie-Discipline’-principe niet hanteert vallen er klappen, zo blijkt. Het staat dus vast dat het ‘Relevantie-Consistentie-Discipline’-principe ‘een waarheid als een koe’ is en dat je een set aan Internet Analytics nodig hebt om dit te constateren. Een partij die je hier meer over kan vertellen, is het festival Pitch en Extrema. Door niet te voldoen aan dit principe, is het festival inmiddels verleden tijd. Zorg dus dat je niet zal verslappen!
Aanbeveling 2: streef naar een 360-graden view
Inzicht in jouw fans en klanten is een belangrijke eerste stap. Dit geldt voor alle activiteiten op elk kanaal: e-mail, site, social media, televisie, radio, print, outdoor, etcetera. De volgende stap is om alle gegevens die je hebt (dus Internet Analytics, Social Media Analytics, Interface Analytics en Markt Analytics) bij elkaar te brengen. De gegevens die je wilt combineren zijn niet alleen demografische gegevens die je wellicht al verzameld hebt, maar de gegevens die zijn ontstaan via het internet of gegevens van de markt.
Identificeer je fans en klanten in de brei van verschillende gegevens, zodat je alle gegevens kunt samenbrengen en een 360-graden profiel van jouw fan of klant hebt. Merk op dat de data eerst moet worden samengevat op fan- of klantniveau. Zodra je alle relevante informatie kan kwantificeren, heb je een meer volledige beschrijving van jouw fans of klanten en kun je jouw fans of klanten beter bedienen.
Aanbeveling 3: onderschat data niet
Elke keer dat je inlogt, een site of app opent of een bericht of foto op sociale kanalen plaatsen: je laat voortdurend een spoor van gegevens achter. Afzonderlijk lijken deze gegevens misschien onbelangrijk. Als je ze aan elkaar knoopt, dan kun je verrassend veel over jouw fans of klanten te weten komen. Het verhaal over de vader die de zwangerschap van zijn tienerdochter ontdekte door gepersonaliseerde reclame is geen Black Mirror aflevering, maar realiteit.
Organisaties, die kennis en inzicht uit de verschillende Internet Analytics aan elkaar knopen, winnen van hun concurrenten. Tenminste, als zij onderweg vergeten dat de digitale wereld uit een internetecosysteem bestaat en dat er niet alleen relaties tussen individuen, bedrijven, organisaties en merken bestaan, maar dat deze ook kunnen worden geïdentificeerd. Onderschat de kracht van data dan ook niet.
Bij de weekendeditie van het FD is weer een bijlage over de digitale transformatie te vinden. De krant legt jaarlijks de 200 grootste Nederlandse bedrijven, door hen Transformers genoemd, langs een digitale meetlat en komt tot best interessante conclusies. Toch ontbreekt bij de Transformers vaak iets belangrijks. De belangrijkste factor om echt aan de slag te gaan met de digitale transformatie wordt niet vermeld.
We bevinden ons in een relatie-economie, waarin de relatie met klanten het belangrijkste bedrijfskapitaal is. Daarom moeten bedrijven gaan sturen op het digitaal vermogen, wat ze kunnen doen door middel van een raamwerk. Een recent rapport van Deloitte geeft ze een zetje in de juiste richting.
Mythes over de digitalisering
Deloitte ontdekte in een onderzoek (December 2017) dat nog niet een op de drie Nederlandse zichzelf digitaal volwassen noemt. Dat betekent dat meer dan twee op de drie Nederlandse bedrijven dat nog niet is. Wereldwijd scoort Nederland nog niet eens zo slecht: slechts een op de vier organisaties in de wereld noemt zichzelf digitaal volwassen. Dat biedt echter nog geen reden om onszelf op de borst te slaan: er moet hoognodig iets veranderen aan de manier waarop Nederlandse bedrijven omgaan met hun digitale transformatie, willen we niet achterop raken.
De volgende cijfers en inzichten uit het rapport illustreren de stand van de digitalisering van de Nederlandse bedrijven:
Een op de vijf Nederlandse bedrijven stelt voldoende talent aan boord te hebben om de digitale business strategieën vorm te geven en ambities op dit vlak te realiseren;
Het is nodig om silo’s af te breken, wil een organisatie succesvol aan de slag met de digitale transformatie. Een bedrijf dat zichzelf digitaal volwassen vindt, stelt dat het twee keer vaker samenwerking tussen verschillende afdelingen erkent en waardeert, dan bedrijven die zichzelf niet digitaal volwassen vinden;
Er is een substantiële groep die – hoewel ze meer budget reserveren voor innovatie – nog steeds geen merkbaar profijt hebben van hun innovatiebudget. Dat komt door een gebrek aan helder, digitaal beleid.
Het Deloitte-rapport Survival of the most adaptable, The Dutch Digital DNA Demystified, spreekt tot de verbeelding, biedt houvast voor CEO’s die willen inzetten op de digitale transformatie en leidt tot een concreet advies: er moet een eigen raamwerk ontplooid worden, wil de digitale transformatie vormgegeven kunnen worden. Hier de introductie van zo’n raamwerk – het Business Acceleration Framework – dat uitkomst biedt en bedrijven laat sturen op hun digitaal vermogen.
Andere bedrijfswaardering
Door de komst van nieuwe technologische mogelijkheden, is de economie definitief getransformeerd in een relatie-economie. Bedrijven kunnen (nog) beter contact maken met (potentiële) klanten, die relaties aangaan met bedrijven (door ze bijvoorbeeld te volgen op Facebook). Bedrijven voorzien in de behoeften van klanten, door content met ze te delen. De relatie met de klant is daardoor het belangrijkste bedrijfseconomische kapitaal van bedrijven.
Doordat deze relatie het belangrijkste kapitaal is, is het ook nodig om bedrijven op een andere manier te waarderen. Echter, de waarde die wordt gegenereerd uit het hebben van een digitale strategie en een digitaal ecosysteem wordt nog niet weergegeven op de balans van een organisatie. Het is namelijk een immaterieel vast actief, een vorm van goodwill die nog niet geactiveerd mag worden. Deze potentiële goodwill in de vorm van social capital (Kazienko, 2006) zien bankiers, geldverstrekkers en investeerders nergens terug op de balans.
Dit is wel mogelijk aan de hand van de de vijf doelen van het Business Acceleration Framework, dat gegenereerd is op basis van interne en externe data uit diverse analyses en overzichten. Hieruit worden additionele en winstgevende groei-modellen voorgesteld. Veelal blijven de kosten van de nieuwe verdienmodellen laag, vanwege het gebruik van de juiste data. De bedrijfswaarde en opbrengsten worden juist geoptimaliseerd.
Sociaal kapitaal en de waarde
Wetenschappers (2010, Kaplan en Haenlein) definiëren sociale media als een groep internetapplicaties die gebruikmaken van de ideologie en de technologie van de tweede generatie van het web. De creatieve uitwisseling van content, gemaakt door de gebruikers van hetzelfde web, is het middel dat zorgt dat het systeem kan bestaan. Het waarderen van het zogenaamde social capital – ook wel sociaal kapitaal genoemd in vanAnaloognaarDigitaal.nu – is behoorlijk in opkomst. Maar hoe wordt een digitale sociale klantomgeving gewaardeerd?
In de basis van vele waarderingsgrondslagen ligt het waarderen van een digitale klantenkring door middel van een opsomming van alle contant gemaakte, toekomstige kasstromen. Het verschil tussen deze vormen van waarderen is de informatiebron. De lange termijn waarde van een digitaal ecosysteem wordt voornamelijk bepaald door de waarde van de klantrelaties. Het gaat dan om relaties tussen klant en bedrijf, maar ook de relatie van de fans en klanten onderling.
De bestaande en toekomstige relaties bepalen voornamelijk de toekomstige inkomsten, ook wel kasstromen of cash flow genoemd. Deze toekomstige kasstromen worden contant gemaakt tegen een rendementseis. Hiermee is het zogenaamde klantkapitaal ontstaan. Bedrijven zullen daardoor ook steeds meer bezig zijn met digitale waardecreatie (2013, van Berkel en Doeland) en hun digitale vermogen (2017, van Berkel en Doeland).
Nieuwe waardering nieuw raamwerk
Om echt in te kunnen spelen op deze nieuwe economie, en de nieuwe manier van het waarderen van bedrijven, is er ook een nieuw businessmodel nodig. Dat model dient gebaseerd te zijn op de bij bedrijven aanwezige en door hen verzamelde data, aangezien die data bedrijven in staat stelt om in contact te komen en (blijven) met (potentiële) klanten. Het zogenoemde Business Acceleration Framework legt als het ware een overkapping over de organisatie en haar Umfeld en dat biedt bepaalde voordelen.
Het raamwerk zorgt ervoor dat er eenduidige definities gehanteerd worden. Het maakt de digitale strategie meetbaar, waardoor bestuurders meer inzicht krijgen in de voortgang van processen. Daardoor zijn ze beter in staat om controle te krijgen op de organisatie en iedereen te laten werken aan vooraf bepaalde, gezamenlijk doelen. Hiermee wordt de waarde van een organisatie geborgd. Feitelijk biedt het een organisatie inzicht om op een data-gedreven manier te werken. Het framework is de intelligentie van een organisatie.
Doelen als succesfactor
Het sturen aan de hand van vooraf bepaalde doelen biedt uitkomst voor bestuurders die data inzetten en biedt antwoord op een aantal vragen. Welke doelen dienen een digitale strategie van de organisatie? Waar zet je die nieuwe laag over de data nu voor in? Welke doelstellingen gelden nu voor de organisatie? Het raamwerk biedt uitkomst voor de volgende doelstellingen.
Brand Equity (merkwaarde) – Dit is de financiële waarde die in het merk, het product of dienst opgeslagen zit. Doorgaans wordt aangenomen dat de merkwaarde overeenkomt met de contant gemaakte of toekomstige kasstromen die aan het merk zijn toe te wijzen;
Brand Reputation Performance (merkreputatie) – Het tastbare resultaat van de aanpak is een handzaam grafisch overzicht op één A4. Het toont de aanpak van het project en de belangrijkste mijlpalen. Uit de roadmap blijkt het ritme rondom de communicatie die rond een product of dienst en de verhaallijn ontstaat. Dit ritme is de digitale hartslag van een organisatie. Zonder hartslag zit er geen leven in de digitale kanalen. De roadmap en het ritme hebben direct invloed op de brand equity;
Marketing Efficiency – Doorgaans brengt het onderhouden van een evenement of festival of een fanbase van een dj veel marketing- en communicatiekosten met zich mee. Vandaag de dag wordt nog veel van het marketingbudget traditioneel ingezet terwijl de doelgroep digitaal is. Door context in data aan te brengen en marketing- en communicatieprocessen beter in te richten kunnen marketing/communicatie-euro’s efficiënter worden besteed;
Business Acceleratie – Voor een organisatie zit de quick win vooral in het versnellen van bestaande verdienmodellen door internettechnologie. Daarvoor moet zij drie dingen aanpakken: centralisatie van data, teams versterken met kennis, en de technologische infrastructuur optimaliseren;
Digitaal succes begint in de bestuurskamer. De bestuurders van organisaties moeten echt betrokken worden bij de digitale strategie. Bovenstaand model biedt niet alleen een uitkomst, maar ook een flinke uitdaging voor hen. De partijen in het Umfeld zijn vaak namelijk niet gewend om volgens een dergelijk business raamwerk te werken en het gehele Umfeld te overzien.
Toch zullen bestuurders de verantwoording moeten dragen om de organisatie rondom een dergelijk raamwerk als het Business Acceleration Framework te laten functioneren. Daar zit de echte uitdaging in voor bestuurders die aan de slag willen gaan met de digitale transformatie. Hopelijk zullen CEO’s wél overtuigd zijn om echt in te zetten op digitalisering. Ze zouden een voorbeeld kunnen nemen aan Howard Schultz, CEO van Starbucks. Het belangrijkste doel voor een CEO wordt met dit raamwerk namelijk veilig gesteld, namelijk het bedrijfskapitaal – ofwel: het digitaal vermogen. En dat legt je, net zoals Schutltz, beslist geen windeieren.
Eerder dit jaar worstelde de Nederlandse Publieke Omroep al met haar digitale strategie. Van het weekend werd het nog eens duidelijk. De NPO wil de grootste Nederlandse aanbieder van video-on-demand (vod) zijn, schrijft de directie in de conceptversie van het Jaarplan Video 2019, dat in handen is van De Telegraaf en NRC. Het plan wordt in het omroeplandschap niet met open armen ontvangen. Voor welke uitdagingen staat de NPO?
Tegenstrijdigheden
Het is vijf voor twaalf, constateerde het belangrijkste adviesorgaan van de Nederlandse regering op het gebied van kunst, cultuur en media enige tijd geleden. Films, series en programma’s van eigen makelij verliezen steeds meer terrein aan de buitenlandse tech-reuzen. Vooral jongeren lopen massaal weg. Verder maakt de omroep te veel programma’s, heeft te weinig aanbod voor kijkers van 20 tot 49, kent de omroep online technische problemen en wordt door publiek veelal als saai gezien.
In het nieuwe plan lijken vooral tegenstrijdigheden te staan. Het lijk dat publieke programma’s exclusief voor abonnees worden. De programma’s zouden juist vrij te zien moeten zijn. Het plaatsen van de progamma’s op de eigen sites van de zenders wil de NPO verbieden. Vervolgens is wel budget voor video op Facebook en YouTube, terwijl de NPO die in eerste instantie als ‘gevaar’ beschouwde. Tegenstrijdigheden, die de ecosysteem gedachte, die een digitale organisatie drijft op termijn in de weg zullen gaan zitten.
Geen winstoogmerk
Hoewel de NPO als organisatie geen winstoogmerk heeft, hebben zij wel inkomsten nodig. De inkomsten zijn over het algemeen afkomstig uit subsidies (belastinggeld) en eigen inkomsten. De eigen inkomsten komen voort uit acties en bijdragen van klanten (burgers) aan de gemaakte kosten, of door contributies van leden en sponsor- en advertentie-inkomsten. De NPO zou budgetneutraal kunnen functioneren.
Programma’s maken staat voorop, op welke platforms ze precies komen staat op de tweede plaats. Digitale innovatie is belangrijk, maar de NPO is nog steeds geen techbedrijf. Daarom wordt het beschikbare budget vooral aan programma’s besteed. En daar zit nu juist de valkuil. De publieke omroep moet zich nu echt gaan gedragen als techbedrijf, als een organisatie die opereert in een digitaal ecosysteem. Een digitaal platform zonder winstoogmerk. Maar wel gestuurd via een raamwerk, zoals commerciële techplatformen zijn opgezet. Dat vraagt om een andere aanpak.
De uitdagingen
De NPO zal, maar dit geldt overigens voor iedere organisatie in sport, media en entertainment, als ze hun digitale activiteiten en vooruitzichten vormgeven, rekening moeten houden met de uitdagingen en risico’s die ze tegenkomen in de snel evoluerende digitale wereld. De praktijk leert dat organisaties met name tegen onderstaande uitdagingen aanlopen:
het vermogen om de huidige fans en volgers (lees: kijkers) te behouden, de fanbase (lees: kijkers database) verder op te bouwen en de betrokkenheid bij fans en volgers te vergroten via alle beschikbare digitale kanalen;
het vermogen om de inhoud die wordt aangeboden door de digitale kanalen te verbeteren en het abonneebestand (lees: kijkers) decentraal te vergroten;
het vermogen om effectief inkomsten te genereren uit interactie met de fans en volgers (lees: kijkers) via de content die zij produceren;
het vermogen om de content op een kosteneffectieve manier te ontwikkelen en de digitale kanalen rendabel en veilig te bedienen;
het vermogen om nieuwe sponsors en/of adverteerders aan te trekken, bestaande sponsors en/of adverteerders te behouden en aan te tonen dat hun content waarde zullen leveren;
het vermogen om nieuwe (zakelijke) kansen voor de digitale kanalen te identificeren en te verzilveren;
tot slot het vermogen om te concurreren met andere organisaties binnen en buiten de branche en met andere media als het aankomt op de aandacht van fans en volgers.
De digitale verandering wordt in de praktijk (helaas) nog vaak gezien als de automatisering van systemen. Zoals de NPO nu focust op NPO Start. De ontwikkeling van software en data wordt door velen als het gouden ei gezien. Dat is zonde: doorgaans moeten juist de processen en de mindset veranderen, wil je een digitale verandering optimaal laten verlopen. De belangrijkste spelers in die processen zijn en blijven namelijk mensen, niet de computers en software die deze mensen ondersteunen. Techniek is immers een middel, niet een doel.
Avontuurlijk traject
Het uitstippelen van een nieuwe digitale koers en digitaal transformeren is een avontuurlijk traject. De typische uitdagingen moeten worden getackeld. Dat vraagt om vertrouwen van alle betrokkenen. Worden de juiste keuzes gemaakt? Staat iedereen achter de plannen en doen ze straks ook mee? En hoe denken externe partijen over de transformatie? Een digitale strategie bepalen en uitvoeren is alleen mogelijk wanneer ook externe netwerken hier actief bij betrokken worden. Het is essentieel om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen, wil je een digitale transformatie laten slagen.
Het toepassen van nieuwe technologie zou voor iedere organisatie moeten leiden tot efficiëntere en effectievere processen, het ontwikkelen van nieuwe diensten en producten, omzetgroei en waardevermeerdering. Ben je als organisatie in staat de drie kernelementen (kracht, macht en potentie) van vermogen via jouw raamwerk inzichtelijk te maken, dan wordt het veranderingsproces voor mensen in een organisatie zonneklaar: er is een duidelijke richting voor de verandering. De typische uitdagingen verdwijnen dan als sneeuw voor de zon.
Lukt bovenstaande, dan transformeer je naar een digitaal data gedreven en volwassen onderneming. Alleen zo bereik je de status van digitale volwassenheid die op termijn automatisch aangestuurd kan worden. Aan de slag. Op naar de nieuwe eenvoud! Het digitale vermogen.
Tijdens de jaarlijkse International Music Summit (IMS 2018) in Ibiza presenteerde gisteren mijn collega Kevin Watson hoe de wereldwijde dance-industrie ervoor staat. Groeit of daalt de waarde van de industrie? En wat is de verwachting voor de komende jaren? Wat vertelt zijn rapport ons over de stand van zaken van de wereldwijde dance-industrie? Vind onderstaand de observaties.
12 belangrijke observaties
Samengevat in 12 belangrijke punten komt de inhoud van het rapport op het volgende neer:
Opbrengsten uit muziek in de Noord-Amerikaanse markt daalden met bijna dertien procent. Dat beeld is echter iets vertekend: de meeste Dance/Electronic tracks worden daar tegenwoordig als ‘mainstream’ aangeduid. Laten we dit echter gegeven niet zomaar onopgemerkt voorbij laten gaan;
Het aandeel van dance muziek in Europa daalde, ondanks dat de totale opbrengsten uit muziek voor alle genres toenam. De voornaamste reden hiervoor is de toename van de muziekconsumptie van het genre Hip-Hop/Urban. Dance is inmiddels popmuziek, underground genres zullen de komende tijd komen bovendrijven;
Dance muziek is mateloos populair in Azië. In China, Taiwan en Korea behoort het genre tot de Top 5 genres. De verwachting is dat dj’s, artiesten en festivals hun focus zullen verleggen van Noord- en Zuid-Amerika naar Azië;
Netflix en Amazon zorgen voor een toename van de zogenaamde sync-inkomsten. Met ‘sync’ wordt bedoeld dat muziek in een film of reclame wordt gebruikt. Hier ligt een enorme kans voor rechthebbenden binnen de dance-muziek;
Spotify zal de komende jaren doorgroeien naar bijna 150 miljoen betalende muziekliefhebbers. Dance muziek is het derde meest gestreamde muziekgenre.
Beatport, dat is een niche muziekplatform, groeit weer een beetje. De verwachting is dat in het eerste kwartaal van het volgende jaar de gehele catalogus tevens als streams beschikbaar zal zijn. Het omarmen van streaming op het Beatport-platform heeft dan drie jaar geduurd;
De inkomsten van de top dj’s zijn met tien procent gestegen. De inkomsten van de supersterren Calvin Harris en David Guetta daalde fors. De gages van dj’s en artiesten zullen de komende tijd nog steeds zwaar drukken op de budgetten van festivalorganisatoren. Hervorming van de gage-structuur is noodzakelijk, nu de dancefestivals onder druk komen te staan;
De verkoop van merchandise groeide met 30 procent in de periode 2014-2016. De totale waarde van de merchandise-markt is zo’n 3 miljard dollar groot. Voor dj’s, artiesten en festivals ligt hier een enorme groei-potentieel;
De invloed van de diverse lijsten met top DJ’s blijft gissen. De lijst van Resident Advisor is inmiddels verdwenen, Billboard stelt zijn lijst samen aan de hand van chart- en tourdata en de DJ Mag is een campagne (of: zelfpromotie) gedreven lijst. In geen van de vijf lijsten komt dezelfde dj voor in de Top 5. Goede benchmark data is nog steeds niet aanwezig. Tijd om te kijken en focussen op metrics die er toe doen. Welke dj of artiest heeft een fanbase die er echt toe doet?;
Het laten groeien van de fanbase op social media heeft de primaire focus bij de top dj’s. Het laten groeien van de kwantiteit zal niet afdoende zijn, de kwaliteit van de relatie met de fan is het sleutelwoord de komende tijd;
Het aantal dancefestivals in China verdubbelt in 2018. Ondanks de groei van het aantal festivals, zal het nog even duren voordat dj’s, artiesten en festivals echt voet aan de grond krijgen in China. De Chinese, digitale wereld is een gesloten wereld. Chinese dance-fans zijn per definitie digitaal. Samenwerking met lokale partners is in dit opzicht de succesfactor;
De overname van Spinnin’ Records door Warner Music Group was de derde grootste overname in dance-industrie sinds 2012. De komende verwachten we meer overnames binnen de dance-industrie. Er zal een consolidatieslag plaatsvinden binnen de festivalorganisatoren, evenals het verder aantrekken van dance-labels door grote muziekmaatschappijen;
Het rapport over de dance-industrie wordt opgesteld vanuit alle inzichten die ontstaan door onderzoeken en rapporten, die overigens door verschillende instanties en personen worden verzorgd. Nemen we alle inzichten in ogenschouw, dan komt de waarde van de gehele en wereldwijde dance-industrie neer op zo’n 7,3 miljard dollar in 2017. Dat is zo’n twee procent minder dan het jaar daarvoor.
Toch is de verwachting van zakenbank Morgan Stanley dat de muziekindustrie de komende jaren zal blijven groeien. Deze verwachting heeft op de langere termijn effect op de groei van de dance-industrie. Ook de groei van software en hardware zal toenemen. Dit effect zal de industrie ook terug zien op langere termijn. In 2021 zal de waarde van de wereldwijde dance-industrie op zo’n 9 miljard dollar uitkomen, zo luidt de verwachting. Opvallend is dat de groeiverwachting uit inkomsten van festivals en clubs gematigd is. Dat is een signaal dat we in Nederland al eerder hebben waargenomen.
—–
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Tijdens de Sport Analytics Conference afgelopen maandag werd ik tijdens een sessie aangenaam verrast. Door de moderator werd gewezen op het jaarverslag van de voetbalclub Manchester United. Bij het lezen van het jaarverslag van Manchester United uit 2017 viel iets op. Bij de grootse Engelse voetbalclub, die jaar op jaar in de Champions League uitkomt, worstelen ze met hun digitale strategie. Onderstaande passages uit het 800 pagina’s tellende jaarverslag geven inzicht.
Merkreputatie
“If we are unable to maintain and enhance our brand and reputation, particularly in new markets, or if events occur that damage our brand and reputation, our ability to expand our follower base, sponsors, and commercial partners or to sell significant quantities of our products may be impaired.”
“The markets in which we operate are highly competitive, both within Europe and internationally, and increased competition could cause our profitability to decline.”
De merkreputatie is belangrijk voor de Engelse club. De clubleiding beseft zich dat de club opereert in een zeer competitieve markt. Wanneer de club niet in staat is de reputatie goed te onderhouden kunnen de toekomstige inkomsten onder druk komen te staan.
Onvoldoende vertrouwen
“Our digital media strategy is unproven and may not generate the revenue we anticipate.”
“We maintain contact with, and provide entertainment to, our global follower base through a number of digital and other media channels, including the internet, mobile services and social media. While we have attracted a significant number of followers to our digital media assets, including our website, the future revenue and income potential of our mobile & content business is uncertain. You should consider our business and prospects in light of the challenges, risks and difficulties we may encounter in this new and rapidly evolving market, including:
our digital media strategy requiring us to provide offerings such as video on demand and highlights that have not previously been a substantial part of our business;
our ability to retain our current global follower base, build our follower base and increase engagement with our followers through our digital media assets;
our ability to enhance the content offered through our digital media assets and increase our subscriber base;
our ability to effectively generate revenue from interaction with our followers through our digital media assets;
our ability to attract new sponsors and advertisers, retain existing sponsors and advertisers and demonstrate that our digital media assets will deliver value to them;
our ability to develop our digital media assets in a cost effective manner and operate our digital media services profitably and securely;
our ability to identify and capitalize on new digital media business opportunities; and our ability to compete with other sports and other media for users’ time.
In addition, as we expand our digital and other media channels, including the internet, mobile services and social media, revenue from our other business sectors may decrease, including our Broadcasting revenue. Moreover, the increase in subscriber base in some of these digital and other media channels may limit the growth of the subscriber base and popularity of other channels. Failure to successfully address these risks and difficulties could affect our overall business, financial condition, results of operations, cash flow, liquidity and prospects.”
Uit bovenstaande passages wordt duidelijk dat de club uit Manchester worstelt met haar digitale strategie. De leiding van de club heeft twijfels over de toekomstige inkomsten die uit het digitale landschap zouden moeten ontstaan. Verder wordt duidelijk dat de clubleiding verwacht dat verdere digitalisering de huidige verdienmodellen kannibaliseert.
8 Tips
Manchester United benoemt in haar jaarverslag de verdienmodellen en merkreputatie. Aan de hand van het Business Acceleration Framework zou het voor een dergelijke club mogelijk moeten zijn een succesvolle digitale strategie te formuleren die toekomstige verdienmodellen versnelt en activeert. Zo zou de waarde van de voetbalclub kunnen toenemen.
Stel je voor: je hebt complete zeggenschap over hoe de communicatie, marketing en verkoop van een voetballer of betaald voetbalorganisatie (BVO) is ingericht. Wat zou je dan doen? In de bijlage van m’n nieuwe boek probeer ik daar een antwoord te geven op de vraag hoe voetballers en BVO’s aan de slag kunnen met een nieuw businessmodel. Opereren als een digitaal platform. Voetballers en BVO’s die zich richten op de relatie met hun fans, gaan in de huidige economie de strijd winnen van hun concurrentie. Die relatie met fans is namelijk de belangrijkste factor voor het economische succes van voetballers en BVO’s.
Ik ben ervan overtuigd elke voetballer en BVO geholpen is door het (slim) inzetten van data. En dat elke organisatie of speler via het Business Acceleration Framework zijn of haar digitale transformatie vorm kan geven. Daarom deel ik vrijblijvend acht tips hoe zij digitaler en efficiënter kunnen worden, hun data kunnen blijven gebruiken en de concurrentie ver achter zich kunnen laten.
De muziek van wijlen Amy Winehouse is tijdloos. En in die zin is Winehouse nooit gestorven. Hetzelfde geldt voor de muziek van de Zweedse dj en producer Avicii, die twee weken geleden overleed. Al snel wordt duidelijk dat de dj voor sommigen tot dezelfde categorie als Winehouse en bijvoorbeeld Jimi Hendrix zal worden gerekend. De club van 27. Legendarische artiesten die overlijden in of rond hun 27ste levensjaar. Avicii is de eerste dj en dance-artiest in het gezelschap van 27-jarigen, dat vooral bestaat uit pop- en rockartiesten. Wat laat Avicii ons na? En in welke vorm zal zijn muziek voortbestaan?
—–
—–
Tributes en docu’s
Na de vroegtijdige dood van een sterartiest is het gebruikelijk dat er legio tributes en documentaires uitkomen, vaak in de vorm van ‘Best of’ of ‘Greatest hits’-albums. Denk ook aan films over hun hectische en turbulente leven. Maar wat gebeurt er nu eigenlijk in het digitale tijdperk?
De documentaire van de Zweedse dj, getiteld True Stories, is al uit op Netflix en trending. Hoogstwaarschijnlijk zal daar niets meer aan toegevoegd worden. Het verhaal achter het leven van de dj werd in deze film al duidelijk en vormt voor velen een verklaring voor zijn dood. Tribute albums, zoals we die van vroeger kennen, zijn niet meer van deze tijd. Alle muziek staat immers al online op de diverse streamingdiensten. Dan rijst de vraag hoe het de Zweedse dj afgelopen jaren verging en hoe het zijn muziek verder zal vergaan, met name in het digitale tijdperk. Met behulp van data van enkele jaren – afkomstig van Fanalists – keek ik naar de muzikale carrière van de Avicii.
De muziek van de Zweedse dj en danceproducer Tim Bergling, zoals hij heette, bracht massa’s mensen in vervoering. De juiste en goede vocalen bij de juiste en opgewekte beats, synths en samples: dat werd het handelsmerk en de succesfactor van Avicii, zijn artiestennaam.
De dj bracht sinds 2008 al muziek uit. In 2011 brak hij internationaal door met het nummer Levels. Het succesvervolg is zijn single Wake me up. Het nummer kwam (terecht) op nummer één in bijna alle Europese hitlijsten, in Australië, Nieuw-Zeeland en Israël. In Nederland was Wake Me Up de bestverkochte single van 2013. In Ierland stond Wake Me Up zeven aaneengesloten weken op de eerste plaats. De single werd de herkenningsmelodie van alle grote dancefestivals in de wereld. Het werd de snelst verkopende single in onder andere het Verenigd Koninkrijk. Op de dag van de release, werd Wake Me Up alleen al in Engeland bijna honderdduizend keer verkocht.
Wanneer je kijkt naar de data van Spotify – de grootste streamingdienst in de wereld – dan wordt het succes van Avicii de laatste 4 jaar verder als volgt uitgedrukt. Sinds april 2014 is de dj niet meer uit de maandelijkse wereldwijde Top 200 verdwenen. In de laatste 48 maanden stond hij zelfs 14 keer in de Top 10. Hij stond zelfs 5 maanden op 1. De mediaan van het aantal wereldwijde streams is bijna 700 duizend per dag.
Het effect van stoppen
Avicii lijkt exact de muziek te produceren die veel mensen op dat moment gaaf vinden. Dat is elektronische muziek met zachte, maar duidelijke tonen en instrumentale invloeden. Het is dan ook geen verrassing dat hij een grote fanschare op dat moment heeft. In 2016 zo’n 19 miljoen fans op Facebook, 1,9 miljoen volgers op Twitter, 5 miljoen op Instagram en 9 miljoen op YouTube. De peak streams per dag komen in die tijd op Spotify regelmatig boven een miljoen.
In april 2016 – iets meer dan twee jaar geleden – verbaasde Avicii vriend en vijand door het einde van zijn dj-carrière aan te kondigen. Later verklaarde hij dat hij die keuze vooral had gemaakt vanwege zijn gezondheid. Eind augustus van dat jaar zat het er dan ook op voor Avicii. De Zweedse dj draaide toen zijn laatste set in het befaamde Ushuaïa op Ibiza.
Het effect van nieuwe muziek
Na zijn besluit te stoppen met optreden, was het een poosje stil rond de dj. Het digitale effect is meteen duidelijk. De social media activiteit en betrokkenheid neemt af, wat ertoe leidt dat het aantal luisteraars en streams van de dj ook afneemt. In de zomer van 2017 liet Avicii weer van zich horen, middels de ep Avicii 01. Daarop staan de hits Without You en Lonely Together.
Direct na het releasen van de nieuwe muziek neemt de consumptie van zijn muziek ook toe. Ook zie je de activiteit van social media kanalen significant toenemen. Het ritme van de berichten neemt weer toe en zo ook de betrokkenheid van zijn volgers. De nummer 1 posities in de wereldwijde Top 200 van Spotify worden meteen weer veroverd; meer dan 2 miljoen streams per dag zijn geen uitzondering meer voor de dj. Zijn luistercijfers verbeteren in deze periode en zijn zelfs beter dan 30 maanden daarvoor.
Postuum record
Tim Bergling werd op 20 april 2018 dood aangetroffen in zijn hotelkamer in Masqat, de hoofdstad van Oman. Op 26 april 2018 bracht zijn familie een open brief uit over de dood van Bergling. De brief impliceert zelfmoord. Een actie die later ook bevestigd wordt. Bergling werd met zijn 28 jaar net iets ouder dan poplegende Amy Winehouse. In deze periode ontploft het internet.
Op Google Trends schieten de zoekopdrachten door het digitale dak. Elk zichzelf respecterend (digitaal) nieuwsmedium bericht over het overlijden van de Zweedse superster. In het verleden was al bewezen dat digitale buzz resulteert in muziekconsumptie, zie ook: ons eerste boek vanAnaloognaarDigitaal.nu. Een dergelijke reactie was nu ook te verwachten.
In de dagen rond het overlijden wordt de muziek van Avicii meer dan 4 miljoen keer op een dag gestreamd. Ook groeien de social media kanalen van de dj significant, sommigen van die kanalen met zo’n 10 procent. Miljoenen fans begonnen alsnog zijn Facebook, Instagram en YouTube te volgen. Postuum breekt de Zweedse dj zijn eigen record op de muziekdienst Spotify, die – hoe opmerkelijk – uit hetzelfde land als hijzelf komt. Op de digitale tribute aan Avicii hoeven we niet lang te wachten. Die is al begonnen.
Het Zweedse icoon leeft voorlopig voort in het digitale ecosysteem. Daar zal de komende uitvaartdienst en het langverwachte nieuwe album dat nog moet uitkomen nog eens aan bijdragen. Het digitale vermogen van Avicii zal nog wel even toenemen. Zo laat het zich aanzien.
* De inzichten uit deze column kwamen tot stand met dank aan het Fanalists-team voor de Spotify data. De column bevat passages uit een hoofdstuk uit Denis’ zijn nieuwe boek ‘Digitaal vermogen – de macht, kracht en potentie van elke organisatie’. Foto bij deze column met dank aan Xolali.com.
—–
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Het Nederlandse spreekwoordenboek zegt het volgende: dat is een waarheid als een koe (dat is overduidelijk waar). Een waarheid als een koe (iets totaal vanzelfsprekends). Iets dat overduidelijk waar is? Pasen en Pinksteren vallen niet samen. Maar is er iets in het dancefestival-landschap vanzelfsprekend?
Is het einde van een festival te voorspellen? Recent werd bekend dat het festival Pitch ophoudt te bestaan. Jammer, want het was een plek waar talent doorbrak. Voor sommige liefhebbers was het dan ook een shock. Het is echter de vraag of het einde van Pitch te voorspellen was – en wat de organisatie had kunnen doen om het annuleren van het feest te kunnen voorkomen.
Eerste dancefestivals
Pasen viel dit jaar samen met het begin van de lente en dit was ook het startsein van het festivalseizoen. Er waren in het paasweekend verschillende dancefestivals waar je uit je dak kon gaan op de nodige beats. Dit jaar stonden opnieuw Awakenings Easter Special en DGTL Festival op de agenda.
Ook worden al de eerste dancefestivals geannuleerd. Festival Pitch, dat de afgelopen jaren eerst plaatsvond op het Westergasterrein en daarna op het NDSM-terrein in Amsterdam, gaat dit jaar niet door. Hadden we kunnen zien aankomen dat het minder gaat een dancefestival? Valt te voorspellen of een festival nog voldoende verbinding met haar fans heeft?
—–
—–
Digitaal mechanisme
Regelmatig vertel ik festivalorganisaties hoe het digitale mechanisme werkt. Een veel gebruikt principe dat aan de orde komt is het ‘relevantie-consistentie-discipline’. Een korte uitleg van dit principe uit een eerdere column: “Zet uiteen welke content relevant is om via het digitale ecosysteem te delen. Voorbeelden in de dance-industrie zijn: nieuwsitems, muziek en video’s. Bepaal hoe vaak je deze aspecten wilt openbaren (consistentie) en houdt dat dan vervolgens vol (discipline), want daar zit de echte uitdaging. Immers: ‘de aanhouder wint’. Dan zal je verbinding maken met de fan. De content-consumptie en verkoop nemen significant toe.
Vaak vertel ik verder dat het belangrijk is dat je je, als je aan de deelname binnen het digitale domein begint, van de basics (oftewel de spelregels) van de digitale wereld bewust bent. De website of het blog en alle opgezette social media kanalen krijgen niet vanzelf bezoekers, daarvoor dienen mensen zelf benaderd te worden via de diverse kanalen binnen of buiten jouw digitale ecosysteem.
Gevolgen direct zichtbaar
Dat betekent dat je de content die je gecreëerd hebt, ouderwets moet promoten via ‘influencers’ en het eigen netwerk. Zij zijn tenslotte jouw ‘tastemakers’. Dit kunnen allerlei bekenden en onbekenden zijn, deze noemen we de zogenaamde ‘influencers’. Zo zou je hen moeten volgen en eventueel verzoeken of zij via hun netwerken zoals hun social media paginas jouw content willen posten of retweeten, als zij daar raakvlak of interesse in hebben. Dit zou je het hele jaar moeten doen.
Daarnaast laat ik weten dat analyses zeer belangrijk zijn. Dat je daar de effecten van de prestaties in het digitale domein mee kunt meten. Daar zijn diverse gereedschappen, instrumenten en platformen voor. Daarbij leg ik ook uit dat wanneer relevante content consistent en gedisciplineerd openbaart wordt, dat leidt tot vergroting van de invloed en het bereik binnen het digitale domein. Tot slot vertel ik wanneer je verzaakt, je direct daarvan de gevolgen merkt.
—–
—–
Vanzelfsprekend
Bovenstaande grafieken van Pitch laten zien dat wanneer je verzaakt om deel te nemen in het digitale domein, je direct de gevolgen merkt. Als de invloed binnen de social media kanalen afneemt, dan daalt het gemiddelde bezoek in het eigen domein ook met rasse schreden. Op dat moment zie je dat een festival het ‘relevantie-consistentie-discipline’ principe niet hanteert. Dan is de kans dat er klappen vallen groot. In het geval van Pitch is evident dat de betrokkenheid van de fan in de afgelopen jaren significant afneemt en na het festivalseizoen nihil is. En dat het aantal fans ook niet meer groeide.
Wanneer je het principe weer oppakt (hier dien je overigens niet lang mee te wachten), dan neemt de invloed binnen de social media kanalen weer toe en het gemiddelde bezoek in het eigen digitale domein ook. Lees: toename van content consumptie en verkoop. Het staat wel vast dat het ‘relevantie-consistentie-discipline’ principe ‘ een waarheid als een koe is. Komen dancefestivals die digitaal de verbinding met hun fans verliezen op termijn in de problemen? Vanzelfsprekend! Daarover is geen twijfel mogelijk.
* Deze column verscheen eerder op This Is Our House
De muziekindustrie is een volledig digitale industrie. Heb je de relatie met fans zorgvuldig opgebouwd, dan gaat het businessmodel werken, zo weten we inmiddels. Waarschijnlijk is dit principe de afgelopen tijd aan Dotan voorbij gegaan. Deze muzikant zette nepaccounts (in de media steevast ‘een trollenleger’ genoemd) in op social media om zijn imago op te poetsen.
Onderzoekers Mark Misérus en Robert van der Noordaa van de Volkskrant vielen van de ene verbazing in de andere, toen ze Dotan’s social media kanalen onderzochten. Maar had Dotan kunnen weten dat hij de levenslijn van zijn businessmodel op het spel zette? De vijf onderstaande artikelen uit de afgelopen vijf jaar hadden de artiest wellicht kunnen behoeden voor deze misstap.
De verandering van het tijdperk waarin we leven, wordt gedreven door technologie. Toch zijn het nog altijd mensen die het werkelijke verschil maken. Digitalisering vraagt om veranderingen in een organisatie rondom een artiest, om andere processen en systemen. Het vraagt bovenal om een persoonlijke transformatie van de artiest zelf en de personen rondom een artiest en zijn organisatie. Het vraagt van hen een digitale mindset.
Andere type fans en klanten zijn ontstaan, die always connected, en goed geïnformeerd willen zijn. Ze zijn beter in staat zelf onderscheid en bewuste keuzes te maken. Fans en klanten zijn nu assertiever, nemen minder snel iets voor waar aan en eisen connectie en transparantie. Voor hen staat de relatie met de artiest voorop. Daarmee is het ‘content = relatie = informatie’-principe de basis geworden van de waardepropositie van het businessmodel van de muziek- en entertainmentindustrie.
Onderzoek laat zien dat interactie op social media tot een hogere omzet leidt. Zo blijkt uit een Amerikaans onderzoek dat fans en klanten die zich via social media binden aan bedrijven en deze bedrijven volgen, ook trouwere klanten zijn. Het onderzoek toont tevens een indirect verband aan tussen social media en omzet. Toch beweert de School of Management, Universiteit van Buffalo (New York), dat fans of klanten die participeren in de social media activiteiten van een bedrijf, deze vaker met een bezoek vereren.
Op basis van datzelfde onderzoek stelt Ram Bezawada, assistent professor bij de eerder genoemde instelling, dat deze klanten gemiddeld 5,6 procent meer besteden dan de klanten zonder binding via social media. Over de betrouwbaarheid van de uitkomst van dit onderzoek valt niet zoveel te zeggen, want als basis gebruikte men de klantgegevens en het bestelgedrag van één onderzocht bedrijf.
Denk je dat vanaf het moment dat Facebook in 2012 is begonnen met zijn netwerk op te schonen van twijfelachtige fans, dat bedrijven, organisaties en merken eindelijk het belang van echte relaties met fans beginnen te begrijpen?
Bedrijven, organisaties, merken en ook artiesten zijn nog steeds bereid om hun reputatie, (financiële) waarde, integriteit, ethiek, vertrouwen, de relatie met fans en klanten op het spel te zetten voor een paar honderd of een paar duizend ‘twijfelachtige’ fans op bijvoorbeeld Facebook. Dotan is niet het enige voorbeeld.
Als organisatie zal je financieel devalueren, als je netwerk niet in orde is. Vooral ‘echte’ fans zullen vertrouwen verliezen als ze doorkrijgen dat ze deel uitmaken van een netwerk met robots. Het is de kwaliteit van het netwerk dat op termijn de waarde bepaalt. Niet de kwantiteit.
Het kopen van nep-Facebook-vrienden, valse Twitter-volgers of valse LinkedIn-connecties draagt niets bij aan een merk. Ze hebben geen waarde toe te voegen, niet in context, niet in financiële zin. Het verhoogt alleen de cijfers, als dat belangrijk voor je is. Dubieuze vrienden maken dubieuze data. Dotan’s trollenleger kocht in ieder geval geen kaartjes.
Social media heeft als uitdaging dat je als bedrijf of organisatie geen controle hebt over de content die er op verspreid wordt. Het zijn immers mensen die over jou of jouw product gaan praten. Daar moet je mee leren omgaan en dit vereist een andere denkwijze. Als organisatie of bedrijf op social media ben je ook meteen het kwetsbaarst. Wees doordacht en verdiep je in de ‘dynamische’ spelregels van social media. Wees je bewust dat wanneer je je met een bedrijf of organisatie op het social media-terrein begeeft, je ook volledig dient mee te spelen volgens de spelregels. Die regels kun jehier vinden.
Social media is geen ‘push’ medium. Enkel ‘top down’ communicatie is uit den boze. Je kunt niet alleen maar boodschappen zenden die je als organisatie of bedrijf kwijt wilt. Je zal een dialoog moeten aangaan met jouw gevolg van fans, vrienden of connecties. Dat deed Dotan met zijn trollen. Bedenk dat de discussie altijd verder gaat zonder jou. Als je de keuze hebt: dan liever toch met jou! Dat vergat Dotan. Daarnaast dien je als bedrijf, organisatie of merk te realiseren dat het opbouwen van een gevolg niet vanzelf gaat. Je dient ‘vrienden of connecties’ te maken om ‘vrienden of connecties’ te krijgen. Dit is een mooie uitdaging voor organisaties of bedrijven. Het vergt ‘omdenken’. Traditionele regels zul je moeten laten varen.
Wanneer je altijd volgens de spelregels speelt, dan moet je je als organisatie of bedrijf goed realiseren dat je het opgebouwde gevolg en de opgebouwde reputatie zo weer kwijt bent als je niet oppast. Dit zal in het geval van Dotan de komende weken gaan blijken.
Bijna 10 jaar geleden werd aangetoond dat de relatie tussen fans en content een cruciale factor is in het nieuwe businessmodel van de artiest. Twee onderzoekers aan de Stern Business School, van de Universiteit van New York, onderzochten al in 2008 of een relatie te vinden was tussen het aantal verkochte cd-albums en de hoeveelheid online ‘buzz’ rond deze albums. Hiertoe volgden zij twee maanden lang de discussies en het aantal verkopen rond 108 muziekalbums. Die relatie bleek te bestaan.
Volgens de onderzoekers zijn vooral blogs en sociale netwerken nauwkeurige indicatoren voor de hoeveelheid verkochte albums. Daaruit bleek bijvoorbeeld dat, als er veertig of meer unieke blogposts over een album geschreven werden, het aantal verkochte cd’s gemiddeld verdrievoudigde. Let wel: dit is wanneer gekeken wordt naar kleine onafhankelijke platenmaatschappijen. Kijk je enkel naar de ‘grote vier’, zoals onder andere Sony Music, dan werden er met hetzelfde aantal blogposts vijfmaal zoveel cd’s verkocht.
Een andere interessante constatering was dat een album zes keer meer dan gemiddeld werd verkocht wanneer er meer dan 250 blogposts over geschreven werden. Ook het aantal ‘vrienden’ dat een bepaalde band op MySpace had, bleek een goede indicator voor de hoeveelheid verkochte cd’s. Wanneer een band meer vrienden kreeg, ging ook het aantal verkochte cd’s omhoog. De onderzoekers gaven wel aan dat de relatie tussen deze factor en de muziekverkoop veel minder sterk was dan bij blogposts. Ze vermoedden dat dit was omdat het toevoegen van een band als vriend een vrij passief proces is, vergeleken met het schrijven van een blogpost.
——
—–
Tot slot
De levenslijn van het businessmodel van de artiest is de relatie met zijn fans. Het staat immers vast dat fans op social media in relatie staan tot muziekconsumptie en optredens. Behoudt Dotan zijn 137.000 fans op Facebook? Oktober 2014 ben ik de data van Dotan gaan volgen. Sinds januari 2016 is het aantal fans van Dotan op Facebook slechts met zo’n 2 procent toegenomen: van 131.000 naar 134.000. Na 5 april j.l. schoot het aantal ineens boven de 137.000.
Dotan dacht het sentiment rondom zijn ‘merk’ positief te kunnen beïnvloeden. En daarmee zijn carrière. Dat dacht fractievoorzitter van de CDA van Haersma Buma bijna zes jaar geleden ook.Daar kwam hij destijds nog mee weg. Ook hij zette zijn waardepropositie op het spel, net als Dotan nu zijn waardepropositie op het spel zet.
De actie van Dotan getuigt echt van digitale naïviteit, als je het mij vraagt. Juist in een tijd waarin hoaxen, fake- of nep nieuws onder het vergrootglas liggen. Hopelijk bieden bovenstaande artikelen uitkomst en behoeden deze stukken artiesten, maar ook organisaties, voor de valkuilen van de digitale wereld. Dotan heeft ze in ieder geval niet gelezen. Dat blijkt wel uit zijnexcuusvideo. Ik raad hem aan om het vijfde artikel zeker te lezen.
De digitale verandering wordt in de praktijk (helaas) nog vaak gezien als de automatisering van systemen. De ontwikkeling van software en data wordt door velen als het gouden ei gezien. Dat is zonde: doorgaans moeten juist de processen en de mindset veranderen, wil je een digitale verandering optimaal laten verlopen. De belangrijkste spelers in die processen zijn en blijven namelijk mensen, niet de computers en software die deze mensen ondersteunen. Techniek is immers een middel, niet een doel.
Kleine stapjes
Het is belangrijk om de transformatie naar een digitaal volwassen onderneming te laten plaatsvinden in kleine stapjes. Nog te vaak verzanden transformaties in grootscheepse, complexe en moeilijk beheersbare trajecten. Bij de implementatie van de gewenste verandering moeten er twee uitgangspunten zijn: het reduceren van de complexiteit en ‘de nieuwe eenvoud’.
De huidige veranderingen worden gedreven door technologie, dat staat buiten kijf. Maar het zijn en blijven mensen die het verschil gaan maken. Digitalisering vraagt om een transformatie van de organisatie, de processen en de systemen. Maar het vraagt bovenal om een persoonlijke transformatie: de mindset moet veranderen en de angst om te verliezen wat je hebt, zonder te weten wat je krijgt, moet overwonnen worden.
Ruimte en richting
De juiste sturing is een belangrijke succesfactor voor organisaties die besluiten om de digitale verandering aan te gaan. Ruimte en richting moeten worden geboden. Digitale verandering grijpt (bij voorkeur) in op het maken van verbindingen tussen klanten, leveranciers, partners en concurrenten; een eerste levensbehoefte voor vrijwel alle bedrijven. Laat de organisatie de verantwoordelijkheid voor verandering oppakken en reduceer zo de complexiteit. Geef het een raamwerk dat ingevuld kan worden. Zodat het kan groeien, optimaliseren en versnellen. Op deze wijze wordt veranderen eenvoudiger en natuurlijker.
Feit is dat transformatie gaat over verandering. Of het nu gaat om een nieuwe manier van bedienen, een nieuwe manier van denken en werken of het realiseren van een digitale missie. Hierdoor veranderen processen, helpt informatie in het nemen van beslissingen en staan mensen centraal in processen. Transformeren naar een digitaal volwassen onderneming of organisatie valt of staat bij het kunnen beheersen van de verandering en het besef dat hierin de grootste uitdaging ligt. Onthoud dan ook: verandering is niet iets wat met open armen wordt ontvangen, tenzij de voordelen meteen duidelijk zijn. Digitale transformatie is en blijft mensenwerk.
Verandering definiëren
De digitale transformatie laat zich (volgens mij) als volgt definiëren: “De verandering die een onderneming ondergaat, waar binnen bestuurders of bedrijfseigenaren waarde willen creëren door de inzet van het digitale ecosysteem, waarbij op basis van vastgestelde doelen in stappen, door analyses (en de daaruit voortvloeiende inzichten) navolgende doel wordt bereikt: de optimalisatie van de organisatie, het analoge en digitale vermogen.”
Hoe krijg je grip als organisatie op de digitale verandering? Hoe maak je het veranderingsproces meetbaar? Hoe maak je het financiële resultaat inzichtelijk? In deze uitgave geef ik antwoord op deze vragen. Eerst is het nodig om verder in te zoomen op het begrip vermogen, zodat duidelijk wordt dat het in deze uitgave uit drie elementen bestaat.
Er zit vermogen opgesloten in elk digitaal ecosysteem. Volgens de Van Dale is vermogen: 1.) gave, begaafdheid 2.) kracht, macht; = capaciteit: aanpassingsvermogen, arbeidsvermogen, doorzettingsvermogen, gezichtsvermogen, uithoudingsvermogen 3.) (boekhouden) het totaal van de creditposten op de balans: eigen vermogen vermogen minus schulden 4.) (in het algemeen) rijkdom, geld, bezit.
Om aan de slag te kunnen met de digitale verandering, is het van belang om te beseffen dat deze verandering uit drie fundamentele kernelementen bestaat. Dat zijn:
Kracht: het kwantificeerbare deel van het eigen ecosysteem over tijd
Macht: de kunde om doelen en doelstellingen te realiseren
Potentie: het in geld uitdrukken van het digitale bezit van een organisatie of onderneming
Kracht, macht en potentie
Kracht is de natuurkundige grootheid die een voorwerp van vorm of van snelheid kan veranderen. Door de werking van een kracht kan arbeid verricht worden. Krachten kunnen ook worden genoemd naar hun oorzaak of werking. Kracht betekende aanvankelijk de lichamelijke (spierkracht) of geestelijke (geestkracht) voorwaarde voor bepaalde handelingen. Later betekende het ook: de uitvoering van de handeling, het uitoefenen van kracht. Oftewel: kracht is het aanwenden van een vermogen. Dit kan een organisatie ook.
Iemands macht is het vermogen dat diegene heeft, om iets te (kunnen) doen, binnen de mogelijkheden die hij of zij heeft. De mogelijkheden die er zijn, bepalen dus diegene zijn macht, oftewel zijn kunnen. Afgezien van mogelijke beperkingen, is de wil van iemand en het daarbij behorende doorzettingsvermogen cruciaal voor het verloop van het kunnen. Dus: als iemand niet wil, dan zal er ook niets gebeuren en bereikt worden. Iemand die niet doorzet, geeft op en realiseert zijn doelen en doelstellingen dus niet. De doelen liggen niet binnen het vermogen. Deze vlieger gaat ook op voor organisaties.
Het vermogen als potentie in financiële zin. Volgens de klassieke Franse vermogensleer was het vermogen noodzakelijkerwijs verbonden aan de persoon. Vermogen karakteriseerde de relatie tussen personen en het vermogen was te vatten in drie stellingen: alleen personen hebben een vermogen, elke persoon heeft een vermogen en elke persoon heeft slechts één vermogen. Het vermogen werd bestempeld als een juridische algemeenheid en was de vermogensrechtelijke uitvloeiing van de persoon. In een modernere opvatting blijft deze theorie echter niet overeind. Men is tot het inzicht gekomen dat vermogens met een doel (dus ook een organisatie of onderneming) verbonden kunnen zijn, en niet noodzakelijk aan een persoon. Met andere woorden: elke organisatie heeft een bepaalde potentie, dat wil zeggen: het in geld uit te drukken digitale bezit van de betreffende organisatie of onderneming.
Omslag in denken
De technische implementatie van nieuwe digitale technologieën is zeer belangrijk, maar niet doorslaggevend voor succes. Voor een belangrijk deel draait een succesvolle verandering juist om mensenwerk. Transformeren naar een digitaal gedreven organisatie omvat een fundamentele omslag in het denken, handelen en organiseren. Het is een uitdaging om hierop te sturen, een transformatie te begeleiden en iedereen mee te krijgen in de verandering. Essentieel is om mensen op een slimme, subtiele manier de goede kant op te sturen. Dit doe je niet vanuit de controle en beheersing, maar door juist richting te geven en ruimte voor vernieuwing te creëren.
Het foutief toepassen van technologie kan een hele organisatie versneld onderuit halen. Technologie creëert dan ook geen succes, maar de juiste toepassing ervan wel. Gebruik nieuwe technologie pas zodra duidelijk is hoe het de organisatie gaat versterken. Organisaties kunnen en moeten tegenwoordig succesvol pionieren, maar moeten dit wel doen met doelstellingen in het achterhoofd. Een valkuil die op de loer ligt, is dat technologie leidend wordt gemaakt, in plaats van de doelstellingen.
Het uitstippelen van een nieuwe digitale koers en digitaal transformeren is een avontuurlijk traject. Het vraagt om vertrouwen van alle betrokkenen. Worden de juiste keuzes gemaakt? Staat iedereen achter de plannen en doen ze straks ook mee? En hoe denken externe partijen over de transformatie? Een digitale strategie bepalen en uitvoeren is alleen mogelijk wanneer ook externe netwerken hier actief bij betrokken worden. Het is essentieel om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen, wil je een digitale transformatie laten slagen.
De nieuwe eenvoud
Hoe meer gegevens je aan elkaar koppelt, hoe meer er mogelijk is. Stel je voor dat je data uit verschillende systemen combineert. Dan zijn geweldige voorspellingen mogelijk. De nieuwe eenvoud gaat over het integreren van informatie die afkomstig is uit technologieën en van verschillende partijen. Daar kun je vervolgens een intelligente laag (zoals een raamwerk) overheen leggen, die de data en technologie bruikbaar maakt voor gebruikers en processen. Zo worden de drie kernelementen zichtbaar.
Het toepassen van nieuwe technologie zou voor iedere organisatie moeten leiden tot efficiëntere en effectievere processen, het ontwikkelen van nieuwe diensten en producten, omzetgroei en waardevermeerdering. Ben je als organisatie in staat de drie kernelementen (kracht, macht en potentie) van vermogen via jouw raamwerk inzichtelijk te maken, dan wordt het veranderingsproces voor mensen in een organisatie zonneklaar: er is een duidelijke richting voor de verandering.
Lukt bovenstaande, dan transformeer je naar een digitaal data gedreven en volwassen onderneming. Alleen zo bereik je de status van digitale volwassenheid die op termijn automatisch aangestuurd kan worden. Aan de slag. Op naar de nieuwe eenvoud! Het digitale vermogen.
—–
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
Veelal schrijf ik in mijn columns over mijn visie over de dance-industrie of haal ik aan de hand van data voorbeelden naar boven wat er binnen de dance-industrie aan de hand is. Dit keer wat anders. Deze column komt tot stand aan de hand van passages uit interviews en een case uit mijn nog te verschijnen nieuwe boek ‘Digitaal vermogen’. Hij gaat over personen en een organisatie die digitale stappen namen en verder kwamen in de digitale wereld door de relatie met hun fans te waarderen. Leer van de mensen achter Hardwell, Armin van Buuren en Sam Feldt.
Carrière hacken
Sebastien Lintz (rechts op onderstaande foto) voormalig producer is een van ‘de technische mannen’ van Hardwell en draagt de officiële titel Digital director bij Sorted Management. Hij legt uit hoe de Nederlandse top-dj meer uit zijn marketing haalt door slim gebruik te maken van technologische innovaties en hoe hij destijds de nummer 1 dj van de wereld kon worden.
“Het gratis weggeven van content, het centraal stellen van je fans en durven te experimenten met technologische innovaties. Nu zijn al die zaken iets normaler, maar Hardwell is daar echt mee begonnen. Zo’n vijf jaar geleden kon je bijvoorbeeld dvd’s kopen van je favoriete dj, maar hij innoveert bijvoorbeeld echt als een (onbewuste) growth hacker door een liveshow op YouTube te uploaden. Al vanaf het begin was Hardwell bezig met websites, digitale marketing en innovaties. Die lijn heb ik mogen doorzetten”, vertelt Lintz.
Als er een ding opvalt in de keuzes die Hardwell maakt, dan is het wel dat er altijd gekozen wordt voor het belang van de fans. Het toont aan dat de dj dankbaar is dat ze zijn muziek waarderen en zich in hen kan verplaatsen. Dat leidde tot verschillende producties, waarbij de Nederlandse top dj telkens innoveert. Er werd niet alleen een documentaire gemaakt en op YouTube gezet, maar ook een heuse 360-graden video – terwijl dat destijds nog ongebruikelijk op het video-platform was.
—–
—–
Betalen voor gesprekken
Een andere dj die een goede weg insloeg door slim in de digitale wereld te zijn. Sam Feldt investeerde, net als veel andere dj’s, in de marketing om nieuwe releases en concerten bekend te maken. Toen duidelijk werd dat het bereik per euro terugliep op zijn social media kanalen, en het steeds vaker de vraag was of de boodschap wel bij elke volger of fan terecht kwam, besloot Feldt het roer om te gooien. “Ik besefte dat ik Facebook, YouTube en Instagram aan het betalen was om een gesprek te voeren met mensen die toch wel voor mijn boodschap openstonden. Dat is natuurlijk bizar.”
Daarom bedacht Feldt een platform waar geen enkele fan buitengesloten zou worden, zodat elk van zijn fans weet dat hij bijvoorbeeld een nieuwe plaat uitbrengt of in een club of op een festival in de buurt gaat optreden. “Het was me vrij snel duidelijk dat mensen niet graag data met anderen delen: daar moet je iets voor teruggeven. Daarom staat er content, zoals radioshows of meet and greets, tegenover het delen van je contactgegevens. Hierdoor kan ik mijn fans mailen of sms’en zonder tussenkomst van een andere partij en is elke fan op de hoogte van mijn nieuwste releases en komende optredens.”
Met heartfeldt.me heeft Feldt het contentplatform voor en met zijn fans gemaakt. Dankzij Fangage kunnen ook andere artiesten profiteren van deze techniek. Het achterliggende Business Acceleration Framework helpt hen om optimaal rendement uit de fandata te halen.
Fans vullen stadions
Hoe het persoonlijke contact leidde tot succes weet ALDA Events de promoter van Armin van Buurens Armin Only shows maar al te goed. De viervoudige nummer 1 dj van de wereld Armin van Buuren, die de Amsterdam Arena twee keer uitverkocht door onder andere eerst zijn digitale fanbase in beweging te brengen.
Het digitale en marketing team achter de producent van het evenement deed een grondige data-analyse, werkte intern en extern samen met communicatie en pr en pastte een digitale manier van werken toe. Door de eigen (owned) en verdiende (earned) kanalen slim te gebruiken, wist het zo’n 75.000 bezoekers te realiseren voor de Leidse dj. Resultaat: 13 procent meer marge, 34 procent minder marketinguitgaven en 170 procent toename van de merkwaarde.
Retentie (zorgden dat fans terug kwamen die eerder ooit bij optredens waren geweest) werd als eerste ingezet, om daarna via acquisitie fans te activeren die nog nooit waren geweest. Deze manier van werken werkt in je voordeel, als je deze goed weet in te zetten – en de organisatie kan bewegen om eerst de fanbase in beweging te brengen.
Volgende stappen
Wat kunnen andere artiesten, organisaties of merken hiervan leren? “We ontwikkelden ons systeem van CRM naar PRM: het draait dus om persoonlijk contact. Je leert ervan dat je moet zijn waar je fans zijn: maak geen eigen app, maar ga naar waar de massa is. Berichten die via onze bot verspreid worden, hebben een open rate van meer dan negentig procent – dat is echt ongekend hoog, bij e-mails is dat bijvoorbeeld maar tien procent. Het is een heel erg effectieve manier van marketing; met een druk op de knop bereiken we honderdduizenden mensen.” Vertelt Lintz.
Het is, stelt Lintz, niet alleen nodig om een chatbot te hebben die persoonlijke communicatie mogelijk maakt. Ook de communicatie op andere kanalen moet aangepast worden op de eigenschappen van de gebruiker. “Iemand uit Los Angeles die de website van Hardwell bezoekt, zal straks een aankondiging voor een show in Los Angeles. Dat gepersonaliseerde is nu vrij normaal, maar dat was zo’n drie tot vier jaar nog helemaal niet het geval.” Op dit moment is de chatbot niet alleen een communicatiemiddel, maar ook de toegang tot Hardwell’s foto-database. De volgende stap is alweer gemaakt om zijn fans zo optimaal mogelijk van dienst te zijn.
Het belang van de fan-relatie is de rode draad in alle drie de bovenstaande voorbeelden. De relatie met de fans op waarde schatten en ook waarderen. En vervolgens fans ook belonen dat zij de relatie aangaan met jou als artiest. Voor mij staat het vast. Dit is de levenslijn van het businessmodel van iedere artiest. Kijken naar de voorbeelden zijn dit de digitale stappen die iedere artiest of promotor zou moeten gaan zetten om verder te komen in de digitale wereld.
* Deze column is een bewerkte versie en verscheen eerder op This Is Our House.
Het begrip naïviteit heeft meerdere betekenissen en kan zowel positief als negatief worden uitgelegd. Naïviteit kan staan voor een onbevangen blik, maar kan ook verwijzen naar onnozelheid, gebrek aan wereldwijsheid en verwijtbare onwetendheid. In mijn werkveld, veelal de wereld van media en entertainment, heb ik veel met digitale naïviteit te maken. Sterker nog, het is een oorzaak van de digitale worsteling van de NPO.
Digitale naïviteit
Ik ben nauw betrokken geweest bij de opkomst van de digitale wereld en heb meegemaakt hoe internet en sociale media het speelveld hebben veranderd. Organisaties wisten, toen deze technologie opkwam, niet goed hoe ze met die nieuwe digitale wereld om moesten gaan. Daarom ben ik medio 2000 opnieuw gaan nadenken over de context binnen de digitale wereld.
Ik zocht naar antwoorden op de volgende vragen: hoe is het gesteld met de relatie tussen apparaten en hun interfaces? Worden netwerken wel voorzien van de juiste content? Worden de connecties met de fans en klanten wel op de juiste manier benut? Hoe stuur ik het digitale businessmodel aan? Is een ego-systeem of een ecosysteem-denken wenselijk? Door een antwoord op deze vragen te zoeken, steeg mijn begrip van de digitale wereld geleidelijk. Mijn digitale naïviteit verdween als sneeuw voor de zon. Waarom moeten contentmakers en netwerken van vandaag iets doen aan hun digitale naïviteit? En in welke mate bestaat dergelijke naïviteit bij de publieke omroep?
—–
—–
Publieke omroep
De publieke omroep zendt uit op verschillende radiozenders en beschikt over drie televisiezenders (voorheen Nederland 1, 2 en 3). Om de publieke omroep in een digitaliserende wereld herkenbaarder te maken, worden deze zenders sinds augustus 2014 over de gehele linie aangeduid als NPO (1, 2 en 3).
De bestuursorganisatie van de gehele Nederlandse publieke omroep bepaalt de strategie en de programmering in samenwerking met de landelijke omroepen. De missie van de NPO luidde in het verleden: “De Nederlandse Publieke Omroep is van iedereen en voor iedereen. We maken programma’s op radio, televisie en internet. Die programma’s verbinden je met de wereld om je heen.”
Ideale digitale wereld
Uit het Concessiebeleidsplan 2016-2020 (gepubliceerd in 2015) valt het volgende te lezen. “De Nederlandse Publieke Omroep is een bindende factor in onze pluriforme samenleving. Voor, van en – steeds vaker ook – met kijkers en luisteraars. In ons aanbod laten we de veelstemmigheid en veelkleurigheid van de Nederlandse samenleving zien en horen.”
Verder stelt het plan het volgende: “Een samenleving waarin voor iedereen plek is en waar mensen zich ondanks verschillen onderling verbonden weten. Voor al die mensen maken we herkenbare programma’s; toegankelijk, onafhankelijk en van hoge kwaliteit. Programma’s die onze kijkers en luisteraars niet willen missen. Programma’s die houvast geven in een hectisch bestaan, in een steeds veranderende wereld. Omdat ze ons publiek op de hoogte houden, omdat ze hen inspireren en – niet in de laatste plaats – omdat ze voor hen gemaakt zijn.”
Wanneer je bovenstaand leest, zou je vermoeden dat de NPO voor het internet gemaakt is. Er wordt een organisatie beschreven die betekenisvolle en impactvolle content maakt en distribueert, verbinding met de samenleving wilt maken en zich in de digitale wereld begeeft. Het gaat hier in feite om een eigen ecosysteem binnen het gehele digitale ecosysteem. Maar waarom werkt dit ecosysteem zo moeizaam?
—–
—–
Eén domein
Shula Rijxman, lid van de Raad van Bestuur van de NPO, heeft (in deze tweekoppige raad) de innovatie-agenda in haar portefeuille. Zij is in die rol betrokken bij digitale innovaties, zoals videostreamingdienst NL ziet, een samenwerking met RTL en SBS. Ook is ze verantwoordelijk voor de, volgens sommigen, omstreden nieuwe merkstrategie van de publieke omroep, waardoor Nederland 1, 2 en 3 zijn vervangen door NPO 1, 2 en 3. De gedachte waaruit het nieuweNPO Start (‘de NPO-homepage’) ontsprong, was: één domein voor alle content.
NPO Start is van levensbelang voor de publieke omroep. De kijker wil programma’s zien waar en wanneer het hem of haar uitkomt. Bovendien verwacht de kijker dezelfde vlekkeloos werkende techniek, prettige interface én een even rijk aanbod als bij Netflix, YouTube, Amazon, Facebook, Disney of Ziggo.
Eén miljoen Nederlanders maken dagelijks gebruik van NPO Start, de digitale videodienst van de publieke omroep. „Een succes”, jubelde bestuursvoorzitter Rijxman begin dit jaar. Volgens Multiscope besteden Nederlanders nu de helft van hun video-on-demand-kijktijd bij Netflix. Aan YouTube besteden ze achttien procent van hun tijd. NPO Start komt op een derde plek en is goed voor tien procent.
De nieuwe diensten – door velen nog steeds Uitzending Gemist genoemd – en de betaalde variant NPO Start Plus hadden een allerminst goede start. Sinds de herlancering in juli 2017 kampt de videodienst van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) met storende fouten. Beide diensten zijn echter essentieel voor de digitale toekomst van de publieke omroep in Nederland.
Dilemma en data
Om een betekenisvolle rol te spelen in maatschappij en het medialandschap, wil de NPO haar impact voor en door het publiek verder vergroten. Het wil verder bouwen aan het eigen, online, publieke domein van onderling verbonden (omroep)portals, websites en apps. Ook zal de NPO aanwezig zijn op de platformen van derden, om zo de vindbaarheid en aantrekkelijkheid van het eigen aanbod te versterken en de interactie met het publiek te vergroten. Daarbij maakt de NPO gebruik van die technologische innovaties die de ambitie moeten ondersteunen en aansluiten bij de behoeften van het publiek.
Het grote dilemma voor de NPO is het volgende: hoe kan je concurreren met de tech-reuzen, als je moet werken binnen de Mediawet en met teruglopende inkomsten? Uit alle uitingen van de afgelopen jaren, waarbij steeds de digitale strategie van de publieke omroep ter discussie staat, blijkt dat betrokkenen het digitale ecosysteem niet als een business ecosysteem beschouwen. Terwijl daar juist de kansen liggen voor de NPO.
Ondanks dat de publieke omroep geen winstoogmerk heeft, moet het wel content financieren, worden er relaties aangegaan met kijkers en ontstaat er informatie. Dit is de waardepropositie van de NPO. ‘Content = relatie = informatie’ oftewel ‘rechten = data’. Dat maakt dat er toch een business ecosysteem ontstaat, waarbij er helaas een echte digitale transformatie ontbreekt. Dat is dan ook de digitale naïviteit van de publieke omroep. Er ontbreekt een data gedreven systeem, terwijl data nu juist het middel is dat de NPO verder kan helpen: het is de olie van het business ecosysteem.
De nieuwe diensten van de NPO verzamelen, nadat je je als gebruiker registreert, data. Hierdoor zijn er individuele aanbevelingen te doen. Daarvan kun je je echter vrijwaren door je niet te registreren voor NPO Start. Bij het betaalde NPO Start Plus is registratie (uiteraard) wel noodzakelijk.
NPO heeft als het om data gaat ook een strategie die bij uitstek ‘publiek’ moet zijn, en niet per se commercieel. Mezen Dannawi, de on-demand chef van de NPO, stelt in NRC next: „We willen ver blijven van de ‘dataprut’ van allerlei commerciële partijen. Wij willen kijkers aanbevelingen doen waarmee we hen verrassen en hun blik verbreden. Dat is een publieke taak.” Een uitgekiende datastrategie lijkt te ontbreken. Het sturen van de organisatie aan de hand van een raamwerk lijkt allerminst een zorg van de publieke omroep. Dat valt ook op te maken uit hun plannen.
—–
—–
Optimalisatie door raamwerk
In het meest recente plan van de NPO wordt verwezen naar doelmatigheid. “Dat vraagt om een verandering in de mate waarin en wijze waarop we informatie registreren en delen. Om te zorgen dat de informatiedeling en samenwerking optimaler verlopen, zullen we een aantal processen en activiteiten op een andere manier gaan organiseren.”
De financiering van het digitale ecosysteem staat onder druk. De publieke omroep moet zo langzamerhand de eigen broek ophouden. Rijxman vroeg om 50 miljoen euro meer aan middelen voor de digitale activiteiten van de publieke omroep, maar dat verzoek werd afgewezen. De NPO zal moeten starten met het hanteren van een gedegen raamwerk, dat helpt sturen op brand equity, brand reputation performance, marketing efficiency, business acceleratie en business activatie. Dat is: het Business Acceleration Framework.
De NPO besloot NPO Plus als publieke betaaldienst aan te bieden. Het uitgangspunt bij de betaaldienst is daarbij nadrukkelijk gericht op kostenoriëntatie en niet op winstmaximalisatie. De NPO wil de extra kosten voor NPO Plus financieren via een maandelijks abonnement op de distributie van deze online dienst. Er wordt een vergoeding gevraagd aan het publiek dat gebruik van de dienst wenst te maken. De NPO schat in de dienst te kunnen financieren met een tarief tussen de 2 tot 3,5 euro per maand, inclusief btw.
Via het raamwerk kunnen ook de andere verdienmodellen uit het plan van de NPO aangestuurd worden. “Een voorwaarde om te komen tot een optimale mix in het totale portfolio van mogelijke inkomstenbronnen is een deugdelijk rechtenbeheer. Deugdelijk rechtenbeheer is daarnaast van essentieel belang om, in een tijd waarin het aantal afspeelapparaten en verspreidingswijzen toeneemt, als NPO in staat te blijven het publiek via alle mogelijke grote platformen te blijven bereiken. De NPO is van plan om de rechten via een entiteit te exploiteren en zo het rechtenbeheer in gezamenlijkheid te organiseren en professionaliseren.” Dit is de entiteit die het Business Acceleration Framework zou moeten gebruiken, wat er ook toe zou leiden dat het digitaal vermogen bewaakt wordt.
Nog een uitdaging
Vanaf mei 2018 worden bedrijven en organisaties verplicht om zorgvuldiger met consumentendata om te gaan. Ze mogen volgens deze Algemene Verordening Gegevensbescherming bijvoorbeeld geen data meer gebruiken als ze niet vooraf aangeven waar ze die data voor gaan gebruiken. Data mag niet zomaar voor een onbepaalde tijd opgeslagen worden.
De gevolgen van deze wetgeving zijn bijzonder ingrijpend voor de NPO. Door deze wetgeving zullen ze zich allereerst moeten verdiepen in welke data ze hebben en welke data ze gebruiken. De NPO geeft overigens vorig jaar in het NRC Next aan „er hard aan te werken” om op 25 mei – als deze strengere privacywet gaat gelden – aan de regels te voldoen. Het zou raadzaam zijn voor de publieke omroep dergelijke regels meteen aan het raamwerk te koppelen, zodat het digitaal vermogen veilig wordt gesteld.
Toch kansen
Kijkers en luisteraars profiteren natuurlijk van deze veranderende wetgeving. Je krijgt zelf inzicht in de plek waar jouw data is opgeslagen. De controle over de data blijft bij de consument en je zult uiteindelijk zelf op een centrale plek toestemming geven of bepaalde gegevens ingezien mogen worden of niet. Denk bijvoorbeeld aan een dashboard, waarin je per site, app of bedrijf, aangeeft of ze gebruik mogen maken van je data.
De oplossing voor de NPO beschreven we al eerder. Collega Edwin Witvoet is met het zijn bedrijf Jibe betrokken bij een Europees project, dat dit dashboard wil gaan faciliteren via de blockchain. De blockchain is een ‘digitaal grootboek’, waarin gegevens op een decentrale manier zijn vastgelegd. “Door dat decentrale karakter, is automatisch te traceren met welke partijen je data wilt delen en met welke niet.”
Hij vervolgt: “Daarmee is het conform de nieuwe datawetgeving. Ook heeft de consument hierdoor zelf de regie over welke partijen bij zijn of haar data kunnen. Zodra we dit gerealiseerd hebben, hoef je maar aan te vinken of je jouw data met Facebook, Mysteryland of Google wilt delen, of niet. Dat vraagt van bedrijven om je over te halen om jouw data te mogen gebruiken, waardoor ze nog relevanter voor je moeten zijn. Spannende tijden voor bedrijven die bestaande businessmodellen willen verbeteren of nieuwe willen ontwikkelen.”
—–
—–
Ecosysteem denken
Toch lijkt de NPO te blijven worstelen met haar digitale uitrol. De Volkskrant schreef eind vorig jaar het volgende: “Ondanks de NPO in haar plan schrijft meer gebruik te willen maken van ‘sociale media als Facebook, YouTube, Twitter, WhatsApp, Instagram en Snapchat’ houdt het vooralsnog vooral vast aan het eigen npo.nl als verspreidingskanaal. En dat terwijl de omroepen AVRO-TROS, KRO-NCRV, de VPRO en BNN-VARA graag willen ‘uitzenden waar het publiek zit’.” Het ego-systeem-denken lijkt toch nog de overhand te hebben bij de NPO.
Het NPO-bestuur vindt dat de publieke omroep de strijd met Netflix, YouTube en Facebook moet aangaan door online één sterk merk te maken: npo.nl. Zij zijn tegen het verspreiden van NPO-programma’s op YouTube en sociale media, omdat de concurrentie daarmee nog machtiger wordt. Digitale innovatie is belangrijk, maar de NPO is geen techbedrijf. Daarom wordt het beschikbare budget vooral aan programma’s besteed. En daar zit nu juist de valkuil. De publieke omroep moet zich nu echt gaan gedragen als techbedrijf, als een organisatie die opereert in een digitaal ecosysteem.
Het ecosysteem denken komt bij vrijwel alle omroepen vandaan. Zij voelen zich belemmerd door de strenge regels van de NPO. Ze vinden dat de NPO meer moet investeren in digitale innovatie en dat programma’s te vinden moeten zijn waar de kijkers zijn – of ze nu achter de televisie zitten, op YouTube, Facebook of op Snapchat. De meest radicalen onder de omroepen willen dat alle NPO-programma’s gratis en in hoge kwaliteit beschikbaar komen op YouTube. De belastingbetaler heeft er immers al voor betaald, zo stellen zij.
De publieke omroep blijft maar worstelen. “Het overheidsbeleid en de wetgeving van nu zijn geënt op een medialandschap van enkele jaren terug”, zo luidt het oordeel van de Raad voor Cultuur. “Daardoor kan er onvoldoende adequaat en snel ingespeeld worden op de transformatie die de mediasector nu doormaakt en komen publieke waarden onder druk.” Pas de Mediawet dus aan, zo luidt het advies van een bezorgde Raad in een rapport dat onlangs werd gepresenteerd.
Conclusie
Het is vijf voor twaalf, constateert het belangrijkste adviesorgaan van de Nederlandse regering op het gebied van kunst, cultuur en media. Films, series en programma’s van eigen makelij verliezen steeds meer terrein aan de buitenlandse tech-reuzen. Vooral jongeren lopen massaal weg. Zo lijkt het. Daar zouden de traditionele omroepen en zenders onvoldoende op inspelen.
De NPO is gebaat bij het maximaliseren van de inkomsten. De NPO geeft aan dat er in een aantal gevallen een spanningsveld bestaat tussen het verhogen van inkomsten en de zekerstelling van een duurzame levering van een sterke, onafhankelijke en aantrekkelijke publieke dienst. Daarom stelt de NPO kaders aan de hierboven genoemde entiteit en de manier waarop inkomsten worden verworven. Er moet ruimte zijn voor het ondernemerschap van de entiteit, zonder onevenredig afbreuk te doen aan de doelstelling van de NPO. Daarvoor zal het ego-systeem-denken echter vervangen moeten worden door ecosysteem-denken.
Inmiddels zijn nog meer netwerken (zoals Talpa Network) aan de slag gegaan met een data-gestuurde aanpak. Een vergelijkbare aanpak voor de publieke omroep is essentieel. Als het de NPO lukt om, met de nieuwe entiteit, haar digitale naïviteit van zich af te schudden en door middel het Business Acceleration Framework grip te krijgen op haar digitale ecosysteem, dan heeft het kans te overleven.
Het resultaat van deze aanpak is dat data wordt getransformeerd van kostenpost tot een bron van opbrengsten. Er ontstaat grip op het business ecosysteem. Zo draagt de digitale transformatie en data-gestuurde aanpak van de NPO bij aan het digitale vermogen en kan zij hiermee voldoen aan haar doelstelling. Daarmee zal er eindelijk een einde komen aan de digitale worsteling van de NPO.
Als artiest, merk of organisatie wil je in contact komen met mogelijke volgers of klanten. Sterker nog: je bent daarvan afhankelijk, als je in de toekomst nog omzet wilt hebben. Daarvoor gebruik je – als het goed is – content: video’s, teksten, afbeeldingen, etc. Om te scoren met content, heb je twee belangrijke dingen nodig. Dat is een digitale hartslag en hele relevante content.
Vanuit het Business Acceleration Framework ontstond uit een sessie die ik twee jaar geleden samen met Michiel Schoonhoven van Next Level Impact (NXTLI) had, aansluitend op het raamwerk een nieuw werkend model. Dit model bestuurt de tweede laag uit het raamwerk en zorgt voor de uitvoering. Schoonhoven legt uit hoe het Content Impact Model je helpt om met relevante content omzet te genereren, kosten te besparen en zelfs nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen.
—–
—–
Content impact
Schoonhoven is oprichter van het content impact agency Next Level Impact (NXTLI) en al ruim tien jaar bezig met contentmarketing. “Eigenlijk is dit vakgebied pas vanaf 2010 echt ontstaan en heeft het deze naam gekregen in Amerika, namelijk door een van de grondleggers, Joe Pulizzi.” Wat contentmarketing is? “De traditionele marketing is met name gebaseerd op de 4p’s (product, plaats, prijs en promotie), waarbij marketeers veelal de focus hebben op campagnes en advertising: bereik inkopen en dat converteren naar omzet.
Contentmarketing draait om het hele proces dat komt kijken bij het bouwen aan een waardevolle relatie tussen een organisatie en zijn publiek (de fans, klanten, prospects, partners en leveranciers). Dat doe je door relevante en impactvolle content (in de vorm van o.a. informatie, educatie en inspiratie) te ontwikkelen en te delen in alle fases van de relatie. Van het allereerste contact tot en met het ambassadeurschap.”
Hoe is je passie voor content marketing ontstaan?
“Voordat ik in 2014 als zelfstandig contentstrateeg aan de slag ging, werkte ik een lange tijd bij een financiële adviesorganisatie. Hier was ik verantwoordelijk voor de marketingactiviteiten ter verhoging van de hypotheek- en verzekeringsomzet. Rond 2009 zette ik mijn eerste stappen in wat inmiddels ‘contentmarketing’ genoemd wordt. Destijds voelde het voor mij niet goed dat we vooral bezig waren met ‘leadgeneratie’ voor de verkoop van financiële producten en niets deden aan de relatie met al die klanten die deze producten afgenomen hadden. Dit triggerde mij om de marketingactiviteiten op een andere manier te gaan ontwikkelen. In die transitie stelde ik onszelf o.a. de vraag: wat is nou eigenlijk het hogere doel van deze financieel adviesorganisatie? Het antwoord daarop bleek: mensen financieel gezonder maken en houden.”
“Vanaf 2010 resulteerde dit in volledig nieuwe concepten, zoals een Financieel Fitheidsprogramma, Maand van de Financiën en een Financiële Check bij Levensveranderingen. Programma’s die volledig op content gebaseerd waren en mensen inzicht boden in hun financiële situatie. We gaven waardevolle financiële tips en een gepersonaliseerd stappenplan naar een gezonde financiële huishouding. Deze contentprogramma’s werden een product op zichzelf, waarvan nu nog steeds gebruik gemaakt wordt.”
“Uiteindelijk werd een verzekering, hypotheek of ander financieel product een middel om financieel ‘fitter’ te worden of te blijven, maar het financiële product was niet langer het uitgangspunt van de marketingactiviteiten. Daarmee zetten we content heel duidelijk in om een relatie op te bouwen tussen klanten en de financieel adviseurs. Er volgden vele enthousiaste reacties, zoals: ‘eindelijk een organisatie dat geen producten pusht, maar mij echt met waardevolle informatie helpt’. De resultaten waren positief, aangezien er onder andere een veel betere relatie ontstond tussen adviseurs en hun klanten. Deze nieuwe marketingaanpak gaf mij zoveel voldoening, dat ik mij verder op dit thema ben gaan specialiseren.”
—–
—–
Content Impact Model
Precies deze vraag (‘wat is onze rol, wie zijn we?’) is nog steeds het uitgangspunt van Schoonhoven als hij een contentstrategie voor een bedrijf ontwikkelt. “Ik heb mijn ervaringen in een model vormgegeven, dat ik de afgelopen jaren verder heb gefinetuned. Daarin is de ‘why’-vraag nog steeds het vertrekpunt van ieder project dat we doen.” Deze ‘Why’ zie je daarom in de kern van het model terugkomen.
“Het maken en verspreiden van content moet altijd gebeuren met het hogere doel (de ‘why’) voor ogen. Ook moet het volledig uitgelijnd zijn met de behoeften van je publiek. Als content uitsluitend als ‘salestruc’ wordt ingezet, dan ben je niet geloofwaardig bezig. Het begint met het bedenken welke content echt waarde toevoegt voor je publiek en hoe je dit het beste in een ritme (de digitale hartslag, red.) met hen kunt delen, zodat je niet zomaar lukraak iets op social media zet.”
“Stel jezelf dus altijd de vraag: waarom zou iemand zijn kostbare tijd besteden om mij te volgen? Het is daarvoor uiterst belangrijk om ‘outside-in’ te denken. Waar inspireer of informeer je jouw volgers of fans mee? De mensen die zich bij ons bureau met content bezighouden, noemen we niet voor niets ‘fan experience managers’: ze managen de ervaringen van fans en doen dat niet geheel toevallig door middel van content.”
Drie redenen waarom content rendeert
Schoonhoven noemt drie redenen om nog vandaag content te gaan inzetten om een waardevolle relatie met je volgers, fans, klanten en prospects op te bouwen:
1: Vergroot je omzet
“In dit tijdperk is het van het grootste belang om audience first te denken. Bouw eerst met waardevolle content een (digitale) relatie op met een duidelijk gedefinieerd publiek. Die relatie zorgt er op de lange termijn namelijk voor dat je omzet kunt genereren.”
In feite moet je elke contentstrategie kunnen samenvatten in een belofte aan je publiek.
Een beknopt voorbeeld:
‘Beste ….,
Het is mijn doel om (bijvoorbeeld) wereldwijd meer mensen in beweging te krijgen, zodat ze gezonder en zelfverzekerder worden. Alles dat ik doe, stel ik in staat om dit voor elkaar te krijgen. Vind jij dit ook zo belangrijk, dan nodig ik je graag uit in onze community. Daar delen de leden en ik allerlei ervaringen, informatie en tips die helpen om meer te bewegen. Onze leden geven aan dat ze al na 3 maanden 50% meer zijn gaan bewegen en zich veel fitter voelen. En belangrijker: door alle inspiratie in de community houden ze het ook makkelijk vol en vallen ze niet terug in oude en ‘luie’ gewoontes.
Als je deze belofte goed formuleert en hierop gaat sturen, ga je vanzelf content ontwikkelen en producten aanbieden die hier volledig op aansluiten. De content wordt hierbij zelfs duurzaam inzetbaar, waardoor je nieuwe verdienmodellen kunt ontwikkelen. Denk bijvoorbeeld aan toegang tot de community in de vorm van een maandelijks abonnement, als de content zo waardevol is dat iemand bereid is ervoor te gaan betalen.
Met duurzame content voorkom je ook dat je alleen maar langskomt in de vluchtige social media timelines, waarbij mensen druk bezig zijn met scrollen en af en toe de moeite nemen om hun duim te bewegen naar de ‘like’ button. Laat ze bij jouw content continu een ‘stop, dit moet ik even bekijken, want dit vind ik altijd gaaf/interessant’-moment hebben! Daarmee werk je aan de groei van de omzet en doe je dat op een efficiënte manier. Een eigen contentplatform waar jij de controle over hebt is hier ook heel belangrijk voor. Wordt niet te afhankelijk van de ‘geleende’ kanalen zoals Facebook!
2: Bespaar op kosten
Als je geen relevante content met je volgers deelt, wordt je steeds minder zichtbaar op hun tijdslijnen. “Zo kondigde Facebook op 13 januari aan dat kanalen waarop geen of amper dialoog of interactie is, als niet relevant worden gezien. Die content gaat steeds minder getoond worden in de tijdslijnen van de gebruikers.”
“Als jij niet meer zichtbaar bent in iemands timeline, dan moet je ze op een andere manier gaan bereiken, bijvoorbeeld door te adverteren. Dat is een kostbare en niet duurzame operatie. Je bouwt namelijk geen schaalbare content op, waardoor je continu opnieuw advertentiebudget moet gaan uitgeven. Content kan echter ingezet worden voor alle vormen van informatie, in alle fases van de relatie met je publiek. Denk bijvoorbeeld aan het beantwoorden van vragen: in plaats van continu dezelfde soort vragen via dm of per mail te moeten beantwoorden, kun je ook content en een proces ontwikkelen waarbij de vragen van fans direct en automatisch beantwoord worden. Bijvoorbeeld via een chatbot, zoals Hardwell doet. Daarmee wordt informatie echt schaalbaar, direct beschikbaar voor je fans en bespaar je enorm op kosten.”
3: Ontwikkel nieuwe verdienmodellen
“Als je content als integraal deel van het businessmodel ziet, dan is het mogelijk om daar talloze nieuwe verdienmodellen voor te ontwikkelen. Het uitgangspunt daarvoor is een duidelijk gedefinieerd publiek hebben of dat opbouwen. Vervolgens kun je verdienmodellen introduceren, waarbij jouw publiek betaalt voor het gebruik van de content, bijvoorbeeld via een abonnement. Of je laat andere partijen betalen om te laten communiceren met jouw publiek via e-mail, je social media, een webinar, etc..”
Urgenter vindt Schoonhoven het volgende: veel producten worden steeds meer commodities en makkelijk kopieerbaar. “Een zeer belangrijk deel van je onderscheidende vermogen en waarde gaat steeds meer liggen in het opgebouwde publiek en de relatie die de mensen met je hebben. Als hele relevante content gedeeld wordt, waar je echt impact mee hebt op je publiek, dan ontstaat een waardevolle relatie met je publiek. Als je content alleen inzet om een product of dienst te verkopen, dan mis je een gigantische mogelijkheid om waarde toe te voegen en een voordeel te hebben op de concurrentie. De kans is groot dat jouw concurrenten in dat gat springen. Zonder relevante content en een waardevolle relatie met je publiek ga je op de lange termijn het onderspit delven in de concurrentiestrijd.”
Relatie-economie
Onderdeel van het Content Impact Model is je digitale hartslag. Dit is het ritme waarin je content (op gezette tijden) deelt, op de kanalen waarop je publiek je verwacht en (als het goed is) naar je uitkijkt. Meer informatie hierover vind je in deze bijdrage. Ook is het nodig om je te verdiepen in het Business Acceleration Framework.
In de huidige (digitale) economie zijn bedrijven in steeds grotere mate afhankelijk van de relaties die ze aangaan met fans en klanten. Die relaties bouwen ze op door content te delen (en tijdig vragen te beantwoorden van klanten of fans). Om je in deze nieuwe economie te redden, is een echte digitale visie nodig, die je laat werken met het Business Acceleration Roadmap en Framework. Deze laatste laat de organisatie opstijgen in het digitale domein. Een digitale visie begint echter met het stellen van doelen aan de digitale transformatie.
Een van deze doelstellingen is het verbeteren van de merkreputatie. Dit is de aanpak van de marketing (en de belangrijkste mijlpalen), dat je als grafisch overzicht op één A4 zou moeten kunnen samenvatten. Uit dit document zou moeten blijken dat er een ritme ontstaat in de communicatie van een organisatie. Daarnaast heeft ook de inhoud van de content invloed op deze doelstelling. Met andere woorden: het Content Impact Model helpt je om te werken aan de merkreputatie van jouw artiest, organisatie of merk. Gebruik je het model niet, dan is de kans groot dat je het niet gaat redden in de relatie-economie.
Content Impact Strategie
Schoonhoven raadt aan om het Content Impact Model te gebruiken, omdat het de basis vormt voor het ontwikkelen van de Content Impact Strategie. “Hierin wordt heel duidelijk welke content relevant is voor je publiek en via welke kanalen je de content het beste kunt distribueren. Het is daarbij belangrijk om rekening te houden met de ‘fanreis’ van je publiek. Daarmee bedoel ik de verschillende fases die iemand doorloopt vanaf het moment dat hij of zij je nog niet kent tot en met het moment dat hij zelfs fan of ambassadeur van jouw bedrijf is geworden.”
“De fases van de fanreis zijn: bewustwording, interesse wekken, overwegen, besluiten, kopen en ervaren. Bij elk van deze fases is behoefte aan andere content en wordt gebruik gemaakt van verschillende kanalen. Bezoek jij bijvoorbeeld een festival (en ben je in de fase ‘ervaren’), dan is het logisch dat je in deze fase bereid bent om een recensie achter te laten of je eigen ervaringen te delen via social media. Ook vertoon je ander zoekgedrag dan iemand die zich nog moet oriënteren op een festival. Als jij het festival in 2017 bezocht en het fantastisch vond, dan is de kans groot dat je in 2018 terugkomt – en dus zoekt naar de datum voor hetzelfde feest in 2018. Iemand die nog nooit naar het feest is geweest, zoekt vaak meer en andere informatie over het festival.”
Hieronder vind je een beknopt voorbeeld van de fanreis, uitgewerkt als onderdeel van het Content Impact Model. Hierin staan de tijd (dus: de stap in het aankoopproces) en het proces (wat doe ik met welke content) overzichtelijk tegenover elkaar in een schema. Ook zie je een schema waarin per week is aangegeven welke vorm van content geplaatst moet worden. Zoals je ziet, worden er meer informatiestromen relevant zodra er meer tijd is verstreken.
—–
Deze diashow vereist JavaScript.
—–
Verkoopcurve
Elke organisatie, merk of festival heeft een verkoopcurve. Het is zinloos om in week 4 (tijdens de oriëntatiefase) mensen te bewegen om een ticket (of product) te verkopen, want dan oriënteren ze zich nog. Het Content Impact Model is dan ook een goede indicatie van je verkoopcurve, die je helpt om marketingbudgetten nog slimmer in te zetten.
Als je een Content Impact Strategie hebt ontwikkeld, kun je aan de slag met de Content Impact Roadmap. Dat is de vertaling van de strategie naar de uitvoering – en wel in een schema waarin je ziet wanneer je welk type content op welk kanaal publiceert. Ook is hierin te zien welke content relevant is om te publiceren. Denk bijvoorbeeld aan: nieuwsitems, columns, foto’s, video’s, muziek (demo’s en releases), podcasts, vodcasts en streaming (relevantie). Dit is de dagelijkse doorvertaling van je content-ambities (het Content Impact Model) en de realiteit (je digitale hartslag).
Conclusie
Wie meet, die weet of zijn inspanningen op het gebied van content renderen. Daarom moeten er een aantal analyses plaatsvinden. De belangrijkste analyse die hierbij komt kijken is IPM. Dat is het aantal interacties per duizend fans. De IPM-formule is: ((Aantal comments + likes) / aantal posts)) / #fans) = IPM. Dit getal drukt uit hoeveel interacties er plaatsvinden rondom jouw website of sociale kanalen. Hoe hoger je IPM, hoe relevanter jouw content waarschijnlijk is voor jouw doelgroep.
Organisaties, merken en artiesten die content echt voor zich willen laten werken, moeten bovenal proactief met content aan de gang. Dat betekent dat ze niet pas een bericht op hun social media kanalen moeten delen als ze een keer een prijs winnen. Zet vooraf een goede Content Impact Roadmap op, waaruit een gezond ritme blijkt. Bepaal ook van te voren wat de IPM’s van de verschillende kanalen zijn. Als je je aan deze principes houdt, dan is de kans groot dat je scoort met content.
Bepaal dus hoe vaak (ritme) je content wilt openbaren (consistentie) en houdt dat vervolgens vol (discipline). Daar zit de echte uitdaging: deze combinatie van ritme, consistentie en discipline wordt vaak onderschat. Als je die uitdaging aangaat – en overwint – kun je ervoor zorgen dat content bijdraagt aan de groei van jouw business, zorgt voor een kostenbesparing en zelfs nieuwe businessmodellen oplevert. Bovenal is de waarschuwing van Schoonhoven urgent: “als je niet in staat bent met relevante content een waardevolle digitale relatie op te bouwen met je publiek, is de kans groot dat je de concurrentiestrijd verliest.”
Umberto Eco, de Italiaanse wetenschapper, schrijver, filosoof en vader der lijstjes,ziet de maatschappij en ons dagelijks leven als een verzameling van lijstjes. Volgens hem schuilt alles achter een lijst – en steekt er weer een lijst boven die lijsten uit. “Het internet is de lijst der lijsten. Het is de lijst die alle andere lijsten overbodig maakt – de moederlijst”, stelt Eco. “Het is een oneindige collectie van data en het heeft maar één ding gemeen met andere lijsten: complete chaos.”
Lijstjes
Het lijkt wel alsof ik de dezelfde fascinatie heb als Umberto Eco. Sinds 2011 maak ik lijstjes van diverse dj’s, festivals en andere interessante onderwerpen op het internet. Het draait steeds om het ontdekken van context in de chaos. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat het maken van lijstjes ooit eens het beste advies is geweest dat ik begin jaren ‘90 van Cor Stutterheim (de vader van ID&T oprichter Duncan Stutterheim, red.) heb gehad.
Samen met het team van Fanalists (ontstaan uit Rankingz, red.) houden we sinds enige jaren de festivalmarkt in de gaten en tekenen onze bevindingen op in een lijstje dat ‘de Dance Festival Monitor’ heet. Deze monitor bestaat uit tientallen deel-lijstjes. Je kunt immers op veel manieren kijken naar festivals. Dit keer kijken we naar het aantal RSVP’s: dat zijn de mensen die vooraf aangeven dat ze naar een specifiek dancefestival gaan.
—–
—–
Reputatie
Heel langzaam begint duidelijk te worden dat deze gegevens iets kunnen zeggen over de festivalmarkt. Ze laten een bepaalde beweging zien: waar gaan (of willen) danceliefhebbers graag heen? Daarbij zegt het aantal RSVP’s ons iets over de digitale reputatie van de festivals.
Is een digitale reputatie relevant? Dat hangt ervan of je als je als festival elke dag keihard werkt om (via een legitieme manier) consequent betere inhoud te maken? Streef je ernaar om een betere relatie aan te gaan en op te bouwen met fans en relevante beïnvloeders (influencers)? Als dat het geval is, dan wil je weten hoe je op digitaal vlak presteert. Je kijkt immers toch ook elke dag hoe jouw website, app of social media kanaal presteert. De RSVP lijst geeft eveneens een goed beeld van je digitale prestaties. Deze lijst bestaat in 2017 uit zo’n 460 dancefestivals.
Paradigma
Door de komst van digitale middelen, veranderde de festivalindustrie behoorlijk. Hierdoor ontstond er een nieuwe dynamiek en bepalen nieuwe paradigma’s of een festival succesvol wordt. Eén van die paradigma’s draait om het toepassen van directe digitale kanalen. Communicatie, innovatie, marketing en verkoop veranderen in de dance-industrie namelijk in een razend tempo. De ‘always connected’-realiteit geeft meer dan ooit de mogelijkheid om een directe relatie met jouw (potentiële) achterban te onderhouden. Directe digitale kanalen vormen nu de meest effectieve, flexibele en schaalbare manier om deze relaties te ontwikkelen.
Wil je hier in slagen, dan moet je als festival dit nieuwe paradigma omarmen. In het contact ‘oude stijl’ richten de meeste festivals zich slechts steeds op een paar sleutelkanalen, waarin ze doorgaans ook selectief aanwezig zijn. Het nieuwe paradigma vraagt om een continue aanwezigheid in alle relevante kanalen. Dat vraagt om meer toewijding dan hiervoor.
De achterban – fans – bepaalt immers zelf wanneer, in welke mate en op welke manier ze contact met een festival zoekt. Of ze contact met een festival zoeken, bepaalt weer in enige mate of ze ook echt naar het festival gaan. Althans, dat blijkt uit de RSVP-lijst. De RSVP-lijst is sinds 2014, begin 2015 gemeengoed geworden: toen kozen steeds meer dancefestivals ervoor om de evenementen-functie op Facebook te omarmen. Inmiddels heeft bijna elk dancefestival een dergelijke pagina.
Tamagotchi
De digitale reputatie van een festival is eigenlijk net als een Tamagotchi. Het is vrij eenvoudig om voor een Tamagotchi te zorgen. Zo kan je de Tamagotchi voeden, er mee spelen, maar ook zijn leeftijd, gewicht, honger, geluk en discipline controleren. Het ei wordt ouder en groeit op. Hoe het opgroeit, is afhankelijk van de kwaliteit van de verzorging. Toch is het ei sterfelijk. De levensduur varieert van een paar dagen tot een paar weken, afhankelijk van de wijze waarop het ei verzorgd wordt.
De Tamagotchi vertoont akelig veel gelijkenissen met het onderhouden van jouw digitale reputatie. Als je de digitale reputatie niet onderhoudt, dan ga je digitaal ook ‘dood’. Jouw digitale reputatie maakt ook allerlei fasen door en moet je, net als een Tamagotchi, onderhouden. Daarom is het ook relevant om de RSVP-lijst onder de loep te nemen. Vermoedelijk zal de deze lijst op termijn inzichten geven welke festivals populair zijn en welke niet.
We starten met de eerste Top 20 RSVP’s van 2017. Het is wel duidelijk dat driekwart van de grootste partijen van de afgelopen twee jaar vaststaat. Voor de meeste dance-fans zullen deze namen geen verrassing zijn. Deze festivals zullen voorlopig waarschijnlijk nog levensvatbaar zijn. Wat opvalt is dat een beperkt aantal festivals zorgt voor een heel groot deel van ticketverkopen. De Top 20 is namelijk goed voor zo’n 800.000 verkochte kaarten, wat gelijk staat aan ongeveer een vijfde van alle kaarten die worden verkocht. Naar schatting vertegenwoordigen die tickets zo’n 55 miljoen euro in verkoopwaarde.
* Met dank aan Rosa van den Hoven en Nina Meulenkamp van Fanalists voor het helpen verwerken van alle data. Zonder jullie kan ik geen leuke lijstjes maken. Wil je als dancefestival-organisator weten of jouw festival mee wordt genomen in de lijst? Neem gerust even contact op met rosa.vandenhoven@fanalists.com.
** Dit is een bewerkte versie van de eerder gepubliceerde column bij This Is Our House.
Als hij niet voetbalde, dan las Demy de Zeeuw boeken over ondernemen. Drie jaar na de verloren WK-finale, waar De Zeeuw overigens niet ongeschonden uit kwam, richtte hij Balr. op. Het kledingmerk, waar ook Gregory van der Wiel en Eljero Elia aan verbonden zijn, draait inmiddels een omzet van tien miljoen euro. Wat kunnen we leren van het kledingmerk van de voormalig middenvelder van Oranje, Ajax en AZ?
Balr. een lifestyle
Balr. beoogt meer te zijn dan een kledingmerk: “Het is meer een lifestyle die we claimen. Een baller staat voor een sporttalent dat een leven leidt met veel geld, mooie auto’s, dure hotels, grote huizen en knappe vrouwen. Een beetje zoals mijn leven. Het idee is dat mensen die Balr. dragen zich net zo succesvol voelen als die rijke voetballers met hun luxe leven”, vertelt Demy de Zeeuw aan het Parool.
Deelgenoot van dat succesvolle leven worden fans via de social media kanalen van De Zeeuw, Van der Wiel en Elia. De Zeeuw heeft op het moment van schrijven meer dan 100.000 Instagram volgers, zijn 433-pagina heeft er nog eens 16 miljoen. Elia heeft 271.000 volgers op Instagram, zo’n 224.000 op Twitter en rond de 170.000 op Facebook. Van der Wiel telt meer dan 900.000 volgers op Instagram en 650.000 op Facebook.
Balr. zelf heeft alleen al 1 miljoen Instagram volgers, zo’n 250.000 Facebook-likes en 33.000 Twitter-volgers. Een snelle schatting leert dat het digitale vermogen van dit ecosysteem (het bereik van Balr., De Zeeuw, Elia en Van der Wiel) – mits voldaan wordt aan een aantal voorwaarden – al snel tussen de 12 tot 38 miljoen euro uit zal gaan komen. Hoe kan je als organisatie, artiest of merk van dit succes leren?
De nodige uitdagingen
Zo’n twee jaar geleden kwam ik in aanraking met De Zeeuw en zijn zakenpartners. Tijdens de ‘snelkookpansessie’, zoals de sessie genoemd werd, werd het me duidelijk dat de Balr.-organisatie en haar digitale ecosysteem nog de nodige uitdagingen heeft. Dat is overigens het geval bij veel Nederlandse fashionmerken. Ik bezocht de laatste jaren ondernemers die prachtige jurken, fantastische leren jassen en übercoole spijkerbroeken maken. Ze hadden een ding gemeen: het maken van een verbinding met fans en het digitale ecosysteem als business ecosysteem zien, is iets wat niet standaard in het DNA van de fashion-ondernemer zit. Ze doen er goed aan nog verder digitaal te veranderen en hun digitale kanalen niet alleen als marketingkanalen beschouwen.
De digitale transformatie laat zich (volgens mij) als volgt definiëren. “De verandering die een onderneming ondergaat, waar binnen bestuurders of bedrijfseigenaren waarde willen creëren door de inzet van het digitale ecosysteem, waarbij op basis van (5) vastgestelde doelen in (9) stappen door (12) analyses en de daaruit voortvloeiende inzichten, de organisatie en het analoge en digitale vermogen wordt geoptimaliseerd.”
Content zorgt voor relatie
Voor we stilstaan bij wat we kunnen leren van dit drietal, moeten we eerst stilstaan bij een grote maatschappelijke verandering: de opkomst van nieuwe technologische mogelijkheden, zoals social media en internet. Hierdoor is de economie definitief getransformeerd in een relatie-economie.
Het deel van de digitale transformatie dat Balr. goed begrepen heeft, is het aanleggen en inzetten van fans. De betrokken voetballers hebben alledrie een gigantisch online volgerschare. Balr. is niet alleen een kledingmerk: het staat voor iets veel groters – en niet alleen de Balr.-lifestyle. Het illustreert de relatie-economie, waarin de relatie met potentiële fans of klanten de belangrijkste indicatie van bedrijfskapitaal is geworden. Balr. ontwricht dan ook het traditionele businessmodel: de oprichters bouwden eerst een fanbase op en bedachten pas later een verdienmodel.
Bedrijven kunnen dankzij technologie (nog) beter contact maken met (potentiële) klanten of fans. Die klanten en fans gaan relaties aan met bedrijven, personen of organisaties (door ze bijvoorbeeld te volgen op Facebook) of communiceren met hen via een van hun kanalen (bijvoorbeeld email of bots). Organisaties moeten voorzien in de behoeften van klanten, door content met hen te delen en de relatie uit te diepen. De relatie met de klant is daardoor het belangrijkste bedrijfseconomische kapitaal van bedrijven geworden. Deze ‘voetbalrs.’ snappen de behoefte van hun volgers als geen ander. En ze maken de connectie met hun volgers, door ze te voorzien in hun behoefte naar content.
Digitale transformatie is meetbaar
Om echt in te kunnen spelen op de nieuwe economie, heeft een organisatie een nieuw raamwerk om te sturen nodig: het Business Acceleration Framework. Dit raamwerk legt als het ware ‘een overkapping over de organisatie en haar Umfeld van data’. Dat biedt bepaalde inzichten en daarmee nieuwe voordelen. Het zorgt ervoor dat er eenduidige definities gehanteerd worden. Het maakt de digitale strategie en transformatie meetbaar wordt en het digitale vermogen zichtbaar.
Bestuurders willen meer inzicht in de voortgang van processen. Ze zijn door het raamwerk beter in staat om controle te krijgen op de organisatie en iedereen te laten werken aan vooraf bepaalde, gezamenlijk doelen. Deze doelen zijn nodig om het bedrijfskapitaal, de relatie met de (potentiële fan of klant), te laten groeien.
Met andere woorden: het is in de relatie-economie mogelijk om een business te bouwen op basis van een groot netwerk van potentiële klanten en fans. Door relevant te worden in hun levens, met content waar consumenten op zitten te wachten. Van der Wiel, Elia en De Zeeuw bewijzen dat je helemaal niet veel producten hoeft te bedenken, voor je een bedrijf kan starten. Bedenk eerst bijvoorbeeld eens hoe je een grote, online, achterban kan creëren. En dat is ook mogelijk, als je niet gezegend bent met hun voetbaltalenten.
Inspiratie voor andere bedrijven
Balr. bewijst dat je een markt kan betreden of product kan lanceren, zonder dat je per se onderscheidende producten hoeft te maken. De shirts van Balr. doen namelijk vooral denken aan die van andere bekende kledingmerken. Onderscheidend is dat de voetballers achter het kledingmerk kunnen rekenen op een grote online achterban. Die relatie valt ten gelde te maken, wat tot groei van het bedrijfskapitaal (ook wel: het digitaal vermogen) leidt.
Het drietal achter Balr. zet niet alleen het eigen bereik in, maar zoekt ook verbindingen met andere voetballers. “Ik betaal nooit een social influencer voor een post. Dat helpt helemaal niet en is heel duur. Voor één post van Kim Kardashian betaal je al gauw 500.000 euro”, aldus De Zeeuw. Hij vroeg Angel di Maria om een Balr shirt te dragen toen hij in Qatar medisch werd gekeurd voor zijn transfer naar PSG. Hij werd aldaar in een Balr.-shirt gefotografeerd met de zoon van een sjeik.
—–
—–
Channel-marketing op het pleintje
“Dat shirt had hij van ons gekregen via Daley Blind, die ook bij Manchester United speelt. Een andere keer postte Neymar een foto met zijn broertje, die een Balr.-shirt droeg. Neymar heeft meer dan 85 miljoen volgers.” Het bereik van die andere voetballers zorgt er ook voor dat Balr. bij nog meer fans terechtkomt. Kortom: channel-marketing op het voetbalpleintje.
Gregory van der Wiel is zich daarbij als geen ander bewust van de relatie-economie. Hij richtte Block Party op, dat startende bedrijven aan bekendheden koppelt. “De gedachte achter zo’n celebrity fonds is dat invloedrijke grootverdieners dankzij hun vermogen, media-invloed en veelzijdige netwerk een beginnend bedrijf sneller naar een hoger niveau kunnen tillen”, zo schrijft Adformatie. Van der Wiel: “Block Party is de schakel tussen veelbelovende starters en invloedrijke vermogenden die via verschillende kanalen een grote groep mensen kunnen bereiken.”
Conclusie
Betekent dit dat Balr. ook andere producten, zoals branchevreemde producten zou kunnen verkopen? De tijd zal het uitwijzen. Er zullen uiteindelijk vast bepaalde grenzen aan zitten: sommige producten nemen we alleen af als we ons senang voelen bij de leveranciers of producenten.
In elk geval bewijst het succes van Balr. één duidelijk principe uit de digitale transformatie: de inzet van de relatie met fans en volgers is van het allergrootste belang voor bedrijven in de relatie-economie. Waarde creëren. Echter nu moet het doorzetten in het tweede stuk van de digitale transformatie. Sturen aan de hand van 5 doelen, door 9 stappen te zetten en 12 analyses te doen. Om zo het digitale vermogen op termijn te kunnen verzilveren.
Hoe herken je als organisatie de doelen van de digitale transformatie? Stel jezelf vandaag nog de volgende vragen:
Als je een of meer keer ‘nee’ hebt geantwoord en zie je de context niet in deze 5 vragen, dan is er werk aan de winkel. Digitale transformatie is niet alleen de inzet van digitale kanalen als marketingkanalen. Het begint met het Business Acceleration Framework. Pas dan kan jouw organisatie ook een beetje een Balr. worden.
