Geschatte leestijd – 16 minuten
Dit visiestuk (oorspronkelijk gepubliceerd Februari 2016 en tot stand gekomen in opdracht van de Fontys Rock Academie) beoogt een beeld te geven waar de kansen en de uitdagingen liggen in het (internationale) landschap van opleidingen die zich bezig houden met dance. Het oogmerk is om aldus de voorsprong en internationalisering te borgen.
Aanleiding
De Fontys Rockacademie (hierna: de Rockacademie) ziet zichzelf als een toonaangevende opleiding in Nederland op het gebied van Electronic Music Production (EMP). Naast een curriculum dat is georiënteerd een breed spectrum van beroepen, heeft de opleiding een eigen vakgroep EMP. Deze vakgroep ziet de laptop als een volwaardig instrument.
De opleiding heeft vragen over haar huidige positie en mogelijk toekomstige rol ten aanzien van de opleiding als geheel en EMP in het bijzonder:
- Is er een overzicht van de dance (ook EDM genoemd) markt in Nederland, alsmede haar mondiale positie?
- Wat zijn toekomstige ontwikkelingen ten aanzien van educatie als gevolg van toenemende technologische mogelijkheden?
- Wat zijn de kansen voor een kenniscentrum voor EDM in Nederland en de mogelijke rol die de Fontys Rockacademie hierin zou kunnen spelen?
- Hoe zouden de organisatorische contouren van een dergelijk kenniscentrum, uit oogpunt van educatie en onderzoek, er uit moeten zien?
- Wat zijn de kansen om de kennis binnen de huidige opleiding breder te kunnen kapitaliseren, zowel in binnen- als buitenland? Denk in dit verband aan korte onderwijsmodules van een semester, summer camp, master class, et cetera.
Inleiding
Dance is een belangrijk exportproduct geworden voor Nederland. Wereldwijd wordt het economische belang van dancemuziek op meer dan 7 miljard euro geschat; Nederland staat hoog in de Top 5 van voorname dance-landen, het is een wereldspeler. Het belang van dance als Nederlands exportproduct blijkt uit het feit dat sinds januari 2013 dance door de overheid wordt (h)erkend als onderdeel van de topsector creatieve industrie.
De bijzondere nationale en internationale positie van de Nederlandse dance-industrie blijkt onder meer uit de grote aantallen fans van het muziekgenre. De internationale status van Nederlandse dj’s maakt dat Nederland een unieke – en wereldwijde – koppositie inneemt. Nederlandse dancemuziek staat al jarenlang hoog in velerlei internationale hitlijsten.
Dj’s vliegen de hele wereld over en zijn bedrijven met miljoenen euro’s omzet. Dance-concepten als Armin Only, I AM Hardwell en Sensation worden door niet-Nederlanders, net als kaas en tulpen, als exportproduct uit Nederland gezien. Sensation heeft in meer dan dertig landen evenementen georganiseerd. Evenementen zoals Armin Only de show van Armin Buuren en I AM Hardwell de show van Hardwell zijn op alle continenten van de wereld vertoond.
Iets meer dan tien jaar geleden zijn we in Nederland begonnen met het creëren van opleidingen die gerelateerd zijn aan de dance-industrie. Vandaag de dag kent Nederland diverse opleidingen, in verschillende segmenten: tot producer of dj, manager van een artiest of organisator van een festival/evenement. De afgelopen jaren lijkt er sprake te zijn van een ware wildgroei. Ook internationaal zijn er recentelijk de eerste opleidingen in de dance-industrie opgestart.
Uitgangspunten en focuspunten
- Digitalisering van de muziekindustrie: de muziekindustrie is een digitale industrie met analoge componenten. Bestaande opleidingsprogramma’s voldoen niet meer. Want: ze gaan uit van een analoge industrie. Dance is per definitie een digitaal genre, daar productie, distributie, promotie en consumptie, ook van de doelgroep, volledig digitaal is. De generatie jongeren geboren tussen 1980 en 2000 is de eerste die volledig digitaal opgroeide, met internet en smartphones binnen handbereik.
- Inrichting en operatie als netwerkorganisatie: samenwerkingsverband van meerdere opleidingen tezamen. De nieuwe opleiding moet een samenwerkingsverband van opleidingen zijn die in juridisch opzicht of qua management geen centraal geheel vormen. De opleidingen werken op vrijwillige basis samen, vanuit het inzicht dat ze gezamenlijk een sterkere internationale marktpositie innemen dan wanneer ze afzonderlijk zouden opereren (de ‘VOC-gedachte’).
- Beste professionals van alle opleidingen samenbrengen: altijd werken met de meest gekwalificeerde vertegenwoordigers van het werkveld. Dit garandeert de kwaliteit van de nieuwe opleiding en zorgt voor behoud van de internationale voorsprong. Inspiratie is het model van de Universiteit van Nederland.
- Nieuwe manier van colleges geven: digital first. Vermijden dat reistijd een obstakel wordt om de opleiding te volgen of af te maken. Inspiratie is het model van Berklee.
- Democratisering van de opleiding: kansen voor iedereen – ook al heb je geen vooropleiding. Veel talenten hebben niet de juiste (voor)opleiding, waardoor ze niet in aanmerking komen. Maak de opleiding democratisch en toegankelijk voor talenten zonder de juiste vooropleiding.
- Internationale toegankelijkheid: grensoverschrijdend onderwijs. De opleiding moet open zijn voor studenten van buiten Nederland. Wereldwijd zijn meer dan 29 duizend dj’s geregistreerd. Nederland kan door zijn prominente rol als voorlopers ook fungeren als docent voor deze dj’s.
- De nieuwe opleiding moet gedragen worden door de Popcoalitie. Door de relatie met de topsector creatieve industrie is de toekomst van de nieuwe opleiding gewaarborgd. Draagvlak en ondersteuning vanuit de Nederlandse overheid ziijn dan een feit.
Tijd voor vragen
De Rockacademie is actief sinds september 1999 en leidt op tot de Bachelor Muziek; ze fungeert als een van de vooraanstaande muziekopleidingen in Nederland. Het is de eerste hbo-opleiding op het gebied van popmuziek. Vocalisten, gitaristen, drummers, bassisten, songwriters, music producers, toetsenisten en rappers zijn typische studenten. Zij volgen de vierjarige studie die leidt tot het hbo-getuigschrift Bachelor Muziek. De opleiding geeft jonge, talentvolle muzikanten de kans zich voor te bereiden op een carrière in de internationale muziekwereld. De opleiding staat officieel geregistreerd als Bachelor Muziek -popmuzikant en leidt tot de internationaal erkende academische graad Bachelor of Music.
Vijf jaar na de start introduceerde de Rockacademie een hbo-opleiding tot dj-producer. Deze opleiding is begonnen in samenwerking met de bekende dj’s en producers Armin van Buuren en Ben Liebrand. Hoewel de Rockacademie zich destijds met name op bas, drums, gitaar en zang richtte, werd het belang van de dance-industrie onderkend. Directeur Gerard Boontjes stelde destijds: “De dance-industrie is ook heel groot. We willen met onze opleiding uiteindelijk het totale spectrum van de muziekwereld bestrijken. De nieuwe opleiding tot dj-producer is weer een stap in die richting”. Daarmee was de Rockacademie de eerste opleiding die dance als volwassen muziekstroming omarmde.
Binnen de Rockacademie is het tijd om de volgende vragen te stellen. Welke opleidingen in Nederland zijn er op dit moment? Voldoen deze opleidingen aan de eisen van de tijd? Hoe behoudt de Rockacademie de vooruitstrevende positie van eertijds? Ligt er een kans voor een internationale opleiding die zou moeten zetelen in Nederland? Welke rol speelt de digitalisering? Is er een nieuw opleidingsmodel? Wat zijn de kansen en waar liggen de uitdagingen?
Dance en zijn uitdaging
Sinds de jaren zeventig wordt de elektronische muziekindustrie aangedreven door technologische vooruitgang. Met de opkomst van online Do-It-Yourself-platforms is het leven van muziekliefhebbers (producenten en consumenten; professionals en amateurs) vandaag de dag eenvoudiger dan ooit. Het dichten van de kloof tussen de fan en de dj geeft het gevoel dat iedereen de volgende grote dj of organisator kan zijn. Apparatuur om muziek te maken is aanzienlijk goedkoper dan tien of twintig jaar geleden. Skrillex meldde nog niet zo lang geleden dat hij de nummers waarvoor hij een Grammy Award ontving alleen met software op zijn laptop heeft geproduceerd. Vergelijk dat eens met de situatie van voorheen.
De grootste uitdaging van de dance-industrie anno nu is professionaliteit en kennis. Daar ontbreekt het veelal aan. Dat is niet gek voor een industrie die teert op technologische veranderingen (digitalisering in het bijzonder) die amper twee decennia oud zijn. Voortgang en verdere professionalisering van de industrie wordt gestimuleerd door het digitale domein. Op elk niveau worden allerhande conferenties, online cursussen en gespecialiseerde scholen toegevoegd. De bloeiende industrie herdefinieert daarmee ook het concept dat we hebben van het onderwijs.
Van bijzonder belang zijn de hogescholen in de Verenigde Staten. Richie Hawtin’s ‘CNTRL: Beyond EDM’ is daar een voorbeeld van. Hawtin en andere opmerkelijke dj’s geven daar sessies over muziekproductie en technologie. Ze leiden anderen op door te communiceren met deelnemers en professionals. Ook in Nederland worden jonge mensen opgeleid die zich thuis voelen in een omgeving van entertainment en lifestyle, en die beseffen dat creativiteit een zakelijke kant heeft. Het is de bedoeling dat daar de nieuwe commerciële en creatieve professionals concepten bedenken voor een wereldwijde industrie die zich bezighoudt met evenementen, lifestyle en entertainment; een miljardenindustrie die mede blijft groeien door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen.
Het belang van dance
De omzet van de dance-industrie wereldwijd stijgt in 2016 tot boven de 7 miljard euro. De afgelopen jaren zijn de inkomsten reeds flink gestegen, van 4 miljard in 2012 tot 6 miljard in 2015. Tweederde van de omzet komt uit evenementen, de overige inkomsten zijn afkomstig uit onder meer online streaming en muziekverkoop.
Het aantal grote evenementen neemt sinds 2004 fors toe. De omzet van de Nederlandse dance-industrie stijgt mee. Volgens berekeningen van adviesbureau EVAR en muziekrechtenorganisatie Buma/Stemra ging in 2011 ruim 586 miljoen euro om in de Nederlandse sector; in 2014 is dit inmiddels meer dan 610 miljoen euro. De omzet van evenementen met meer dan 3.000 bezoekers steeg in tien jaar tijd met bijna zeventig procent. De industrie wint aan belang voor de Nederlandse economie. Jaarlijks worden meer dan 200 evenementen en festivals (met meer dan 3.000 bezoekers) georganiseerd, waar 2,7 miljoen bezoekers op afkomen. Inmiddels is de industrie goed voor één op de veertien banen in de creatieve industrie. De exportwaarde van de Nederlandse dance-sector is sinds 2011 met 50 procent gestegen en zal voor 2015 uitkomen op 200 miljoen euro.
De euro’s komen vooral via festivals en evenementen binnen, maar dat was niet mogelijk geweest als dj’s online geen netwerken met miljoenen fans zouden hebben opgebouwd. De hele muziekindustrie is door de digitalisering op zijn kop gezet en dance-organisaties nemen daarin nu het voortouw. Zij begrijpen als eerste de waarde van de online connectie met fans en het analyseren van de bijbehorende persoonsdata. Het resultaat is een volledig digitaal businessmodel; het werpt zijn vruchten af, er zijn klinkende resultaten, ook in munt. Het traditionele analoge model wordt daarmee ondergraven en verdreven.
De groei van de evenementen- en festivalmarkt is en wordt vergemakkelijkt en tevens sterk beïnvloed door de technologie van het digitale tijdperk. Dit is des te opmerkelijker in het licht van de dalende bezoekersaantallen van concerten en niet-dance muziekfestivals . Dance festivals trekken niet alleen meer bezoekers, het aantal nieuwe festivals neemt toe en is met een derde gestegen. De festivals trekken voornamelijk publiek in de leeftijdsgroep 18-35 jaar. Dit is waarschijnlijk de meest financieel aantrekkelijke groep in de gehele entertainmentgeschiedenis. Ze kan bogen op een historisch hoog niveau van besteedbaar inkomen.
Dance en de digitale wereld
Halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw breekt internet – bijna parallel aan dancemuziek – door als breed maatschappelijk geaccepteerd verschijnsel. Het is het begin van de digitale revolutie. Of eigenlijk: het begin van een kettingreactie die niet lijkt te stuiten. Hoe we betalen, sparen en winkelen. Maar ook hoe we leren, werken en ontspannen. Zelfs hoe we relaties aangaan en onderhouden: een afspraakje maken voor een date is ingrijpend veranderd. Dit alles terwijl de dancemuziek op hetzelfde moment de hitparades bestormt en een vaste plek – behorend tot de Top 3 van best verkopende genres – krijgt in het internationale muzieklandschap.
Oudere generaties meten zich, met minder of meer inspanning, aanpassen aan de nieuwe, digitale realiteit. René Boender en Jos Ahlers stellen in hun boek ‘Generatie Z’ dat jongeren die opgroeien in de nieuwe realiteit geen andere wereld kennen dan die waarin het wereldwijde web een prominente, vormende rol speelt en snel voortschrijdende technologie aan de orde van de dag is. Die generatie kan zich, volgens Boender en Ahlers, geen wereld herinneren – en voorstellen – zonder online-communicatie. Daarin is ze de eerste in de geschiedenis van de mensheid; het zijn de digital natives. Deze generatie wordt ook wel generatie Z genoemd, geboren vanaf 1992. Oudere generaties, geboren voor 1992, worden in de Amerikaanse literatuur vaak aangeduid als digital immigrants. Deze generaties zijn – vaak gedwongen – verhuisd naar de gedigitaliseerde wereld. Ze hebben soms moeite met inburgeren. Digital immigrants hebben behoefte aan een handleiding, digital natives niet, schrijft Ahlers op het blog Omni-online.
Niet lang geleden werd duidelijk dat internet tot een van de eerste levensbehoeften is gaan behoren. Internet is inmiddels gemeengoed in de meeste delen van de wereld. Dat laatste geldt zeker voor digital natives, tevens grootste groep die is opgegroeid met dance. Het is juist deze groep die van nature onderdeel uitmaakt van het internetecosysteem, de digitale wereld. Heden ten dage is dance integraal onderdeel van een digitale wereld die zo’n twintig jaar geleden beschikbaar kwam voor het grote publiek. Het is daarom geen hype om te stellen dat dance en de digitale wereld hand in hand gaan.
Ondertussen groeit weer een nieuwe generatie muziekfans op die een sterke relatie voelt tussen muziek en technologie. Meer nog dan bij andere genres is de dance-fan digitaal met muziek bezig, zowel op het gebied van live-evenementen als de communicatie met andere fans. In hun muziekbeleving spelen clips, apps, download- en streamingdiensten een belangrijke rol. Het digitale gedrag en de digitale persoonlijkheid van de nieuwe generatie fans heeft direct invloed op de groei van de dance-industrie.
Het succes van social media en digitale IC-technologie vergemakkelijkt de populariteit van dancemuziek. Het is voor fans en dj’s gemakkelijk om te communiceren, bestanden te delen en gebruik te maken van verschillende audiovisuele platforms als YouTube, Spotify en SoundCloud. De angst dingen te missen maakt dat fans snel dance-gerelateerde onderwerpen trending maken op de sociale media, waarmee ze bijdragen aan de (digitale) reputatie van dj’s.
Dance-industrie als voorloper
Nederland loopt voorop bij deze digitale ontwikkelingen. Nederlandse dj’s domineren de toplijsten en over de hele wereld trekken zij miljoenen liefhebbers naar hun optredens. Nederland is dan ook het land bij uitstek als het gaat om digitalisering en innovatie. Alles en iedereen is verbonden met elkaar. We hebben een overheid die innovatie actief steunt en start-ups krijgen hier alle ruimte om te groeien. Dat ideale innovatieklimaat dient nu als basis van de succesvolle digitalisering van de dance-industrie.
De dance-industrie loopt op digitaal gebied ver voor op andere sectoren. Sport- en mediamerken zijn op de goede weg, maar in sectoren als de financiële wereld is er nog veel werk aan de winkel. Digitalisering is niet alleen iets voor de marketing- of verkoopafdeling, zoals je nu nog vaak ziet. Het hele businessmodel moet op de schop en daarvoor zijn organisatie-brede veranderingen nodig. De dance-industrie toont hoe dat moet.
Ruud Hendriks, medeoprichter van Startupbootcamp en voormalig Endemol-bestuurder, beaamt dit: “De dance-industrie is wat mij betreft hét voorbeeld van een sector die de digitalisering succesvol heeft omarmd. Het is een branche met een echte digitale bedrijfsstrategie, met online netwerken van miljoenen fans die goud waard zijn. De omzetcijfers zeggen genoeg.”
Dance en opleidingen
Er zijn op het moment van publicatie ruim 29 duizend professionele dj’s en een veelvoud aan professionals werkzaam in de wereldwijde dance-industrie. In Nederland blijkt de industrie de afgelopen jaren goed te zijn voor 7 tot 11 duizend banen.
In Nederland kennen we inmiddels verschillende media en entertainment-opleidingen. Hogeschool Inholland, Rock Academie, FontysACI, Herman Brood Academie, Codarts, HKU en de diverse conservatoria en universiteiten zijn enkele voorbeelden. Ook zijn er links en rechts particuliere initiatieven, zoals The School of House en The Amsterdam DJ School. Maar ook de Amsterdam Business School gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam raakt aan de media en entertainment-sector.
Bij nadere beschouwing blijken deze opleidingen erg traditioneel in vergelijking tot de generatie die zich bezighoudt met dancemuziek. Fysiek aanwezig zijn bij colleges, leerstof die niet aansluit op de actuele praktijk. Dat biedt grote kansen voor een nieuwe opleiding die beter aansluit op het nieuwe businessmodel van de dance-industrie dat, nogmaals, digitaal als vertrekpunt heeft.
De nieuwe opleiding zou anders moeten worden ingericht dan de huidige bovengenoemde opleidingen. Berklee College of Music, ‘s werelds meest vooraanstaande opleiding in eigentijdse muziek, zou als voorbeeld kunnen dienen. De universiteit is een conservatorium waar onder meer John Mayer, Gavin Degraw, Esperanza Spalding en PSY (van de hit Gangnam Style) studeerden. Colleges over Copyright Law in Europa, Music Publishing en Licensing, Innovatie in de Music Business en New Business Models zijn onderdeel van het curriculum.
Sinds 2014 is Berklee bezig om een bachelorprogramma uit te rollen waar studenten muziekproductie zich voor kunnen inschrijven. De universiteit biedt diverse online cursussen aan; studenten kunnen een bachelordiploma behalen via het internet. Berklee is niet de enige universiteit die deze stap heeft gemaakt. In de Verenigde Staten kun je voor een online-diploma ook terecht bij de universiteiten van Massachusetts, Drexel en Florida State. Langzamerhand ontstaat het beeld dat een aanzienlijk deel van de colleges binnen afzienbare tijd online wordt gegeven.
Ook Nederland kent een model dat goed kan worden ingezet voor de nieuwe dance-opleiding. Het model van de Universiteit van Nederland. De beste hoogleraren van Nederland geven gratis college op internet. Elke werkdag komt er een nieuw college online, en elke week een nieuwe hoogleraar. Geïnspireerd op dit model zouden professionals van verschillende opleiding fysiek of digitaal college kunnen geven.
Er zijn verschillende voordelen bij het online programma. Zo is het lesgeld voor een online diploma een minder hoog dan voor ‘fysieke’’ colleges en is het op deze manier voor middelbare scholieren ook mogelijk om mee te doen aan het lesprogramma. Ze kunnen zich verdiepen in muziekproductie, ook als ze geen tijd hebben om fysiek bij lessen aanwezig te zijn.
Dance als topsector
De creatieve industrie is een van de negen topsectoren van de Nederlandse economie die door de overheid zijn aangemerkt als gebieden waarop Nederland internationaal kan (en wellicht moet) uitblinken. Via het topsectorenbeleid wil de overheid, samen met bedrijven en wetenschap, gericht investeren in randvoorwaarden voor kennisontwikkeling, innovatie, export, financiering en human capital. De zogenoemde topteams met ondernemers, wetenschappers en vertegenwoordigers van de overheid adviseren het kabinet. Ook initiëren ze en dragen bij aan maatregelen die de topsectoren helpen om op de wereldmarkt op het hoogste niveau te kunnen blijven concurreren.
De topsector creatieve industrie is de meest dynamische topsector van de Nederlandse economie. De creatieve sectoren ( design, media en entertainment, mode, gaming en architectuur) zijn een aanjager van innovatie in andere sectoren. Ook leveren ze creatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen op gebieden als zorg, veiligheid, ruimtelijke ordening en energie. De Nederlandse creatieve industrie is internationaal een Top 10-speler. De Popcoalitie – een samenwerkingsverband van een groot aantal organisaties uit de pop- en dancemuzieksector – maakt deel uit van deze topsector en speelt daarin een belangrijke rol.
De Popcoalitie bestaat uit een groot aantal organisaties uit de pop- en dancemuzieksector: 3FM/NPO, Buma Cultuur, Buma/Stemra, FNV-KIEM/BV Pop, Music Managers Forum, NTB, NVPI (branchevereniging van de entertainmentindustrie), Open House, POPnl (het samenwerkingsverband tussen de twaalf provinciale popkoepels en die van de steden Amsterdam, Den Haag en Rotterdam), Sena, Stichting Onafhankelijke Muziekproducenten (STOMP), Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF), Vereniging van Evenementenmakers (VVEM) en diverse muziekvakopleidingen.
Het muziekgenre dance is binnen de diverse organisaties van de Popcoalitie sterk vertegenwoordigd en speelt een voorname rol in de besluitvorming van deze organisaties. Dance is een belangrijke pijler van de Popcoalitie.
Kans
Op het gebied van de cluster water-, delta- en maritieme technologie is Nederland nauwelijks overtroffen. Een dergelijke ambitie zou ook moeten worden omarmd door de topsector creatieve industrie, de Popcoalitie en de vakopleidingen: qua opleiding de beste ter wereld worden binnen de mondiale dance-industrie. Hiermee zou direct worden voldaan aan een voorname doelstelling van de topsector, namelijk een bijdrage leveren aan maatregelen waarmee de topsectoren op de wereldmarkt kunnen blijven concurreren.
Het is van essentieel belang bij de ontwikkeling van goede vakopleidingen – zeker gezien de importantie van de creatieve Industrie als topsector – dat verschillende afgevaardigden uit de Popcoalitie gezamenlijk aan tafel gaan zitten om een denkrichting en een visie te ontwikkelen die aansluit bij de digitalisering en internationalisering van de dance-industrie. In deze visie zou de voorsprong van twee decennia kennisontwikkeling van de internationale markt en van de gezamenlijke vakopleidingen centraal moeten staan.
Er heerst op dit moment een gezond innovatieklimaat. Dat klimaat zou moeten kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een nieuwe internationale opleiding. Een netwerk gedreven opleiding waarbij twee decennia kennis wordt gedeeld met de opkomende internationale dance-industrie. Kijkende naar de internationale ontwikkeling binnen de mondiale dance-industrie ligt er een enorme kans voor een nieuwe opleiding die bestaat uit de beste delen van de verschillende bestaande vakopleidingen die Nederland op dit moment kent. Deze opleiding zou grotendeels online gefaciliteerd moeten worden. Als inspiratie zou het model van Berklee kunnen dienen. Een rol die de Rockacademie – die zich al eerder als voorloper deed kennen door als eerste een dance-opleiding in te voeren – op zich zou kunnen opnemen om zo de rol van pionier en gids te vervullen op het speelveld van vakopleidingen die aan de dance-industrie zijn gerelateerd.
Uitdaging
Een netwerkorganisatie is een organisatie die hoofdzakelijk bedoeld is om contacten en/of gezamenlijke activiteiten van en tussen aangesloten organisaties en/of personen mogelijk te maken dan wel te bevorderen en/of te faciliteren.
In de digitale wereld verdwijnen starre, hiërarchisch ingerichte organisaties langzaam (maar steeds sneller, voor hen is in de digitale toekomst geen plaats. Zuilen, silo’s, verkokerde systemen, weinig efficiënte teams of afdelingen, machtsspelletjes aan de top en lagen die in de eerste plaats met zichzelf bezig zijn, sub-optimaal produceren en vernieuwing tegenhouden, komen meer en meer in de problemen en zullen steeds vaker tot het verleden blijken te behoren.
Een netwerkorganisatie bestaat uit niet-hiërarchisch verbonden onderdelen of teams die een eigen relatie hebben met de omgeving. Het voordeel van zo’n organisatie is dat ze snel kan inspelen op veranderingen in die omgeving en op vragen van binnen en buiten de organisatie. De onderdelen werken autonoom, worden eerder gefaciliteerd dan aangestuurd. Kenmerken van netwerkorganisaties zijn duidelijke relaties tussen de verschillende geledingen, zelfsturende teams, een faciliterend management en een hoger kennisniveau van de individuele medewerkers. In netwerkorganisaties zijn minder managers nodig. De communicatie is minder formeel, de slagvaardigheid groter. Medewerkers sturen zichzelf, al dan niet in (zelfsturende) teams.
De uitdaging die de Rockacademie zou moeten aangaan is het vormen van een netwerkorganisatie die de bestaande verschillende opleidingen verbindt tot een nieuwe online gedreven organisatie. Hierbij zou je ook kunnen bedenken dat Berklee, of andere internationale opleidingen, deel uitmaken van de te vormen netwerkorganisatie. Het model van de Universiteit van Nederland zou hier tot inspiratie kunnen dienen. De online colleges, dagelijks, met elke week een nieuwe docent, zijn geïnspireerd door voorbeelden uit de Verenigde Staten, waar het fenomeen online-college opgang maakt.
De organisatie van de nieuwe opleiding moet plat zijn ingericht. De Rockacademie krijgt enkele mensen uit de verschillende organisaties om zich heen met wie ze in samenheid de nieuwe opleiding aanstuurt. Dat kan alleen door iedere vakopleiding binnen de nieuwe opleiding afzonderlijk meer vertrouwen en verantwoordelijkheid te geven. Het gezamenlijke doel is: de beste internationale dance-gerelateerde opleiding ter wereld realiseren.
Nawoord
Muziek en internet hebben de wereld voor iedereen dichtbij gebracht. Diezelfde muziek is mondiaal uitgegroeid tot een fenomeen dat veel mensen aanspoort om op hun laptop bezig te zijn met EMP.
Het is vreemd voor een land waar EDM een zo’n belangrijke economische rol speelt dat het nog geen kenniscentrum heeft. Dat kenniscentrum vormt de schakel tussen onderwijs, onderzoek en dance-industrie. Het afsluiten en onderhouden van strategische allianties met partners binnen deze drie aspecten is daarbij de sleutel.
De verdere professionalisering van het onderwijs, onderzoek en doorontwikkeling van de dance-industrie is toe aan de volgende fase. Er is op dit moment geen kenniscentrum waar marktontwikkelingen, technologische ontwikkelingen, onderzoek en educatie bij elkaar komen. De Rockacademie kan op dit punt een voorname (en zelfs cruciale) rol spelen.
De Rockacademie moet in staat zijn, wanneer zij zich kan doorontwikkelen als kennis- en educatiecentrum, om meer dan in de huidige situatie op het vlak van eductaie een sleutelrol kunnen vervullen, zowel online als fysiek. De vele duizenden jongeren die vanuit hun zolderkamer bezig zijn met EMP, zijn nog immer te vaak verstoken van goede begeleiding en feedback.
De Rockacademie kan (of misschien zelfs moet) een leidende rol nemen in het bij elkaar brengen van innovatieclusters. Daarbij moet (ook) worden gedacht aan partners op het vlak van technologie (TU Delft, Philips, TNO), en partners uit disciplines als gaming, virtual reality, fashion, design, decorbouw, robotisering, beeldschermtechnologie, software (apps), et cetera. Tevens zou de Rockacademie moeten dienen als lab bij het vinden van nieuwe toepassingen en mogelijkheden bij huidige technologische ontwikkelingen, denk in dit verband aan 3D printing, robotica en muziek- en soundinnovatie.
De uitgangs- en focuspunten van dit visiestuk maken duidelijke dat er voor de Rockacademie een enorme kans ligt: het opzetten van een Nederlands kennis- en educatiecentrum met internationale aspiraties. De Rockacademie zou daarin een leidende en faciliterende rol moeten willen vervullen.
* Dit visiestuk is oorspronkelijk in opdracht geschreven voor de Fontys Rock Academie
** Foto’s door Xolali.com
(advertentie)
(bekijk ook)
