Column: Swapfiets startup of een nieuw verdienmodel van Pon?

Geschatte leestijd - 4 minuten

Wie wel eens een stad met meer dan 300.000 inwoners in Nederland heeft bezocht, herkent de fietsen met blauwe banden vast. Swapfiets is een van die startups die op instant sympathie kan rekenen: een Nederlands product met een vleugje innovatie. Ik vraag me echter af of je Swapfiets nog een startup mag noemen of simpelweg een aangekocht verdienmodel van mobiliteitsbedrijf Pon.

Swapfiets biedt Mobility as a Service

Een groep studenten uit Delft pionierde door fietsen aan te bieden in een abonnementsdienst. Waar je fietsen voor een paar dagen kon huren bij de NS, gaat Swapfiets een stapje verder. “Voor een vast bedrag per maand krijg jij een Swapfiets en wij zorgen ervoor dat je Swapfiets het altijd doet.”

Kapotte of gestolen fiets? Geen probleem: er komen (meestal) studenten naar je aangesneld om je fiets te vervangen of repareren. Kosten? Zo’n vijftien euro per maand voor stervelingen, slechts twaalf euro per maand voor studenten.

Voorfinancieren fietsen kan niet zonder funding

Investeringsmaatschappij achter Swapfiets is Ponooc, de investeringsmaatschappij van Pon, verkoper van onder andere Volkswagen in Nederland en eigenaar van fietsenmerk Union. Met de investering van Ponooc kon Swapfiets groeien alsof het met Pokon overgoten was. Dit moet miljoenen euro zijn geweest, als je de groei-ambities en de uitrol die nu plaatsvindt in acht neemt. De fietsen moeten worden voorgefinancierd, kantoren moeten geopend worden, personeelsbestand moet worden uitgebreid, auto’s die fietsen ophalen moeten worden bekostigd, etcetera. Dat is dus een forse investering! In Pon vonden de drie oprichters een uiterst strategische en kapitaalkrachtige partner.

Swapfiets gooide afgelopen jaar hoge ogen bij pers en investeerders. Op de site van RTLZ viel in December te lezen dat de bike-as-a-service dienstverlener een jaar eerder nog erg trots was om 20.000 abonnees te behalen. In 2018 verwachtten ze volgens mede-oprichter Dirk de Bruijn naar 100.000 gebruikers door te groeien.

De oprichters lijken dan al op koers te zitten. In September 2018 heeft Swapfiets 65.000 betalende abonnees, verspreid over 33 steden in Nederland, België, Duitsland en Denemarken. Zo valt af te leiden uit een interview in het FD vorig jaar. Het bedrijf telt op dat moment duizend medewerkers. Dat zijn vooral parttimers, volgens mede-oprichter Richard Burger, zo’n 350 fulltimers. Een groei van dan al: 300 procent!

Luister hier naar Deel 0 van Digitaal Vermogen – De nieuwe eenvoud

Nieuw verdienmodel van Pon

Begrijp me niet verkeerd: dit is een zet die Pon wel moet zetten. En vooral alle lof voor de keuze van de drie oprichters om met Pon in zee te gaan. Waar Ikea zelf innoveert en durft te experimenteren met het verhuren van meubels, is het opmerkelijk dat juist een speler in de mobiliteitsindustrie hier zo laat op het idee komt om aan verhuur te denken. Bedacht geen van de 13.000 werknemers bij Pon: we verhuren al auto’s, waarom zouden we dan geen fietsen verhuren?

Voor hun productie werken ze tegenwoordig samen met fietsbedrijf en PON-dochter Union, lees ik op Sprout. Verstandig: er is natuurlijk synergie te over tussen Pon en Swapfiets. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er geen Volkswagens worden geleverd om de fietsen op te halen. Zullen we gewoon afspreken om Swapfiets niet meer als een disruptieve, innovatieve startup te zien? Laten we het beestje bij de naam noemen: een aangekocht verdienmodel van een dinosaurus, die net op tijd doorhad dat het marktaandeel zou gaan verliezen omdat het niet tijdig innoveerde.

Op tijd nieuwe verdienmodellen ontwikkelen

Een model gebaseerd op Daimler’s Car2Go principe uit 2008? Of gewoon toch opgelet bij het ‘van bezit naar toegang’ college? Om er zeker van te zijn dat je als bestuurder of bedrijfseigenaar niet dezelfde valkuil maakt als Pon, is het nodig om op tijd kansen voor nieuwe verdienmodellen te spotten.

Er is een raamwerk dat je helpt sturen op dit doel. Aan de hand van het zogenoemd Business Acceleration Framework, worden bestuurders aan de hand genomen in de vernieuwing van hun businessmodellen. Zo kan ook Swapfiets het raamwerk inzetten om de levensduur van de fietsen te verlengen, servicemomenten te minimaliseren en klanten langer vast te houden.

Check ook