Luchtvaartmaatschappijen verkeren regelmatig in zwaar weer. Kijk maar naar Alitalia of Jet Airways. Ze krijgen te maken met hogere belastingen, prijsvechters en hebben tegelijkertijd last van veel vaste kosten, zoals personeel en vliegtuigen. Dat vraagt om vernieuwing. KLM heeft de ambitie uitgesproken om een digital airline te worden. Hoe gaat het dat doen? En wat kunnen we leren van deze digitale hoogvlieger?
Pieter Elbers, directeur van KLM, vertelde in 2017 wat hij van plan was met KLM: “Eind 2014 stonden we op het kruispunt van winnen of verliezen. Wij kozen er gezamenlijk voor om weer te winnen. Nu – 2,5 jaar later – laten we zien dat we aan het winnen ZIJN! (…). Het is belangrijk om naast de positieve trend ook te relativeren. We hebben namelijk nog altijd te maken met de grote positieve factor van brandstof in onze resultaten en die is tijdelijk. Hiernaast blijft de concurrentie toenemen en dat zorgt voor druk op de inkomsten.” Hoe gaat Elbers KLM vooruithelpen?
Het antwoord is simpel: KLM moet een digitale hoogvlieger worden. Het lukt KLM ook steeds meer om een digitale luchtvaartmaatschappij te worden. Wat de luchtvaartmaatschappij goed beseft, is dat innovatie bij mensen begint en dat technologie pas rendeert als het gebruikt wordt. Daarom streeft de organisatie naar een cultuur waarin innovatie mogelijk wordt.
Belang van innovatie
Nog even: waarom zou je eigenlijk moeten vernieuwen en je business digital moeten inrichten? Doe je dat niet, dan is het vrijwel zeker dat je binnenkort wordt ingehaald door startups of andere, lenige en wendbare bedrijven. Deze bedrijven komen meer dan zelden uit een ander industrie jouw markt binnen. Ze hebben vaak maar een en enkel doel: jouw marktaandeel overnemen.
Voor je echt aan de slag kan met innovatie, is het nodig om een andere mindset aan te nemen. Zie internet, technologie en social media niet meer als een kostenpost. Zorg er daarnaast voor dat er ook ruimte komt voor vernieuwing in het bedrijf. Zet een aparte afdeling of ‘business unit’ binnen de groep van bedrijven op, met een eigen winst en verliesrekening. Zie deze business-unit als een startup.
Veel media moeite hebben met de concurrentiestrijd met Google en Facebook. Traditionele media als TV, radio, kranten en tijdschriften delven vaak het onderspit, want advertentiebudgetten gaan naar de Amerikaanse platforms. Een winnend verdienmodel in de media lijkt een uitzondering. Daarom zet Voetbal International, VI, in op de digitale transformatie. Een nieuw platform, site en app moeten VI toekomstklaar maken (Boer, 2017).
In het voorjaar van 2017 lanceerde VI een nieuwe website (vi.nl) en een nieuwe (smartphone) app. Deze innovaties hebben duidelijke voordelen en maken de groei van het bedrijf makkelijker. Data wordt eenvoudiger toepasbaar. Waarom dat belangrijk is? Data stelt je in staat om een relatie op te bouwen met (potentiële) fans en klanten. Zonder deze relaties, heb je in de toekomst geen bestaansrecht meer. Heb je die relaties wel goed onderhouden, dan kan je nieuwe verdienmodellen ontwikkelen en bestaande verdienmodellen slimmer inrichten. Om maar in voetbaltermen te spreken: je streeft naar een mooi een-tweetje tussen content en data.
Alleen innovatie is niet genoeg. Het is ook een mindset. Alleen door elke mogelijkheid te testen, valt te overwegen wat de beste mogelijkheid is. VI ruilde bijvoorbeeld de zwart-of-wit betaalmuur (alles of geen content) in voor VI PRO, waarbij bepaalde content achter een betaalmuur kwam. Deze keuzes worden gebaseerd op basis van data-inzichten. Maar om überhaupt die keuze af te laten hangen van data-inzichten is een andere mindset nodig. Alleen zo weet je, net als Voetbal International, de relatie met de lezers te optimaliseren
—–
—–
Voetbal International wint concurrentiestrijd
VI laat data op de volgende manieren voor zich werken De voetbalsite gebruikt data-inzichten uit eerder surfgedrag van gebruikers. Aan de hand daarvan doet het platform nu gepersonaliseerde content-suggesties. Handig, want zo krijg je als lezer content op maat aangeboden.
Ook VI PRO lijkt te renderen. Zo krijgt de content via dit betaalde gedeelte aandacht van anderhalf keer zoveel gebruikers, die meer en langer lezen of andere content bekijken. Content achter een betaalmuur: VI en The New York Times bewijzen dat het best zin kan hebben.
Elke boardroom lijkt ervan overtuigd: innoveren is geen keuze meer. Toch blijkt innovatie in de praktijk nog te vaak een wassen neus. Of bedrijven willen wel vernieuwen, maar krijgen verandering niet op gang. Hieronder lees je wat bedrijven nu anders moeten doen, willen ze morgen een kans hebben in de strijd tegen hun concurrentie.
Sterker nog: Nederland viel recent nog uit de top 5 van meest concurrente economieën. De conclusies waren helder: “De Nederlandse economie is volgens het World Economic Forum zeer dynamisch en wordt gekenmerkt door openheid en transparantie. Maar op gebied van innovatie zijn er nog grote stappen te zetten, blijkt vandaag uit onderzoek.”
Innovatie is een uitdaging
Van het kopen van startups tot het organiseren van interne hackathons of bootcamps: veel grote organisaties zetten al in op vernieuwing. Vaak zijn de bedoelingen goed. Ze zien technologie-gedreven uitdagers opbloeien en nieuwe markten overnemen. Daar moet je je tegen bewapenen en daarom tasten ze vaak diep in de buidel.
De praktijk is echter weerbarstiger. Hoe vaak blijkt zo’n interne bootcamp of hackathon niet gewoon een veredelde zandbak, waar de jongste werknemers aan de slag mogen? Hoe vaak worden nieuwe methoden, technologie of werkwijzen nou echt het moederbedrijf ingebracht?
Als we het hebben over innovatie, dan draait het in veel gevallen ook om op het adapteren van een digitale mind-set. Met een fiets kan je niet naar de maan, daar moet je een raket voor bouwen. Daar heb je dus raketbouwers voor nodig.
Drie urgente trends
Naast werknemers met een digitale mind-set, zijn er nog drie andere ontwikkelingen waar je als bedrijf, merk of artiest nu op moet inspelen.
Robotisering
Veel van de processen die door nu door mensen worden uitgevoerd, worden binnenkort overgenomen door algoritmen. Sterker nog: een heel groot deel van het contact met fans en/of klanten wordt overgenomen door ‘robots’, zoals chatbots. Een goed voorbeeld van een artiest die hiermee pioniert is dj Hardwell. Hij laat zien dat je de technologie kunt gebruiken voor het versterken van de fanrelatie.
Voice
Smart speakers, voice assistanten en digitale assistenten winnen terrein. In Amerika beschikt al een op de zes huishoudens over een smart speaker. Europa zou snel volgen, verwachten experts. Ook zoeken we steeds vaker via bijvoorbeeld Apple’s Siri. Dat heeft gigantische implicaties voor merken. Als men steeds vaker via voice zoekopdrachten zoekt, moet je je afvragen hoe jouw merk klinkt. Hoe ben jij vindbaar in een spraak-gestuurde zoekopdracht?
Data-analyse
We zien twee ontwikkelingen: er komt geautomatiseerd en gerobotiseerd klantcontact, en een deel van dat contact gaat via voice-technologie verlopen. Dat zorgt voor een explosie aan data. Speel je hier op in, dan heb je een streep voor op de concurrentie. Zorg ervoor dat je data uit verschillende bronnen kunt koppelen en analyseren. Daar is een heus platform voor nodig en dat vind je via deze link.
Conclusie
Het is nu tijd om in te zetten op een digitale strategie. Als je die niet hebt, en ook niet over de juiste innovatie-drijfveer beschikt, dan doe je eigenlijk maar wat. Dat is het perfecte recept om een Hansje Brinker te worden. Zo zal je links en rechts worden ingehaald. Of uiteindelijk verdwijnen. Daarom doe ik een oproep aan het Nederlands bedrijfsleven: vind jezelf opnieuw uit – voor het te laat is.
Igor Beuker is een veelgevraagd spreker op het gebied van marketing. Zijn gevleugelde uitspraak is: “Advertising may win quarters, innovations wins decades”. Beuker’s beweringen komen niet uit de lucht vallen. Hij is award winnend strateeg voor merken als Nike, Amazon, L’Oréal en Unilever. Beuker is business trendwatcher voor verschillende Fortune 500’s, serie-ondernemer met meerdere exits en angel investor. Hieronder lees (en hoor!) je wat hij je kan leren over marketing.
Mad Men versus Math Men
Grote, sterke merken en ‘Fortune 500’-bedrijven geven nog altijd rond de vijf à zes miljard euro per jaar uit aan advertenties. Ze zijn volgens Beuker niet goed in innoveren en slecht in het verzilveren van kansen uit de eenentwintigste eeuw. Deze bedrijven geven daarom veel geld uit aan reclame. Beuker noem deze Fortune 500-bedrijven ‘Mad Men’. Die term verwijst naar de serie Mad Men, over de reclamewereld in de jaren ‘60. Die bedrijven gaan het niet redden, ondanks hun marketinguitgaven, stelt Beuker.
Hiertegenover plaatst Beuker de zogenoemde Math Men: “zij gaan niet vijf jaar zitten wachten op het rondbreien van een businesscase. Ze zijn de businesscase.” Deze Math Men zien in dat je alleen met trend-gedreven innovatie overleeft. Ze geloven niet in reclame. Ook hebben ze een compleet andere mindset dan de Mad Men. Iets is niet onmogelijk, het is alleen nog nooit gedaan.
Tips van Igor Beuker
Wat zou volgen Beuker de oplossing zijn? We moeten ons richten op de digitale transformatie. Dat doen nog te weinig bedrijven, vindt hij. Investeer in innovatie, platforms, talent en slimme acquisities. Reclame en media zijn kansloze investeringen. Volgens Beuker zelfs een doekje voor het bloeden. Ook zijn er aantal markten die niet gemist mogen worden: “als je als bedrijf de BRIC-landen niet verzilverd, dan wordt het krimpen in plaats van groeien.”
Ben je benieuwd wat Igor Beuker nog meer te zeggen heeft over marketing en innovatie?
Ik vertel daar meer over in het tweede hoofdstuk van mijn boek Digitaal Vermogen. Dat hoofdstuk heet De evolutie van de marketeer. Je vindt dat hoofdstuk via de links hieronder. Je kan het nu ook beluisteren via Spotify en andere diensten, via de links hieronder.
Veel mensen maken zich zorgen over nieuwe voice-gestuurde technologie. De smart speaker, voice assistant of digitale assistent zouden namelijk een probleem zijn voor de privacy van gebruikers. De verwachting is dat er de komende jaren ook in veel Europese woonkamers Google Home’s en Amazon Echo’s te vinden zijn. In Amerika beschikt al een op de zes huishoudens over zo’n smart speaker. Toch doet deze discussie me denken aan eerdere angsten voor technologische innovaties. En dat is niet goed voor het debat over de smart speaker, de slimme speaker oftewel de digitale assistent.
Opkomst van de voice assistant
Doordat de Google Home nu in de schappen bij de Albert Heijn ligt, wordt er voorspeld dat ook Nederlandse huishoudens massaal kiezen voor een smart speaker. Zo’n slimme speaker speelt niet alleen muziek af, maar leest ook het nieuws voor. Of laat je een digitaal boodschappenlijstje samenstellen. Bestelt die boodschappen zelfs voor je. Zo zijn de slimme speakers van Amazon en Google met recht een spraak-gestuurde digitale assistent te noemen.
Ook voor consumenten heeft de technologie een heftige implicatie. Critici vragen zich namelijk af of de voice assistant in de smart speaker niet al meeluistert voordat hij wordt geactiveerd. Hierdoor zou alles gehoord en opgenomen worden. Ook zijn er andere veiligheidsrisico’s met de slimme speaker gemoeid: door bepaalde geluiden af te spelen, ontgrendelt een smart speaker bepaalde sloten of maakt de assistent geld over. Zo wordt het inbrekers of criminelen wel heel makkelijk gemaakt, aldus critici.
—–
—–
Angst voor innovatie
De angst dat nieuwe technologie meer kapot maakt dan ons brengt, is niet nieuw. Soms bleken die zorgen compleet ongegrond. Denk bijvoorbeeld aan de introductie van de stoomtrein. Men dacht destijds dat reizen met de trein ongezond was: je zou kunnen stikken of een hersenziekte kunnen oplopen. Boeren waren bang dat paarden op hol zouden slaan als de trein voorbij zou rijden. Ook zouden de koeien zure melk geven.
Bij de introductie van de drukpers, de radio, de televisie en zelfs de wasmachine werd ook gewaarschuwd voor de gevolgen van deze innovaties. Nick Bilton’s noemt daar een aantal voorbeelden van in zijn boek I live in the future & here’s how it works. Het is dus normaal dat er maatschappelijke angst is voor technologische veranderingen. Ook de angst voor de implicaties van smart speakers. Ondanks dat ik niet precies de implicaties kan overzien, ben ik eerder optimistisch dan pessimistisch. Laat me je uitleggen waarom.
Optimisme
De maatschappelijke onrust die ten grondslag ligt aan de introductie van de slimme speaker in onze woonkamers, lijkt overtrokken. Net zoals een dokter niets voor een patiënt kan betekenen als hij of zij niets over de patiënt weet, zo kan een bedrijf ook niets betekenen voor een fan, volger of klant betekenen, als hij niets van hem of haar weet. In dat opzicht profiteren beide partijen van het uitwisselen van data, zowel de smart speaker-product als de consument. Grofweg zijn er drie redenen waarom ik optimistisch ben over de omgang met data:
Keuze aan consument
Je besluit om een smart speaker te kopen en gebruiken, gaat daarom in gesprek met een voice assistant die je leven makkelijker maakt of registreert je op een andere manier in een digitale database. Door gebruik te maken van deze diensten of producten, leg je een connectie. Zolang deze smart speakers een meerwaarde blijven bieden in het leven van gebruikers, committeren consumenten zich en leggen ze connecties met deze merken. Ditzelfde zie je terug in de relatie tussen organisaties en hun klanten of gebruikers. Daardoor is de burger zelf in control.
Privacy krijgt andere betekenis
Zoals je weet, stellen chatbots gebruikers in staat om realtime te communiceren met artiesten en organisaties. Het laat ook iets anders zien: dat er impertinente vragen gesteld worden. Men is benieuwd hoeveel iemand verdient en of een artiest een relatie heeft. Privacy wordt een wederkerig begrip, zoals dat gebruikelijk is in een relatie. Te verwachten valt dat privacy een compleet andere betekenis krijgt in de 21e eeuw.
Scepsis is de regel
Sinds we technologische vooruitgang boeken, is men sceptisch over de gevolgen van innovaties. Treinen zouden de melk van koeien zuur maken. Het internet werd ook niet met open armen ontvangen. Een spraak-gestuurde assistent die met je mee zou luisteren: het is ook een ingewikkeld thema. Een kritische houding is daarbij niet overbodig. Maar er zijn voldoende aanwijzingen er van uit te gaan dat ook hier een gemeenschappelijk gestuurde oplossing voor komt.
Net als het web
In een aantal opzichten zou de opkomst van smart speakers vergeleken kunnen worden met de opkomst van het internet. Weet je (nog) hoe het internet ontstond? In de jaren ‘60 was er een Amerikaans onderzoeksproject naar computernetwerken, waaruit het ARPANET ontstond. Dit netwerk van aanvankelijk vier computers van universiteiten groeide in de jaren ’80 uit tot backbone van Local Area Networks (LAN’s) in de hele VS.
Naast het Amerikaanse netwerk, ontstonden andere netwerken in Europa (EUnet) en Nederland (NLnet). Door deze netwerken te koppelen, ontstond het internet. Halverwege de jaren ‘80 waren er nog maar een paar duizend computers aangesloten. Inmiddels zijn dat miljarden computers en apparaten.
Wat nooit veranderde: het internet is geen centraal netwerk, maar bestaat overal ter wereld uit gateways en relays. Uit internetknooppunten of hubs, zoals de Amsterdamse Internet Exchange (ook wel AMSIX). Het internet is (nog steeds) een wereldwijd netwerk van computernetwerken die met elkaar verbonden zijn via de TCP/IP-techniek.
Gedeelde verantwoordelijkheid
Er is geen organisatie verantwoordelijk voor het Internet als geheel. De verantwoordelijkheid wordt gedeeld door internetknooppunten en providers. Zij zorgen ervoor dat hun deel van het netwerk in stand gehouden wordt.
Wie zorgt er dan voor dat het internet veilig is? We zijn pas een paar jaar in het https-tijdperk beland, waarin veilige sites beloond worden door de markt. Google straft websites als ze niet kunnen laten zien dat informatie veilig uitgewisseld wordt. Deze sites krijgen van Google een lagere ranking.
Nog niet heel lang geleden had 85 procent van alle bedrijven nog geen https-extensie. Hadden ze daar geen tijd voor? Nee: het internet blaast al zo’n 25 verjaardagkaarsjes uit. Dat laat zien dat sommige protocol- en veiligheid- en verificatie-issues vroeg of laat wel worden opgelost. Ondertussen kan een bepaalde techniek wel mainstream worden. Zo zal dat ook gaan met smart speakers, zo is mijn verwachting.
Digitale assistent is geen stoomtrein
De roep om een veiliger internet leidde uiteindelijk tot een https-extensie. Het is verstandig dat er gediscussieerd wordt over de mogelijkheden van smart speakers, en de grenzen die we daaraan zouden moeten stellen. Ik zie alleen een probleem in deze discussie. De doemscenario’s over de smart speaker zijn niet alleen onorigineel, ze worden ook keer op keer weerlegd door praktijkvoorbeelden uit het verleden.
Een discussie over een nieuwe technologie is ook niet makkelijk. Kennen we bijvoorbeeld al alle implicaties van voice en smart speakers? Nee! Net als men niet wist dat de komst van de trein er niet voor zorgde dat koeien zure melk gingen geven. Voorlopig lijkt de angst voor smart speakers op de angst voor de stoomtrein.
Wil je meer weten over innovaties? En waarom het geen zin heeft om je tegen verandering te verzetten? Lees dan nu ook Digitaal Vermogen, waarin ik je help om een digitale transformatie vorm te geven. Of luister het op Spotify of een ander kanaal.
We denken vaak aan technologische vernieuwing als het over innovatie gaat, omdat dat heel zichtbaar is. Denk maar aan de momenten dat de iPhone en de iPad op de markt kwamen. Toch is innoveren meer dan dat – en heeft zelfs een bedrijf als Apple het niet altijd makkelijk op het gebied van innovatie.
Apple’s moeite
In 2013 beloofde Apple-CEO Tim Cook nieuwe producten te lanceren in ‘opwindende, nieuwe categorieën’. Hoewel hij geen details bekend maakte, leek het duidelijk dat Apple niet alleen met opvolgers van de iPhone en iPad komt, maar ook met totaal nieuwe producten. Er waren geruchten over de smartwatch (die inderdaad verscheen), een eigen televisietoestel (nooit verschenen) en een goedkopere iPhone (wel verschenen).
Ook een iPhone met een groter scherm leek in 2013 onwaarschijnlijk. Desgevraagd zei Cook daarover dat er te veel concessies moeten worden gedaan, zoals op het gebied van accuduur, mobiliteit en compatibiliteit met huidige apps. Cook stelde dat Apple geen iPhone met een groter scherm maakt, zolang deze nadelen nog blijven bestaan. De iPhone Plus kwam er en de goedkopere iPhone SE ook. De iPhone X zag het licht, maar dat geldt niet voor het tv-toestel. Innoveren en jezelf opnieuw uitvinden is dus zelfs voor de grootste bedrijven der aarde een grote uitdaging.
Dance-industrie niet anders
In de dance-industrie is dat niet anders. Mysteryland (1993) en Dance Valley (1995) zijn festivals van het eerste uur. Het commerciële succes van deze festivals zorgde weer voor nieuwe muziekstijlen. House, trance, gabber, hardstyle en jungle deden hun intrede. Er ontstond een nieuwe markt die snel nieuwe spelers aantrok. De eerste editie van Extrema Outdoor vond in 1996 plaats en was een van de eerste outdoor dancefestivals, naast Dance Valley en Mysteryland in Nederland.
Dance Valley had de primeur: dansen in het daglicht. Een helder en duidelijk concept op dezelfde locatie. Extrema had een soortgelijk concept, maar dan in het zuiden van het land. En Mysteryland was druk zichzelf aan het uitvinden en vooral het wisselen van locaties en worstelen met de nacht en de muziekgenres leek het festival geen goed te doen. Pas toen de tiende verjaardag van het festival in de Haarlemmermeer werd gevierd, kon de organisatie werken aan het concept. Het rondreizende party-circus vond op het Floriade-terrein eindelijk een vaste thuisbasis. Met goede moed voor de toekomst en legio kansen tot uitbreiding en verdieping.
De festivals van het eerste uur hebben de afgelopen jaren moeite gehad om zichzelf opnieuw uit te vinden en tientallen grote, nieuwe dancefestivals zagen het licht. De hele dancefestivalmarkt begint aan zijn plafond te komen. Verzadiging treedt op. Alleen Mysteryland lijkt aan het langste eind te trekken. Dance Valley worstelt nog stevig door. En met de annulering van Extrema lijkt het eerste kind van de rekening te zijn geboren. Een volgende is niet onwaarschijnlijk. Dit gebeurt in een tijd waarin elke festival(-organisatie) zichzelf nu steeds opnieuw moet gaan uitvinden om te overleven.
Nieuw toverwoord
Innovatie wordt nu het toverwoord voor festivalorganisatoren. Wanneer je organisaties spreekt, dan zijn er volgens hen genoeg redenen om niet te innoveren. Zoals je eerder hebt kunnen lezen, is innoveren lastig. Wanneer je niet innoveert, dan verlies je terrein of houd je op te bestaan. Dus moet er geïnnoveerd worden. Echter heeft het management van veel organisatoren al geruime tijd veel redenen om niet te innoveren.
Gebruik de volgende redenen om niet te innoveren juist in jouw voordeel, zo luidt het devies. Oftewel, keer de volgende ‘adviezen’ om:
Organisatoren hebben focus op korte-, in plaats van op langetermijnresultaten!
Organisatoren hebben angst voor kannibalisatie, dat voorkomt het verkennen van nieuwe gebieden!
De middelen worden besteed aan alledaagse zaken en niet aan ontwrichtende ontwikkelingen!
Innovatie is altijd het werk van iemand anders en niet van onszelf!
Organisatoren hebben geen proces om de ontwikkeling van nieuwe ideeën te begeleiden!
Organisatoren hebben veel prikkels voor het maximaliseren van de winst en dus het vermijden van risico’s!
Festivalorganisatoren zijn niet als innovatieleiders opgeleid!
Festivalorganisatoren kijken naar gebreken binnen nieuwe ideeën, in plaats van naar potentie!
Organisatoren kijken ‘van binnen naar buiten’ in plaats van ‘van buiten naar binnen’
Meer dan urine omtoveren
In de dance-industrie ontstaan de eerste duurzame en maatschappelijke innovatieve initiatieven. Veel festivals, zoals die van ID&T en Q-dance beginnen een paar jaar geleden met een soortgelijke, duurzame en maatschappelijke innovatieroute. Anderen volgen snel. In 2016 maakte DGTL bekend geen vlees meer te serveren, om daarmee de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. Daarnaast draait het festival volledig op groene stroom en wordt tijdens de evenementen plastic gerecycled tot nieuwe producten. Ook wordt er zelfs urine verwerkt tot mest voor stadstuinen.
Festivals veranderen langzamerhand in innovatiespeeltuinen voor innovatieve bedrijven. Maar innovatie is meer dan het mixen van smoothies terwijl je op de fiets zit, het slapen in kartonnen tentjes en je urine in kunstmest omtoveren. Innovatie zal juist in management, marketing, communicatie en verkoop plaats moeten gaan vinden. De verbinding met de fan, de klant. Het op een nieuwe wijze toepassen van een bestaand festival kan net zoveel impact hebben, als de introductie van een nieuw festival. Zo is de komst van het internet een technische innovatie, die zonder de ontwikkeling van een gezonde digitale strategie door organisaties waarschijnlijk minder succesvol zou zijn geweest.
Bij strategische innovatie kijk je als festivalorganisator op een totaal nieuwe manier naar je externe omgeving. Hierdoor wijzigt de structuur en de manier waarop je concurreert (in deze overvolle markt) fundamenteel. Innovatie in de dancefestivalmarkt moet vooral op managementniveau gaan plaatsvinden. Management-innovatie is het vernieuwen van het managen van een onderneming, met de bedoeling om de organisatie te verbeteren. Het verandert de manier waarop men moet denken en beslissingen nemen, de manier waarop organisaties analyseren, organiseren en levensvatbaar zijn.
Festivals zijn platformen
Festivals zijn per definitie digitale platformen, zoals ik in dit visiestuk schreef. Het is inmiddels vast te stellen dat het niet hebben van een digitale strategie, onvoldoende motivatie voor strategische en management innovatie en het ontbreken van een digitaal netwerk met de context die daarin is aangebracht, de levensvatbaarheid van evenementen of festivals beperkt.
Door het niet hebben van een gedegen digitale strategie en de juiste innovatie-drijfveer doe je eigenlijk maar wat en word je een Hansje Brinker. Als je niet op tijd verandert, zal je links en rechts worden ingehaald. Of uiteindelijk verdwijnen. De eerste Hansjes zijn daar. Festivalorganisatoren, het is tijd om wakker te worden. Vind jezelf opnieuw uit!
Op de agenda van de muziekindustrie lijkt inhaken op de veranderingen nog niet de hoogste plek te hebben. Het internet gebruiken ten voordele van de artiesten, muziekmaatschappijen en muziekluisteraars. De afgelopen dagen schreeuwt een deel van de muziekindustrie bij monde van Buma/Stemra en de NVPI moord en brand. Een petitie tegen Facebook is geboren. Is een nieuw vacuüm van de muziekindustrie in de maak?
Bekend scenario
De Golden Earring en enkele andere gerenommeerde artiesten hebben een petitie getekend waarin ze namens Buma/Stemra, branchevereniging van de entertainmentindustrie NVPI en auteursrechtenorganisatie Pictoright bij de EU aandringen op bescherming van auteursrechtelijk beschermd materiaal. De artiesten wijzen op het feit dat online platforms als Facebook veel geld verdienen aan auteursrechtelijk beschermd materiaal. Zonder dat ze iets afdragen aan rechthebbenden. Dit lijkt op een scenario dat eerder heeft plaatsgevonden in 2005 met YouTube.
Toen de videodienst startte werd al snel duidelijk dat makers van auteursrechtelijk beschermde werken geen vergoeding ontvingen. De wereld was te klein en de muziekindustrie schreeuwde toen ook moord en brand. Toch begreep Google bij de overname van de dienst in 2006 dat het alleen kon groeien indien het ook video’s van grote filmstudio’s en artiesten zou kunnen laten zien. Deals met filmstudio’s en muziekmaatschappijen werden snel gemaakt.
In 2007 lanceert YouTube een partnerprogramma waarmee het voor bedrijven en later ook particulieren mogelijk wordt om geld te verdienen met reclame-inkomsten bij het tonen van video’s. Door deze functionaliteit werd vloggen snel populair. Vandaag de dag verdienen YouTubers dan ook goed geld aan de dienst. Je kunt als artiest met een gedegen contentstrategie ook een goede boterham verdienen aan de videodienst.
Einde petitie al in zicht
Facebook zal YouTube snel volgen nu zij haar videodienst aan het uitrollen is. Om de concurrentie met de videodienst van zoekgigant Google aan te kunnen moet de kwaliteit van de content omhoog. Wil je makers van video stimuleren om content te gaan produceren en uploaden dan moet je ze belonen. Dat begreep Google destijds maar al te goed. Zij maken geen gebruik van de mogelijke ‘Safe Harbour’-escape, zoals de tekst bij de petitie doet voor komen.
Dat lijkt bij Facebook ook niet aan dovemansoren besteed. In de wandelgangen van de muziekindustrie wordt al snel duidelijk dat diverse artiesten met het donkerblauwe sociale netwerk in gesprek zijn om een vergoeding te ontvangen voor hun videocontent. Zelfs worden door het netwerk verzoeken gedaan om speciale premium content te produceren.
De weg die door de betrokkenen bij de petitie is ingeslagen lijkt nu al een pad waarvan het einde snel in zicht is. Zonde van de tijd misschien wel. Facebook zal naar het zich laat aanzien snel met contentmakers tot overeenstemming komen. Zij wil immers de concurrentie met de videodienst van de zoekgigant aangaan. Dit kan niet zonder auteursrechtelijk beschermd werk. Tegen de tijd dat de petitie het gewenste effect heeft is de verwachting dat de inkt van de handtekeningen tussen contentmakers en Facebook al lang is opgedroogd.
Eerlijker, sneller en transparanter
Maar wat is dan zo interessant aan deze kwestie? De betrokkenen bij de petitie lijken (weer) druk bezig met het zoeken van zondebokken, terwijl innoveren in de keten het hoogst op de agenda moet komen te staan. De ingewikkelde structuur van afrekenen en de vele betrokken partijen bij dit proces maakt dat partijen in de keten argwanend handelen naar elkaar.
Niemand weet exact meer hoe het zit. Op een paar uitzonderingen na. Hoe vaak gebeurt het niet dat Buma/Stemra wordt bestempeld als boeventronie, als rovers. En liggen artiesten en muziekmaatschappijen overhoop vanwege gebrekkig inzicht in de vergoedingenstructuur. Het algemeen heersende beeld voor velen is dat de muziekindustrie een ondoorzichtige industrie is. Juist nu kan zij de handschoen oppakken om daar wat aan te doen.
Eerlijker, sneller en transparanter afrekenen tussen muziek- of videodienst en de artiest daar zouden de spelers binnen de industrie zich op moeten concentreren. Of zoals de website van de petitie meldt: “Makers in staat stellen een eerlijke vergoeding te ontvangen voor het werk dat ze doen.”
Netwerk van afspraken
Britse zangeres Imogen Heap vond het nogal vervelend dat ze een nummer maakte, haar muziek uit handen gaf en enkele jaren later pas geld ontving. Vaak een fractie van wat er in totaal mee verdiend was. Ze heeft nu een nummer uitgebracht en fans kunnen de muziek direct bij haar downloaden. De betaling verloopt via een smart contract: een slim contract. Er is al vastgelegd wie welk deel van het geld krijgt en dat kun je ook als betaler goed zien.
De case van Imogen Heap is overigens niet een standaard die schaalbaar zou kunnen zijn voor een hele industrie. Dit betreft slechts een enkel nummer. Straks moeten de afspraken van tientallen miljoenen nummers worden geregistreerd. Deze contracten worden vastgelegd in een netwerk. In de kern ontstaat een wereldomvattend grootboek dat transacties over miljoenen databases registreert. Dit grootboek is voor iedereen beschikbaar. Het is gemaakt om aan toe te voegen, of om te controleren. Dit principe wordt Blockchain genoemd.
Alhoewel de technologie oorspronkelijk was bedoeld om Bitcoin-transacties (je weet wel die virtuele munteenheid) te volgen, wordt hij nu al toegepast bij transacties met alles wat waardevol is: intellectueel eigendom en patenten. Ook bij kunst, muziek, testamenten en zelfs stemmen bij verkiezingen wordt de technologie ingezet. Door het gebruik van Blockchain-technologie is er een rol van een onafhankelijke derde, die de transactie kan volgen en opslaan. Deze derde is geen overheid, bank of notaris. Maar een onafhankelijke technologie. Die moet zorgen voor integriteit en vertrouwen.
Van informatie naar waarde
Het internet kun je zien als een medium voor het uitwisselen van informatie. Blockchains zijn een medium aan het worden om waarde uit te wisselen. Dat gaat grote impact hebben op de manier waarop we zaken doen. Zo zal de Blockchain vroeg of laat worden ingezet voor registreren en beheren van rechten. Dat is betrouwbaarder, eerlijker en goedkoper.
Het belang van de muziekindustrie zou nu moeten zijn betrouwbare authenticatie van muziek en eerlijke verdeling van rechten en gelden. Het gaat erom dat muziek- en videodiensten als Spotify en YouTube, en ook Facebook straks bij ieder nummer weten wie ze moeten uitbetalen. Dit zou allemaal veel efficiënter, sneller en transparanter kunnen. De Blockchain-technologie faciliteert dit.
Pro-actieve innovatie is het devies
De technische mogelijkheden voor een Blockchain database zijn aanwezig. Om de keten te realiseren moeten artiesten, auteurs, collectieve beheerorganisaties, producenten, platformen en uitgevers de verandering aangaan. De muziekrechten in de Blockchain vast te gaan leggen. Of iedereen bereid is om met een Blockchain database te gaan werken zal moeten blijken. Wanneer artiesten en andere rechthebbenden vele male sneller en goedkoper hun vergoedingen van muziek- of videodiensten zouden kunnen ontvangen lijkt dit niet een grote uitdaging. Of toch wel?
Verandering is in de afgelopen 15 jaar niet het sterkste punt van veel betrokkenen binnen de muziekindustrie. De belangen van de vele betrokkenen spelen daarbij nog steeds een grote rol. Is een volgend vacuüm al weer in de maak? Of gaan de spelers binnen de muziekindustrie nu eindelijk pro-actief innoveren? In ieder geval lijkt een petitie tegen Facebook nu al zonde van de tijd en niet de goede weg. Pro-actieve innovatie van de keten is het devies. Wordt vervolgd.
Ik vind het altijd te gek om ergens inspiratie vandaan te halen. Bij Morgan Stanley hebben ze onlangs een en ander gepresenteerd omtrent Mobiel Internet, Innovatie, Online Advertising, Online Commerce, Communicatie, Cloud Computing, Technologie en verder …. Kijk naar de cijfertjes en trends enerverend! Doe er je voordeel mee.
