Achtergrond: Digitale transformatie is mensenwerk

🔊 Voorlezen? Klik hier

Geschatte leestijd - 6 minuten

De digitale ontwikkelingen van de laatste twintig jaar veranderen onze manier van zakendoen en hoe we met klanten en prospects omgaan. Het heeft invloed op vrijwel alle interne processen en leidt zelfs tot nieuwe businessmodellen. Het toepassen van technologie kan leiden tot efficiëntere en effectievere processen, het ontwikkelen van nieuwe diensten en producten, omzetgroei en waardevermeerdering. Ieder bedrijf experimenteert vandaag de dag met digitale mogelijkheden. Digitale transformatie. Maar, hoe transformeer je naar een digitaal volwassen onderneming? En wanneer bereik je de status van digitale volwassenheid?

Digitaal avontuur

Een nieuwe digitale koers uitstippelen en digitaal transformeren is een avontuurlijk traject. Het vraagt om vertrouwen van alle betrokkenen. Worden de juiste keuzes gemaakt? Staat iedereen achter de plannen en doen ze straks ook mee? En hoe denken externe partners erover? Een digitale strategie bepalen en uitvoeren is alleen mogelijk wanneer ook externe netwerken hier actief bij betrokken worden. Alle neuzen dezelfde kant op krijgen is een essentiële factor in het welslagen van een digitale transformatie.

Valkuil

Technische implementatie van nieuwe digitale technologieën is zeer belangrijk, maar niet doorslaggevend voor succes. Voor een belangrijk deel draait het juist om mensenwerk. Transformeren naar een digitaal gedreven organisatie omvat een fundamentele omslag in denken, handelen en organiseren. Het sturen en begeleiden van zo’n transformatie en iedereen meekrijgen in de verandering is een uitdaging. Mensen op een slimme, subtiele manier de goede kant op sturen; niet vanuit controle en beheersing, maar juist het geven van richting en ruimte in combinatie met het creëren van ruimte voor vernieuwing.

Foutief toepassen van technologie kan een hele organisatie versneld onderuit halen. Technologie creëert geen succes, maar de juiste toepassing ervan wel. Gebruik nieuwe technologie pas zodra duidelijk is hoe het je organisatie gaat versterken. Organisaties kunnen en moeten tegenwoordig succesvol pionieren, maar moeten dit wel doen met businessdoelstellingen in het achterhoofd. Een valkuil die op de loer ligt is dat technologie leidend wordt gemaakt.

Fasen

Het hoofddoel bij een digitale transformatie is het digitaal volwassen worden. Een uitgewerkte digitale strategie helpt hierbij. Het gaat om het herontwerpen en verbeteren van processen en het krijgen van mensen op de juiste plek. De meeste organisaties ervaren bij elk digitaal initiatief een uitdaging. Digitaal volwassen worden gaat in fasen en is niet van de een op de andere dag gerealiseerd. DDMCA beschrijft in haar Digital Business Maturity Model de vijf fasen die leiden naar een digitale strategie en het worden van digitaal volwassen.

• Ad Hoc – Dit is de fase dat een organisatie maar wat doet. Er is geen speciaal budget voor online activiteiten, mensen zijn ongetraind en sturing ontbreekt. Wel is bekend dat er iets met internet en social media gedaan moet worden.
• Engaged – In deze fase worden de eerste digitale stappen gemaakt binnen een organisatie. Social media, apps en een website worden regelmatig ingezet. Wel ontbreekt in deze fase nog overzicht en structuur en is wederom geen budget beschikbaar voor digitale activiteiten.
• Structured – Een organisatie die orde en overzicht aanbrengt in haar digitale ecosysteem bevindt zich in deze fase. Een beetje budget is beschikbaar en een aantal acties zijn al in gang gezet.
• Managed – Dit is de fase waarin een organisatie serieus en consistent de vooraf opgestelde digitale strategie toepast. Rollen, processen en verantwoordelijkheden zijn duidelijk gedefinieerd in deze fase en een budget is toebedeeld.
• Optimized – Optimalisatie vindt plaats in de hoogst haalbare fase. Doelen en doelstellingen worden naar een hoger niveau getild en het budget, de roadmap en de structuur worden herijkt.

Nieuwe disciplines

Data spelen een sleutelrol bij het maken van de digitale transformatie. Bedrijven moeten inzien welke informatie belangrijk is en welke rol deze speelt in de digitale economie. Het toevoegen van de disciplines datamanagement en digital management is daarom raadzaam.

• Digital management is verantwoordelijk voor de klant en overziet zowel de digitale strategie als de technologie die daarbij nodig is voor het realiseren van een positieve digitale beleving.
• Datamanagement houdt zich bezig met alle beschikbare interne en externe informatie en maakt gebruik van de exploderende hoeveelheden data en analytics om de besluitvorming te toetsen en te verbeteren. Daarnaast creëert het ook nieuwe kansen.

Mensen en mindset

De digitale verandering wordt helaas vaak in de praktijk gezien als automatisering van systemen, ontwikkeling van software en data als het gouden ei. Terwijl het doorgaans nu juist gaat om de processen en de mindset die moet veranderen. De belangrijkste spelers in die processen zijn en blijven mensen. Niet de computers en software die deze mensen ondersteunen. Techniek is immers een middel, niet een doel.

Het is van belang om de transformatie naar een digitaal volwassen onderneming vorm te geven door met kleine stapjes in de goede richting te bewegen in plaats van te verzanden in grootscheepse, complexe en moeilijk beheersbare implementatietrajecten. Bij de implementatie van de gewenste verandering moet het reduceren van de complexiteit en ‘de nieuwe eenvoud’ het uitgangspunt zijn.

De verandering van het tijdperk waarin we leven wordt gedreven door technologie, maar het zijn de mensen die het verschil maken. Digitalisering vraagt om een transformatie van de organisatie, de processen en de systemen, maar bovenal om een persoonlijke transformatie, de mindset en het overwinnen van angst. De angst om te verliezen wat je hebt, zonder te weten wat je krijgt.

Succesfactor

Sturing is een belangrijke succesfactor wanneer een organisatie besluit om de digitale verandering aan te gaan. Ruimte en richting moeten worden geboden. Digitale verandering grijpt bij voorkeur in op het maken van verbindingen tussen klanten, leveranciers, partners en concurrenten; een eerste levensbehoefte voor vrijwel alle bedrijven. Laat de organisatie de verantwoordelijkheid voor verandering oppakken en reduceer zo de complexiteit. Op deze wijze wordt veranderen eenvoudiger en natuurlijker.

Feit is dat transformatie gaat over verandering, of het nu gaat om een nieuwe manier van bedienen, een nieuwe manier van denken en werken of het van de grond krijgen van een digitale missie. Processen veranderen, informatie helpt het nemen van beslissingen en mensen staan centraal in processen. Transformeren naar een digitaal volwassen onderneming valt of staat bij het kunnen beheersen van de verandering en het besef dat hierin de grootste uitdaging ligt. Onthoud: verandering is niet iets wat met open armen wordt ontvangen, tenzij de voordelen duidelijk zijn. Digitale transformatie is mensenwerk.

(*Dit is een gastblog voor Lubbers & de Jong en is ook gepubliceerd via lubbersendejong.nl)

** Met dank aan Elke Spaan voor de eindredactie.

Lees meer over

• Strategie
• Digitalisering
• Data

Bekijk alle afleveringen van Live On Stage

Bekijk ook

Check ook