Column: Nieuw vacuüm van de muziekindustrie in de maak?

Op de agenda van de muziekindustrie lijkt inhaken op de veranderingen nog niet de hoogste plek te hebben. Het internet gebruiken ten voordele van de artiesten, muziekmaatschappijen en muziekluisteraars. De afgelopen dagen schreeuwt een deel van de muziekindustrie bij monde van Buma/Stemra en de NVPI moord en brand. Een petitie tegen Facebook is geboren. Is een nieuw vacuüm van de muziekindustrie in de maak?

Bekend scenario

De Golden Earring en enkele andere gerenommeerde artiesten hebben een petitie getekend waarin ze namens Buma/Stemra, branchevereniging van de entertainmentindustrie NVPI en auteursrechtenorganisatie Pictoright bij de EU aandringen op bescherming van auteursrechtelijk beschermd materiaal. De artiesten wijzen op het feit dat online platforms als Facebook veel geld verdienen aan auteursrechtelijk beschermd materiaal. Zonder dat ze iets afdragen aan rechthebbenden. Dit lijkt op een scenario dat eerder heeft plaatsgevonden in 2005 met YouTube.

Toen de videodienst startte werd al snel duidelijk dat makers van auteursrechtelijk beschermde werken geen vergoeding ontvingen. De wereld was te klein en de muziekindustrie schreeuwde toen ook moord en brand. Toch begreep Google bij de overname van de dienst in 2006 dat het alleen kon groeien indien het ook video’s van grote filmstudio’s en artiesten zou kunnen laten zien. Deals met filmstudio’s en muziekmaatschappijen werden snel gemaakt.

In 2007 lanceert YouTube een partnerprogramma waarmee het voor bedrijven en later ook particulieren mogelijk wordt om geld te verdienen met reclame-inkomsten bij het tonen van video’s. Door deze functionaliteit werd vloggen snel populair. Vandaag de dag verdienen YouTubers dan ook goed geld aan de dienst. Je kunt als artiest met een gedegen contentstrategie ook een goede boterham verdienen aan de videodienst.

Einde petitie al in zicht

Facebook zal YouTube snel volgen nu zij haar videodienst aan het uitrollen is. Om de concurrentie met de videodienst van zoekgigant Google aan te kunnen moet de kwaliteit van de content omhoog. Wil je makers van video stimuleren om content te gaan produceren en uploaden dan moet je ze belonen. Dat begreep Google destijds maar al te goed. Zij maken geen gebruik van de mogelijke ‘Safe Harbour’-escape, zoals de tekst bij de petitie doet voor komen.

Dat lijkt bij Facebook ook niet aan dovemansoren besteed. In de wandelgangen van de muziekindustrie wordt al snel duidelijk dat diverse artiesten met het donkerblauwe sociale netwerk in gesprek zijn om een vergoeding te ontvangen voor hun videocontent. Zelfs worden door het netwerk verzoeken gedaan om speciale premium content te produceren.

De weg die door de betrokkenen bij de petitie is ingeslagen lijkt nu al een pad waarvan het einde snel in zicht is. Zonde van de tijd misschien wel. Facebook zal naar het zich laat aanzien snel met contentmakers tot overeenstemming komen. Zij wil immers de concurrentie met de videodienst van de zoekgigant aangaan. Dit kan niet zonder auteursrechtelijk beschermd werk. Tegen de tijd dat de petitie het gewenste effect heeft is de verwachting dat de inkt van de handtekeningen tussen contentmakers en Facebook al lang is opgedroogd.

Eerlijker, sneller en transparanter

Maar wat is dan zo interessant aan deze kwestie? De betrokkenen bij de petitie lijken (weer) druk bezig met het zoeken van zondebokken, terwijl innoveren in de keten het hoogst op de agenda moet komen te staan. De ingewikkelde structuur van afrekenen en de vele betrokken partijen bij dit proces maakt dat partijen in de keten argwanend handelen naar elkaar.

Niemand weet exact meer hoe het zit. Op een paar uitzonderingen na. Hoe vaak gebeurt het niet dat Buma/Stemra wordt bestempeld als boeventronie, als rovers. En liggen artiesten en muziekmaatschappijen overhoop vanwege gebrekkig inzicht in de vergoedingenstructuur. Het algemeen heersende beeld voor velen is dat de muziekindustrie een ondoorzichtige industrie is. Juist nu kan zij de handschoen oppakken om daar wat aan te doen.

Eerlijker, sneller en transparanter afrekenen tussen muziek- of videodienst en de artiest daar zouden de spelers binnen de industrie zich op moeten concentreren. Of zoals de website van de petitie meldt: “Makers in staat stellen een eerlijke vergoeding te ontvangen voor het werk dat ze doen.”

Netwerk van afspraken

Britse zangeres Imogen Heap vond het nogal vervelend dat ze een nummer maakte, haar muziek uit handen gaf en enkele jaren later pas geld ontving. Vaak een fractie van wat er in totaal mee verdiend was. Ze heeft nu een nummer uitgebracht en fans kunnen de muziek direct bij haar downloaden. De betaling verloopt via een smart contract: een slim contract. Er is al vastgelegd wie welk deel van het geld krijgt en dat kun je ook als betaler goed zien.

De case van Imogen Heap is overigens niet een standaard die schaalbaar zou kunnen zijn voor een hele industrie. Dit betreft slechts een enkel nummer. Straks moeten de afspraken van tientallen miljoenen nummers worden geregistreerd. Deze contracten worden vastgelegd in een netwerk. In de kern ontstaat een wereldomvattend grootboek dat transacties over miljoenen databases registreert. Dit grootboek is voor iedereen beschikbaar. Het is gemaakt om aan toe te voegen, of om te controleren. Dit principe wordt Blockchain genoemd.

Alhoewel de technologie oorspronkelijk was bedoeld om Bitcoin-transacties (je weet wel die virtuele munteenheid) te volgen, wordt hij nu al toegepast bij transacties met alles wat waardevol is: intellectueel eigendom en patenten. Ook bij kunst, muziek, testamenten en zelfs stemmen bij verkiezingen wordt de technologie ingezet. Door het gebruik van Blockchain-technologie is er een rol van een onafhankelijke derde, die de transactie kan volgen en opslaan. Deze derde is geen overheid, bank of notaris. Maar een onafhankelijke technologie. Die moet zorgen voor integriteit en vertrouwen.

Van informatie naar waarde

Het internet kun je zien als een medium voor het uitwisselen van informatie. Blockchains zijn een medium aan het worden om waarde uit te wisselen. Dat gaat grote impact hebben op de manier waarop we zaken doen. Zo zal de Blockchain vroeg of laat worden ingezet voor registreren en beheren van rechten. Dat is betrouwbaarder, eerlijker en goedkoper.

Het belang van de muziekindustrie zou nu moeten zijn betrouwbare authenticatie van muziek en eerlijke verdeling van rechten en gelden. Het gaat erom dat muziek- en videodiensten als Spotify en YouTube, en ook Facebook straks bij ieder nummer weten wie ze moeten uitbetalen. Dit zou allemaal veel efficiënter, sneller en transparanter kunnen. De Blockchain-technologie faciliteert dit.

Pro-actieve innovatie is het devies

De technische mogelijkheden voor een Blockchain database zijn aanwezig. Om de keten te realiseren moeten artiesten, auteurs, collectieve beheerorganisaties, producenten, platformen en uitgevers de verandering aangaan. De muziekrechten in de Blockchain vast te gaan leggen. Of iedereen bereid is om met een Blockchain database te gaan werken zal moeten blijken. Wanneer artiesten en andere rechthebbenden vele male sneller en goedkoper hun vergoedingen van muziek- of videodiensten zouden kunnen ontvangen lijkt dit niet een grote uitdaging. Of toch wel?

Verandering is in de afgelopen 15 jaar niet het sterkste punt van veel betrokkenen binnen de muziekindustrie. De belangen van de vele betrokkenen spelen daarbij nog steeds een grote rol. Is een volgend vacuüm al weer in de maak? Of gaan de spelers binnen de muziekindustrie nu eindelijk pro-actief innoveren? In ieder geval lijkt een petitie tegen Facebook nu al zonde van de tijd en niet de goede weg. Pro-actieve innovatie van de keten is het devies. Wordt vervolgd.

Lees ook

• Column: Het vacuüm van de muziekindustrie (deel 3)
• Column: het vacuüm van de muziekindustrie (deel 2)
• Column: Het vacuüm van de muziekindustrie

(advertentie)

(advertentie)