In de jaren negentig stopte ik met mijn studie rechten en begon ik een platenzaak genaamd Bad Vibes. Deze platenzaak heb ik samen met Duncan Stutterheim opgezet. Vanuit daar was ik als dj en A&R manager verantwoordelijk voor de muziek selectie en rechten van alle Thunderdome CD’s, waarvan er miljoenen werden verkocht. Het muzieklabel van ID&T zag haar levenslicht. Evenals de muziekuitgeverij die ik opzette. Thunderdome als basis van verandering en kansen. Gabber en de ontwrichting van de entertainmentindustrie.
Thunderdome = basis
In de nieuwe eeuw was ik een jaar lang music director van ID&T Radio. Daarnaast leverde ik jaarlijks een belangrijke muzikale bijdrage aan Sensation: de Megamix. De Megamix – een ruim 20 minuten durende mix van dancehits en classics – was het enige moment van de nacht dat er geen dj achter de draaitafels stond. Desondanks was het steevast een publieksfavoriet.
Niet alleen door al die herkenbare dancetracks, stuk voor stuk hoogtepunten, die altijd werden aangetikt voordat alweer een nieuwe kraker volgde, maar ook omdat dit het moment was dat het visuele spektakel, inclusief vuurwerk echt los ging. Al deze elementen zijn ontstaan vanuit Thunderdome. We maakten in de Thunderdome-tijd al een megamix-serie en regelmatig werd er Bengaals vuurwerk afgestoken op het podium tijdens een Thunderdome-feest. Toen al werden de zaadjes geplant van wat later ‘showelementen’ werden op evenementen en festivals.
Thunderdome = verandering
Thunderdome is voor mij synoniem aan verandering geworden. In de Thunderdome-tijd waren we ongeremd en voelden we ons ongehinderd om te realiseren wat wij voor ogen hadden. Dikke feesten en toffe CD’s met de beste gabbermuziek die voorhanden was. We leerden ondernemen en ons door niets te laten tegen houden. Iets dat vandaag de dag nog steeds een grote rol in mijn leven speelt. Die tijd doet mij herinneren aan een mentaliteit, een houding en een stroming die heeft bewezen dat wanneer je ergens in gelooft en voor gaat, je iets kan bereiken wat niemand voor mogelijk hield.
Veranderen deden we samen bij ID&T. Samen veranderen betekent meer dan iedereen betrekken, draagvlak creëren en helder communiceren. Samen betekent: bottom-up, iedereen in organisatie laten meewerken en meedenken, samen tot een visie komen en naar oplossingen zoeken, een ‘wij-gevoel’ creëren. Kortom, bij samen veranderen wordt geprobeerd de wijsheid van iedereen te betrekken en naar iedereen te luisteren, zowel voor- en tegenstanders van de verandering.
Thunderdome = kansen
Thunderdome bracht gelijkgestemde energie om te realiseren wat we voor ogen hadden. We werden gedwongen het businessmodel opnieuw uit te vinden en onderdeel te worden van een entertainmentindustrie waar we zelf de nieuwe regels voor schreven. Destijds ontwikkelden zich nieuwe krachten en verstoorden we een industrie, maar creëerden we tegelijkertijd kansen om te voldoen aan de behoeften van fans.
Stilstaand water gaat stinken, dat weten we allemaal. Thunderdome kwam op in de tijd dat de cassettebandjes, recordable CD’s, videobanden en videocamera’s bij het grote publiek doorbraken. Duurzaam succes wordt vooral bepaald door de mate waarin je anticipeert op verandering. Zeker in een tijdperk vol ontwrichtende technologie is de vernieuwing van diensten, producten en het businessmodel essentieel voor het bestaansrecht van een organisatie. De Thunderdome-tijd leerde mij persoonlijk, en ons, kansen te zien en verzilveren, verandering te omarmen en bakens te verzetten. Facetten die vandaag de dag relevanter zijn dan ooit in de digitale wereld waar de entertainmentindustrie integraal onderdeel van is.
* Dit is een aangepaste versie van een column die ik eerder schreef voor This Is Our House.
Bekijk ook
Binnenkort beschikbaar. Als eerste jouw digitale exemplaar ontvangen?
De muziekwereld is, als het gaat om het verdelen van inkomsten naar artiesten en rechthebbenden, een uiterst complex systeem. Daar lees je meer over in deze bijdrage, die uit 2010 stamt. Het is een wirwar van relaties tussen partijen. Degene die investeren zijn vaak de platenmaatschappijen en muziekuitgevers. Zij investeren vaak in liedjes, niet alleen door de marketing en productie te financieren. Vaak ook door voorschotten te geven op de toekomstige inkomsten van artiesten. Kort door de bocht: je zou ze als banken voor artiesten kunnen zien. Blijven deze partijen de banken van de muziekindustrie?
Twee type rechten
Hieronder vind je een definitie van de verschillende soorten muziekrechten, mocht je nog niet ingeburgerd zijn in de muziekindustrie. De exploitatie van muziek bestaat doorgaans uit twee typen rechten: auteursrechten en master-rechten. De muziekuitgever, ook wel publisher genoemd, houdt zich bezig met het uitgeven van muziek (het exploiteren) en verdient dus van de auteursrechten. Eenvoudig gezegd; hij of zij verdient geld door muziek op radio en TV uitgezonden te krijgen of door muziek in films, TV-series, -programma’s, games en commercials geplaatst te krijgen. Verder behelst het het innen van rechten (inkomsten) voor live optredens van artiesten, die muziek van aangesloten componisten uitvoeren.
Een platenmaatschappij, ook wel als label aangeduid, heeft als voornaamste doel om artiesten te begeleiden bij het exploiteren van opnames. Dit zijn de master-rechten. De platenmaatschappij verzorgt de productie, financiering, marketing en distributie van de opnames: de zogenaamde masters. Dit gold voorheen vooral voor fysieke dragers (cd’s, dvd’s, vinyl). Tegenwoordig gaat het steeds meer over de digitale distributie, zoals via muziekplatformen zoals Spotify en iTunes.
—–
—–
Nieuw platform
Bij het registeren en beheren van rechten in de muziekwereld kan blockchain dienen als derde, onafhankelijke partij, die het afrekenproces sneller, efficiënter en goedkoper maakt. De blockchain is een ‘digitaal grootboek’, waarin gegevens op een decentrale manier zijn vastgelegd. Het resultaat: betrouwbare authenticatie van muziek en een eerlijkere verdeling van rechten en gelden.
Ik werd recent gewezen op een interessant blockchain-initiatief. Vezt is een platform dat artiesten en rechthebbenden controle geeft over hun nieuwe of bestaande nummers. Het stelt hen in staat om financiering te vinden voor hun liedjes, door een aandeel in hun nummers aan te bieden aan fans, vrienden, platenmaatschappijen, muziekuitgevers en merken. Vezt biedt de artiesten een gebruiksvriendelijk, billijk en transparant platform om met nieuwe of bestaande nummers eenvoudig en snel geld te verdienen.
Het platform is te vergelijken met een marktplaats voor liedjes. Artiesten en rechthebbenden kunnen ervoor kiezen om een gedeelte van de rechten van hun liedje ter beschikking aan te bieden. Vervolgens bepalen ze een einddatum voor de zogenaamde Initial Song Offering (ISO). Dit is de periode dat kan worden geïnvesteerd in een liedje. De ISO is een variant op de traditionele IPO, het publiekelijk naar de beurs gaan van een bedrijf en de nieuwe populaire ICO, het publiekelijk maken van aandelen in een bedrijf via de blockchain.
Samengevat;
Investeerders (inclusief fans, muziekprofessionals en merken) investeren in rechten gedurende de initial song offering. De artiesten ontvangen het geïnvesteerde bedrag direct op hun rekening.
De informatie van de rechten van het liedje worden in het liedje versleuteld en gedistribueerd via de blockchain.
De inkomsten worden vervolgens verzameld via rechtenorganisaties in 137 landen over de hele wereld. Evenals via STEM, die de digitale inkomsten van Spotify, iTunes, YouTube, Pandora, en meer incasseert.
Het platform zorgt dat de inkomsten rechtstreeks terugvloeien naar de artiesten en hun investeerders. Het hoopt daarmee een nieuwe markt te creëren waarbij artiesten niet meer afhankelijk hoeven te zijn van investeringen door platenmaatschappijen en muziekuitgevers.
Voor wie is het platform
Het platform dat vooral voor de artiest bedoeld is, geeft de artiesten de touwtjes in handen. Hierdoor hebben ze de financiële controle over de muziek die ze maken. Door het verstrekken van een eenvoudige, transparante manier om muziek te gelde te maken en het verzamelen van inkomsten, helpt het platform de artiesten met het ontwikkelen van nieuwe inkomstenstromen. Deze inkomsten gaan verder dan het traditionele model van de muziekindustrie
Het platform is daarnaast ook bedoeld voor alle muziekliefhebbers, van dance-fanaten tot rockers, waar ook ter wereld. Muziekliefhebbers kunnen hun enthousiasme voor een artiest vertalen naar een echt partnerschap met artiesten, door individueel in liedjes te investeren en rechtstreeks mee te delen in hun succes.
Tot slot is Vezt bedoeld voor de vooruitstrevende professionals in de muziekindustrie, evenals investeerders, zoals de partijen die namens pensioenfondsen of beleggingsfondsen investeren. Feitelijk iedereen die wil investeren in rechten van artiesten kan het platform gebruiken om een (gedeeltelijk) eigendom in hun liedjes te verwerven, in ruil voor een investering.
Vacuüm
Op dit moment zijn er grofweg drie redenen waarom de blockchain nog niet gezien wordt voor wat het is: een technologie die de rechtenverdeling van muziek betrouwbaarder, eerlijker en transparanter kan maken. Er wordt gedaan alsof de techniek moeilijker is, dan het in feite is. De mogelijkheden worden gebagatelliseerd. Ook wordt de technologie nog vaak verward met de bitcoin. Zonde, want de blockchain heeft de potentie om veel problemen in de muziekindustrie op te lossen. Er klinken geluiden uit de muziekindustrie dat het zo’n vaart niet zal lopen, en dat juist een centrale oplossing gewenst is (en niet het decentrale karakter van de blockchain).
Blockchain is, eigenlijk net als internet, een decentraal systeem dat een centraal karakter heeft. Zolang er bij de Nederlandse muziek-rechtenorganisaties en hun leden geluiden opgaan dat het zo’n vaart niet loopt, Blockchain een hip-modewoord is en een centrale oplossing het streven is, wordt duidelijk dat er een boel spelers nog steeds niets opgestoken hebben van de verregaande digitalisering en het internet. Zij zijn opnieuw bezig met het creëren van een vacuüm.
Machtsverschuiving
Natuurlijk zijn er nog volop uitdagingen. Het Vezt-platform is immers net opgestart. Het is nu nog ongewis hoe de toekomst er van het platform uitziet, maar duidelijk is dat de blockchain een ongekende potentie heeft. De recente geschiedenis van het internet heeft allang bewezen dat centrale oplossingen het altijd afleggen tegen decentrale oplossingen. Veel partijen binnen de muziekindustrie zullen (zo verwacht ik) de blockchain een kans geven, sneller implementeren dan menigeen denkt en de technologie positiever benaderen dan dat de gevestigde orde dat doet.
Ik zal in ieder geval met veel plezier de ontwikkeling van Vezt blijven volgen. Oplossingen als die van Vezt zullen mijns inziens bij gaan dragen aan de machtsverschuiving binnen de muziekindustrie. Platenmaatschappijen en muziekuitgevers zullen op termijn niet meer als banken van de muziekindustrie dienen. Het staat vast dat de rol van bank overgenomen kan worden door fans, muziekprofessionals en merken!
Als er ergens een ‘disruptieve’ (ontwrichtende) ontwikkeling gaande is, dan is het wel in de muziekindustrie. De ‘Digitale Revolutie’ stelt de muzikant eindelijk werkelijk in staat om het heft in eigen handen te nemen. Deze revolutie heeft ook gigantische impact op het verdienmodel van de industrie. Wat is er veranderd in de muziekindustrie de afgelopen jaren? En hoe moeten de spelers in deze industrie verder? Onderstaand artikel helpt een muzikant zijn carrière te hacken.
Muziekindustrie florissant
De muziekindustrie bestaat volledig uit nieuwe media, nieuwe maatstaven en biedt nieuwe kansen. De wereldwijde industrie wordt geschat op iets meer dan 23 miljard dollar in 2021 en zo’n 30 miljard in 2030. Alle analisten zijn het eens de muziekindustrie wordt florissanter dan ooit daarvoor. Echter het businessmodel van de muziekindustrie is totaal veranderd.
—–
—–
Dance disrupt muziekindustrie
De eerste scheuren in het oude businessmodel van de muziekindustrie werden midden jaren negentig door de dance al zichtbaar. Simpelweg omdat dj’s op hun zolderkamer platen begonnen te mixen en op ‘parties’ ten gehore brachten. Tegelijkertijd begonnen duizenden radiostations op internet.Daarnaast ontstonden er Napster- en Piratebay-achtigen, waar de consument helemaal gratis ‘illegale’ muziek en films konden downloaden of streamen. Het gedrag van de muziekfan werd duidelijk.
Ook kwamen er online diensten, vergelijkbaar met Spotify, die wereldwijd muziek gratis aan boden en later verkochten. Niet alleen Spotify, maar ook Google en Apple kochten of ontwikkelden streamingdiensten. Het businessmodel van de muziekindustrie ging met deze ontwikkeling voorgoed op de schop. Een perfecte illustratie is het faillissement van Free Record Shop en het verdwijnen van heel veel andere muziekwinkels. Nu met het verdwijnen van het downloaden van muziek doet het gedrag van muziekfan daar nog een schepje bovenop.
De muziekindustrie kende tot de eeuwwisseling haar eigen wetten. Magnaten legden muzikanten grote verplichtingen op. Daarnaast werd de waarde van de muziek vooral door de grote organisaties vanuit commercieel oogmerk bepaald. Hierdoor hadden muzikanten vaak nog maar heel weinig invloed op hun ‘product’ en een rol in de relatie met hun fans. Grootschaligheid was een economisch gegeven geworden. Kleinere muzikanten met een beperkt aantal fans kwamen zeer moeilijk aan de bak. Dit vroeg om een andere manier van denken. Stap niet in de valkuil van het analoge denken. Het ontwikkelen van een digitale mindsetis dat wat een muzikant helpt voet aan de grond te krijgen.
—–
—–
Nieuwe maatstaf
Airplay en de verkoop van cd’s waren twee decennia lang de belangrijke inkomsten. Alleen verkopen bepalen al lang niet meer het succes van artiesten. Het aantal volgers en conversaties op Facebook en het aantal views op YouTube en streams op Spotify zijn de belangrijkste graadmeters geworden. Daarmee vertegenwoordigen ze waarde. De schaarste van muziek is, dankzij het internet, zo goed als verdwenen. Dat betekent dat er geen inkomsten gemist hoeven te worden. Het zorgt tevens voor een grotere naamsbekendheid en een directe connectie met de fan. Toegang tot muziek en fan-relatie zijn toverwoorden geworden.
Dit laat zich op een andere manier uitbetalen. Bijvoorbeeld als opbrengsten uit concerten, merchandising, sponsoring, optredens op evenementen en commercieel hergebruik van de muziek (bijvoorbeeld in een reclamespot). Dat betekent dat artiesten zichzelf moeten heruitvinden en een digitaal platform worden. Een goed voorbeeld is Hardwell, die zijn carrière hackte. Contact maken en onderhouden met fans staat op nummer één. Zijn belangrijkste maatstaf is het aandacht geven aan fans via zijn digitale platform.
Nieuwe media, nieuwe kansen
De opkomst en ontwikkelingen van nieuwe media hebben inmiddels verstrekkende gevolgen voor het speelveld van musici en bands. Muzikanten zoeken steeds vaker zelf naar kanalen om hun publiek te bereiken. Nieuwe media zijn daardoor broedplaatsen voor nieuw talent en nieuwe instrumenten voor marketing. Onbekend talent vindt, ook zonder connecties, een digitaal podium via bijvoorbeeld YouTube, Facebook, Instagram en Twitter.
Sommige muzikanten zagen al heel snel nog meer mogelijkheden. Zo lanceerde Soulwax jaren gelden een audiovisueel radiostation en kwam Björk in 2011 met Biophilia, wat de overtreffende trap van haar interactieve album werd. Jason Forrest lanceerde Star6, waarmee gebruikers zelf mixes kunnen maken. En vele anderen als Radiohead experimenteerde met hun fanbase. Het inzetten van apps is een uitbreiding van de inzet van de mogelijkheden binnen het internetecosysteem, die je als artiest of label moet omarmen. Muzikanten zijn platformen geworden.
Voorbeelden van Nederlandse dj’s die heden ten dage bezig zijn met hun ecosysteem zijn Hardwell met zijn eigen op maat gemaakte platform. Maar ook Sam Feldt, Oliver Heldens, Laidback Luke, Blasterjaxx, Bassjackers met het Fangage-platform zijn inmiddels al dat pad op gestapt. Maar alleen met een platform ben je er niet.
—–
—–
Aan de slag met data
Hoe komen muzikanten in contact met fans? Allereerst door gegevens van fans op te slaan en op waarde schatten, zodat er direct contact gelegd kan worden met zijn fan. Bij het verzamelen van gegevens dient de muzikant de data te verzamelen die waarde toevoegt aan de kennis en de financiële balans. Er kan ook gebruik worden gemaakt van data die al beschikbaar is, zoals een eigen e-maildatabase en vrienden op bijvoorbeeld YouTube, Facebook en Twitter. Gegevens moeten toegankelijk, correct en up-to-date zijn.
De digitale strategie, het proces daaromheen en de creatie van content moet op orde te zijn. Door connecties te maken met fans in de e-maildatabase en met volgers op Twitter en fans op Facebook, ontstaat de mogelijkheid om de huidige databases te verrijken met nieuwe profielen van fans. Zie het resultaat bij Armin van Buuren met zijn Armin Only show in de Amsterdam Arena die daardoor twee keer gehouden kon worden.
Identificeer superfans oftewel ‘influentials’ en omarm deze. Zet bestaande en (nieuwe) fans en volgers in om weer nieuwe fans en volgers te werven. Of om berichten over concerten of optredens, merchandise en muziek te verspreiden. Breng de volledige doelgroep in kaart. Deze informatie kan worden ingezet bij gesprekken met mogelijke adverteerders. Met het juiste gereedschapkan een muzikanteen goede strategie ontwikkelen. De gereedschappen bestaan onder meer uit het Business Acceleration Plan, het Business Acceleration Framework en de Business Acceleration Roadmap die waarde toevoegen aan zijn financiële balans. Het zogenaamde digitale vermogen. Feitelijk verandert het internet van kostenpost, naar toegevoegde (financiële) waarde voor de muzikant.
Nieuwe waardecreatie en de muziekindustrie
Hoewel de historische waarde nog een rol zal blijven spelen bij de waardebepaling, gaat waardecreatie voornamelijk om de toekomstige kasstromen. De definitie die ik samen met Pim van Berkel opstelde is dan ook de volgende: ‘Waardecreatie door internet en social media betreft het in de basis kunnen aanleggen, verspreiden, onderhouden en optimaliseren van bestaande en nieuwe digitale relaties op diverse internet platforms. Hier worden (in)direct en op aantoonbare wijze additionele en toekomstige netto kasstromen gegenereerd.’
De woorden ‘aanleggen, verspreiden, onderhouden en optimaliseren’ refereren naar de kosten van arbeid en middelen. Daarnaast gaat het om ‘digitale relaties’ op meerdere ‘platforms’. Digitaal is het sleutelelement, aangezien dit duidelijk maakt dat het niet gaat om een adressenbestand of andere traditionele marketingactiviteiten. De opkomst van social media geeft de muzikant een extra mogelijkheid om zijn huidige, maar ook toekomstige fans te volgen en te bereiken. Er kan een directe relatie aangegaan worden, welke bij de traditionele offline marketing niet bestond.
Dit is een nieuwe beweging binnen de digitale wereld, die haar weerga nog niet kent en waarvan de mogelijkheden oneindig lijken. Een mooi voorbeeld waarbij nieuwe waarde ontstaan is, is te zien bij de overname van het dancelabel Spinnin’ Records. Zij zijn de afgelopen 5 jaar getransformeerd van muziekmaatschappij naar een merk en platform. Wat Spinnin’ Records kan, kan ook een muzikant. De hedendaagse muzikant moet een merk en platform zijn.
Elke muzikant is eigenlijk een merk met zijn eigen digitale ecosysteem. Wat zou je moeten doen om online goede zichtbaarheid en waarde te kunnen realiseren? Voor goede ‘branding’ als digitale muzikant is het volgende vereist:
De website van de muzikant moet gescheiden worden van de muziekmaatschappij. De website heeft als functie een centrale ‘hub’ van alle informatie en content van de muzikant. Hier moeten eenvoudige e-commerce-faciliteiten aanwezig zijn, met muziek, merchandise, downloads en tickets.
De website, sociale kanalen, apps en aanvullende platforms van de muzikant moeten met elkaar verbonden zijn.
Pre-orders, pre-saves en retentie zorgen voor meer digitale omzet. Alle digitale en fysieke muziek moet vooraf besteld kunnen worden. Distribueer muziek ook via alle relevante kanalen van online retailers, wereldwijd.
Het lekken van digitale bestanden en mixtapes naar bloggers, podcasters, dj’s, radio en journalisten.
Een digitaal PR-team dat internet radio, podcasters, bloggers, journalisten, en dj’s aanspreekt en online promoties van pakketten van de muzikant samenstelt.
Afbeeldingen voor alle muziek- en mixtape releases. De afbeeldingen dienen terug te komen in de zoekmachine ‘directories’ om zo voor verkeer te zorgen.
In de relatie met de fan wordt beeldmateriaal van optredens en concerten, documentaires van het leven van de muzikant of zijn carrière, van tours, en interactieve activiteiten op het web gebruikt.
Zorgen voor mobiel gemak. Maak een mobiele app, die is geïntegreerd met de website van de muzikant. De app dient regelmatig werk je bij met muziek en andere relevante content van de muzikant. De app dient te werken met alle besturingssystemen.
Zorgen voor directe betrokkenheid met fans op Facebook, Instagram, YouTube en Twitter. Kijk naar nieuwere kanalen als Pinterest en Vimeo.
Aangepaste banners op diverse sociale netwerken met koppelingen naar de website van de muzikant.
Een elektronische persmap met foto’s en video’s (muziekbestanden, clips, een mini-documentaire over de muzikant, informatie over alle releases, titel, ‘koop nu’-knop, airplay gegevens, informatie over doelmarkten), voorzien van links naar primaire kanalen van de muzikant (website, Facebook, YouTube, Twitter, iTunes, Soundcloud, Spotify) en de juiste contactgegevens.
Zorgen voor een fanbase. Zet een aanmeldformulier of ‘single sign on’-knop op alle websites, inclusief onofficiële, van de muzikant en vraag fans zich aan te melden.
Regelmatig communicatie met de e-maillijst en het gebruik van een maildienst, die uitgerust is met een ‘autoresponder’.
Een evenementenkalender die opgenomen wordt in de website van de muzikant en die overgenomen kan worden door derden.
Samenwerkingen: strategische merk ‘partnerships’ en sponsoring voor cross-promotie releases en klantenwerving.
Een eigen 24/7 digitale radiozender voor prioriteit van releases. Deze dient beschikbaar te zijn op de website van het label, de muzikant, ‘high traffic internet radio directories’, en op de kabel en satelliet-muziekkanalen. Dit station is het officiële radiostation van de artiest.
Een eenvoudig digitaal platform voor het uitgeven van licenties voor film, tv, multimedia en reclamebureaus. Een korte doorlooptijd voor aanvragen en goedkeuring van licenties zijn een vereiste. Gebruik als referentie bestaande muzieklicentie-platforms en onderzoek ‘basics’ en ‘best practices’.
Muzikanten moeten verbonden zijn en blijven met de fans. Een muzikant moet dan ook zijn digitale merk, zijn ecosysteem, in de markt te zetten. Een fototoestel of smartphone met goede camera, externe harde schijf (met voldoende ruimte voor video-opslag), en een tablet of laptop zijn vereisten voor muzikanten, die een toekomst in de digitale muziek ‘business’ willen. Dat is de investering meer dan waard.
Creativiteit om content te genereren en te distribueren en directe betrokkenheid bij de fan zijn prioriteiten voor elke digitale muzikant. De levenslijn in de relatie. Muzikanten zullen hun strategie (red. met het content impact model en content impact roadmap) moeten afstemmen op de relatie met de fan. Deze is gebaseerd op persoonlijkheid, imago en de mate waarin hij of zij het privéleven met fans zal willen delen. Het personaliseren van de relatie met de fan is de heilige graal. Fans eisen immers directe relaties met hun favoriete artiesten en het is aan de muzikant (en het management) om die relatie te realiseren in welke vorm dan ook. Het niet omarmen van fans leidt tot omzetverlies, vermindering van het digitale vermogen en gemiste kansen.
—–
—–
Rechtenmanagement
De rechtszaak rondom Martin Garrix maakt eens en temeer het tussenvonnis duidelijk maakt dat het zo langzamerhand tijd wordt voor een andere type samenwerking tussen artiest, label en andere rechten exploitanten. Ook de rol van de manager behelst een andere. Deze verschuift van dealmaker naar strateeg. Hervorming van het businessmodel is de volgende stap.
Binnen de muziekindustrie is het vaak onduidelijk wie verantwoordelijk is voor (investeringen) in de digitale strategie van de muzikant. Alle partijen (lees: muziekmaatschappijen, muziekuitgeverijen, boekingskantoren en dergelijke) wijzen naar elkaar, zonder dat er iets gebeurt. Als je vandaag als nieuwe muzikant start, dan moet je dan ook een ‘rechtenbeheermaatschap’ opzetten. Die maakt het makkelijker om nieuwe (type) overeenkomsten te sluiten met bijvoorbeeld muziekmaatschappijen, boekingskantoor en dergelijke. De inzet en het beheer van het internetecosysteem van de muzikant wordt daarmee eenvoudiger.
In deze ‘rechtenbeheermaatschap’ worden alle takken van sport betreffende de exploitatie van rechten van een muzikant vertegenwoordigd. Aan het eind van elk boekjaar zal de ‘rechtenbeheermaatschap’ de balans opmaken uit de exploitatie van alle rechten. De winst en het behaalde dividend wordt verdeeld op basis van de afspraken tussen de partijen, die deelnemen in de maatschap. Denk aan een manager, muziekmaatschappij of muziekuitgever in de rol van investeerder. Een ‘rechtenbeheermaatschap’ is een ‘echte 360-graden samenwerking’. Er is immers een gezamenlijk belang. Dit maakt een einde aan de (huidige) defensieve vorm, waarbij de muziekmaatschappij alle rechten tekent, om toch iets terug te verdienen wanneer de muziekverkopen achterblijven.
Het eigen domein en de sociale online werelden. Alle online omgevingen maken onderdeel uit van de totale internet- en contentstrategie.
De gehele catalogus dient goed beschikbaar te worden gemaakt in de diverse zoekmachines, dit verhoogt het verkeer naar de diverse online werelden.
Denk na over de identiteit van de muzikant. Betrek het in de gehele content- en digitale strategie. Omarm sociale identiteiten, vraag fans om connectie te maken met hun social media account. Niemand wil nog een gebruikersnaam met wachtwoord aanmaken.
Omarm sociale content. Denk aan foto’s, filmpjes en dergelijke van fans, die gemaakt zijn tijdens evenementen. Geef ruimte in het eigen domein of een van de sociale werelden voor het uploaden van content van derden.
Deel alle eigen relevante content via alle sociale werelden. Denk hierbij aan het eigen Instagram- of YouTube-kanaal, maar ook de Facebook en Twitterpagina’s samen met Soundcloud.
Neem deel in de online conversatie met de muzikanten en fans: luister, anticipeer en voer een dialoog, volg en informeer.
De online werelden, en de content daarop, zullen op elke wijze benaderbaar moeten zijn. Zorg voor de juiste weergave op elk apparaat.
Koppel de aanwezige database(s) van fans en klanten aan sociale analytics en webanalytics. Zo kan er onder andere bepaald worden wie van de fans het meest invloedrijk is.
Kies voor de juiste partners die aansluiten bij jouw digitale strategie. Dit is het moment om de juiste partijen in de juiste samenstelling te kiezen. Zij moeten allemaal deel uitmaken van het Business Acceleration Plan.
Personaliseren van de relatie
In de digitale muziekcultuur is de aandacht van de muziekliefhebber het meest belangrijk geworden. Letterlijk betekent dit: welke muzikant heeft de beste plek binnen het internetecosysteem? Het personaliseren van de relatie met de fan is daarbij de heilige graal. Fans eisen immers directe relaties met hun favoriete artiesten en het is aan de muzikant (en het management) om die relatie te realiseren. Het niet omarmen van fans leidt tot omzetverlies en gemiste kansen. En op termijn op devaluatie.
Het begin van een carrière van een muzikant komt dan ook op het volgende neer: ‘investeren in content en investeren in fans’. Data-analyse op de ontstane ‘Big Data’ is dan een logische en volgende stap. De optelsom van scoren in zoekmachines, adverteren en aanwezig zijn en het sturen van de doelgroep alleen volstaan niet. Het nieuwe businessmodel voor de muziekindustrie ligt feitelijk voor het oprapen.
Verander nu het kan
Om succesvol waarde toe te voegen aan een muzikant, moet het management meer expertise ontwikkelen over het vergaren en analyseren van data, het gebruik van het Business Acceleration Framework en de inzet van het Business Acceleration Plan.
Het benutten van de mogelijkheden van de digitale muziekcultuur vraagt om een actieve houding, lef om te innoveren en inzicht in de behoeften van de hedendaagse muziekliefhebber. De mogelijkheden zijn eindeloos. Als er een tijd is waarin het voor muzikanten loont om het (zelf) op een andere manier te doen, dan is het nu. De volgende stap is namelijk al weer in aantocht.
Spinnin’ Records is voor meer dan 100 miljoen dollar verkocht aan Warner Music Group (WMG). Goed voor de eigenaren van Spinnin’ en mogelijk ook voor de kopers. Maar hoe kwam die overnameprijs tot stand? Welke (digitale) waardecomponenten worden bij een overname meegenomen en afgewogen? En welke strategische keuzes liggen ten grondslag aan de overname?
Redenen voor overname
Er zijn diverse redenen voor het doen van een overname. De bekendste zijn de strategische en economische reden. WMG kan in dit geval worden betiteld als een strategische koper. Zij zien blijkbaar veel waarde in het digitale netwerk dat constructief door Spinnin’ is opgezet. De koper zag haar digitale omzet met 30 procent groeien. Terwijl de niet-digitale omzet met slechts 13 procent was gestegen.
De winst van WMG groeide in een jaar tijd aanzienlijk. In het eerste/tweede kwartaal van 2016 werd er nog een verlies gemaakt van 7 miljoen. In hetzelfde kwartaal van 2017 werd er een winst van 143 miljoen dollar genoteerd. Het ligt voor de hand dat WMG aan de weg timmert om verdere digitalisering en groei te bewerkstelligen. Uit het laatste financiële verslag, blijkt dat dit blijkbaar gezonde financiële resultaten oplevert.
Het effect van digitalisering
Het overgenomen Spinnin’ Records bezit eveneens een gezonde financiële huishouding. Dat blijkt uit de openbare stukken. Het digitale netwerk van het label groeide de afgelopen vijf jaar fors. Een kleine twee jaar geleden is het digitale netwerk van Spinnin’ Records geschat op een potentiële waarde van ruim 40 miljoen euro, nu zou dat tussen de 140 en 160 miljoen euro moeten zijn.
Samen met Pim van Berkel(1), financieel expert en lecturer bij Nyenrode, hebben we de afgelopen vijf jaar een nieuwe manier ontwikkeld om de waarde van bedrijven te bepalen. Eén van de eerste waarderingen was gebaseerd op basis van een uitgebreide data-analyse van het digitale ecosysteem van Spinnin’ Records. Dit systeem is in de afgelopen twee jaar verder uitgegroeid tot een fors digitaal netwerk. Inmiddels is de koopprijs van deze data bekend geworden. Meer dan 100 miljoen dollar. Dat is niet ver verwijderd van de laatste schatting op basis van de nieuwe bedrijfswaardering.
Digitalisering zorgt voor goodwill
Nederland vervult een voortrekkersrol als het gaat om digitalisering van de dance-industrie. Die positie danken we aan artiesten als Hardwell, Martin Garrix en Afrojack en labels als Spinnin’ Records. Hun fans zijn van de digital first generatie. Dance-artiesten en labels zetten voornamelijk het digitale ecosysteem in om fans te bereiken.
Digitalisering heeft een belangrijk effect op de waarde van een bedrijf in de dance-industrie. Dat is eerder evident geworden door transacties, zoals die van ID&T en SFX. Bij het toepassen van gangbare waarderingsmethoden (zoals intrinsieke waarde en de multiple methode) zou de waarde van ID&T rond de 20 miljoen euro uitkomen. ID&T vond het bedrijf meer waard. SFX zag de potentie van het digitale vermogen en betaalde een koopsom van 100 miljoen euro. Een goodwill van zo’n 80 miljoen euro.
Eenzelfde vorm van waardebepaling en transactie zien we terug bij de overname van Spinnin’. Door het delen van de digitale netwerken en de innovatieve kennis en ervaring van Spinnin’ Records, ontstaan Economies of Scale en Economies of Learning. Belangrijke motieven bij strategische overnames en de transacties die ermee gepaard gaan. De dance releases van WMG kunnen nu profiteren van het netwerk van Spinnin’ en de digitale know how van het label.
Totstandkoming van de waardering
Om inzicht te krijgen in de verschillende waarderingsmethoden, inclusief het waarderen van het digitale kapitaal, is het zinnig om eerst stil te staan bij de traditionele manier van waarderen. Deze methode is gebaseerd op uit het verleden behaalde resultaten. Bij de traditionele waardering wordt de “Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization” (afgekort EBITDA) berekend om een indicatie te krijgen van de operationele cash flow.
Volgens openbare bronnen betrof de EBITDA van Spinnin’ Records 6,5 miljoen euro (bron: jaarrekening 2015). Na aftrek van de netto-schuld (die we hier gemakshalve achterwege laten door het beperkte effect), wordt deze EBITDA vermenigvuldigd met een bepaalde factor. Deze zogenaamde “multiple” ligt doorgaans tussen de 4 en 6, afhankelijk van het risico in de markt. Bij een traditionele waardebepaling zou de overnameprijs van Spinnin’ dus tussen de 26 en 39 miljoen euro liggen. Met een hogere factor zou de prijs zelfs meer dan 50 miljoen zijn.
Uit een eerdere analyse blijkt al dat het digitale vermogen van Spinnin’ Records in potentie meer dan 55 miljoen euro waard is. Door nieuwe inkomstenstromen die ontstaan door het digitale netwerk verder te ontwikkelen, te optimaliseren en te gebruiken, kan de operationele kasstroom in de toekomst vele malen hoger komen te liggen.
Digitale vermogen
Uit de overname van Spinnin’ Records blijkt dat bij de waardebepaling van organisaties steeds meer aandacht is voor het zogenaamde digitale vermogen. Dit component wordt steeds vaker meegenomen in een overnameprijs. Naast de return on investment, zit in het digitale vermogen het echte groeipotentieel van een organisatie opgesloten. Een overnameprijs van meer dan 100 miljoen dollar vertegenwoordigt de visie van de koper dat ze deze waarde uit de data kunnen gaan halen.
Het feit dat Spinnin’ inzicht kan hebben in gegevens van miljoenen profielen zegt meer over hun potentiële kasstromen dan bijvoorbeeld haar huidige financiële resultaten en de positie op basis van de balans en winst- en verliesrekening. Dat komt doordat data vanuit social media niet alleen demografische gegevens herbergen, maar ook informatie over gedrag en interesse.
Waarde van data?
Data op zichzelf is niet zoveel waard. Het gaat erom wat je ermee doet. Pas als deze data gecategoriseerd en verwerkt wordt tot bruikbare informatie, dan kunnen marketing-, communicatie- en verkoopprocessen gestuurd en geoptimaliseerd worden. Nieuwe software, technologieën en innovatieve organisaties zullen het steeds beter mogelijk maken om verbindingen te leggen, context te realiseren en de potentiële waarde van een virtueel netwerk daadwerkelijk te benutten.
Denk bijvoorbeeld aan optimaliseren van de huidige verdienmodellen en het activeren van nieuwe verdienmodellen. Maar ook aan commerciële samenwerkingen met andere merken, die in contact willen komen met de doelgroep van Spinnin’ Records. Daarbij helpt het Business Acceleration Framework. Door dit raamwerk is het mogelijk periodiek de digitale en volledige waarde van een organisatie te bepalen, te monitoren en te sturen. Met het raamwerk vallen de bedrijfswaarde en verdienmodellen te optimaliseren.
Spinnin’ heeft het als geen ander begrepen en is zelf hun eigen zender geworden. Met de bijbehorende data. Dit stelt hen in staat direct met hun doelgroep te communiceren, wanneer ze maar willen. Het financieel verzilveren van hun digitale netwerken en vergaarde data is voor Spinnin’ nu een feit geworden. Het digitale netwerk bepaalde in grote mate mede de prijs die de koper bereid was te betalen. De opdracht voor het management van WMG is om nu, vanuit de data van Spinnin’, de cash flow te verhogen en vergroten oftewel het digitale vermogen te verzilveren. Tijd voor een goed Business Acceleration Plan is het devies.
1) Over Pim van Berkel Pim is een financieel en operationeel directeur bij Fanalists en adviseert bij waardebepaling en bedrijfsoverdracht. Tevens geeft hij les op de Nyenrode New Business School in de vakken Finance & Accounting alsmede Business Research & Decision Making.
Mijn tweewekelijkse gastcolumn* voor This Is Our House. Onlangs berichtte de Telegraaf: Meer vinyl dan downloads. De kop suggereert dat het analoge tijdperk nog lang niet voorbij is. Tijd om een en ander uiteen te zetten en een duidelijk beeld te scheppen.
Vinyl ironie
De zwarte schijf werd achterhaald door de zilveren schijf, cd genaamd. Die op zijn beurt weer werd ingehaald door een digitaal bestand dat via iTunes of andere muziekdiensten werd verkocht of illegaal gedownload. Dat op zijn beurt nu is ingehaald door streaming muziekdiensten als Spotify of Soundcloud. Toch, als het aan de media ligt, is vinyl weer in, terwijl mensen liever streamen dan downloaden.
Er kleeft ironie aan vinyl. De dance-industrie reanimeerde de drager in de jaren 90, terwijl de rest van de muziekindustrie toekeek hoe hij langzaam dood lag te gaan. De lancering van de cd in 1982 deed het succes van vinyl afnemen. Maar vinyl verdween nooit helemaal. In de jaren 90 bleven danceliefhebbers en dj’s vinyl kopen, en in 2005 ontstond er opnieuw interesse in vinyl. Vooral de liefhebbers van indiebandjes waren destijds verantwoordelijk voor de toename in verkoop. Later volgden heruitgaven van de grote artiesten en bands die bijdroegen aan de verdere groei van vinyl.
Vinyl wat?
Velen die deze post lezen zullen waarschijnlijk denken: vinyl, wat is dat? Wikipedia beschrijft het als een platte schijf waar aan beide kanten (zelden aan één kant) een spiraalvormige groef is geperst die van de rand naar het midden loopt en waarin geluidsinformatie is opgeslagen.
De groef wordt uitgelezen door een naald die de ronddraaiende plaat aftast en aldus het geluid hoorbaar gemaakt. De groef is een cirkelvormige spiraal, dus het gat van de plaat moet exact in het midden van de schijf zitten. Onderstaand filmpje maakt duidelijk dat je met vinyl in mijn tijd als dj mee deed tijdens grote feesten als Thunderdome of Global Hardcore Nation.
Vinyl in de lift
Afgelopen dagen ontstond in het Verenigd Koninkrijk een vergelijking tussen het digitale bestand en de zwarte schijf. Zo zouden volgens de Entertainment Retailers Association in de laatste week van november 295.000 digitale albums als download zijn verkocht en 120.000 langspelers als vinylschijf.
Terwijl het anno 2016 juist slecht gaat met de cd- en download-verkoop zit de markt voor vinyl in de lift. In 2015 zijn er binnen Nederland naar schatting 650.000 platen verkocht. Bijna het dubbele van het jaar ervoor. Het was goed voor een omzet van 9 miljoen euro. Dit berekende eerder dit jaar de NVPI, de brancheorganisatie voor de Nederlandse entertainmentindustrie.
Vinyl door digitaal
Het streamen van muziek stimuleert de verkoop van vinyl. Dat zou een onderzoek volgens de BBC suggereren. In de poll van onderzoeksbureau ICM gaf de helft van de consumenten aan dat ze eerst online hadden geluisterd voordat ze een plaat gingen kopen.
Dit gedrag kwam meer voor bij gebruikers van diensten als Soundcloud en YouTube, wat volgens de onderzoekers er op wijst hoe gratis muziekgebruik de verkoop van fysieke exemplaren kan aanjagen. Dit bleek al eerder uit berichtgeving van Entertainment Business.
Sommige ondervraagden gaven aan vinyl te kopen omdat het belangrijk is om artiesten financieel te ondersteunen. Dat sluit weer aan bij de statistiek dat 48 procent van de participanten in het onderzoek die de afgelopen maand vinyl kochten, toegaven dat ze het gekochte vinyl nog moesten afspelen. 7 procent zou zelfs helemaal geen platenspeler bezitten.
Vinylverkoop in perspectief
Met de continue berichtgeving over de groei van vinyl als drager voor muziek ontstaat bijna het sentiment dat het op termijn wel gedaan zou kunnen zijn met downloads. En dat alleen vinyl en streaming overblijven als dragers. Maar laten we dat even in perspectief zetten. De omzet uit streaming is voor de Nederlandse muziekindustrie in 2015 met meer dan 38 procent gestegen tot 61,3 miljoen euro. Daarmee zetten muziekmaatschappijen al bijna net zoveel om met streaming als met cd’s en vinyl.
Waar de omzet voor de Nederlandse muziekindustrie in 2012 bij download-verkopen lag, komt in 2015 de omzet uit fysieke mediadragers zoals cd’s en vinyl. De omzet uit downloads daalde in 2015 ten opzichte van 2014 met 23,3 procent en bedraagt 10,7 miljoen euro. Opvallend is dat de omzet van fysieke dragers wel steeg ten opzichte van 2014, met 2,3 procent. De reden is de opleving in de verkoop van vinyl, zo stelt de NVPI. Inmiddels zou 14 procent van de omzet van fysieke dragers uit vinyl komen.
Vinyl van uitsterven gered
De Nederlandse muziekindustrie heeft in de eerste helft van 2016 meer omzet uit streamingdiensten als Spotify en Apple Music binnengehaald dan uit de verkoop van fysieke dragers. De omzet uit fysieke media stijgt wel licht. Wederom dankzij vinyl. De totale omzet van de Nederlandse muziekmarkt steeg met 23,2 procent tot 72,3 miljoen euro. De NVPI verwacht dat de groei in de tweede helft van 2016 aanhoudt.
Als de groei voor vinyl ook doorzet in het tweede halfjaar van 2016, kun je onomwonden stellen dat vinyl voorlopig van uitsterven is gered. Stond de dance-industrie aan de basis van het voorkomen van het uitsterven van de zwarte schijf?
* Dit is een bewerkte versie van de column voor This Is Our House.
De muziekindustrie staat bekend om zijn ingewikkelde structuur van afrekenen, met veel betrokken partijen en weinig transparantie. Het gevolg is dat artiesten vaak jaren moeten wachten op uitbetaling, terwijl labels, muzikanten en andere vertegenwoordigers elkaar regelmatig argwanend behandelen. Blockchain-technologie moet rechtenverdeling betrouwbaarder, eerlijker en transparanter maken. Dat is een belofte die voorkomt uit de blockchain.
Pionieren
Hardwell is een mooi voorbeeld van een DJ die wil pionieren in de snel veranderende muziekindustrie. Contact met fans staat voor hem voorop. De digitale wereld zorgt dat hij direct contact met zijn fans heeft en kan behouden. Blockchain is een mooi middel om het contact met de fans op termijn te intensiveren. Naast dat de blockchain voor een snellere en meer transparante afrekening zorgt, wordt ook duidelijk welke fan van welke muziek houdt. De blockchain zal straks niet alleen via Hardwells website beschikbaar zijn, maar naar verwachting worden straks diensten als Spotify en Apple Music ook aangesloten. Hardwell is hiermee een absolute voorloper in de muziekindustrie.
Als eerste DJ legt Hardwell zijn rechten en betalingsstromen vast in een blockchain. De Nederlandse top-DJ verwacht dat de technologie binnen afzienbare tijd gaat zorgen voor meer transparantie en een eerlijkere verdeling van rechten en gelden. “Dit gaat de muziekindustrie ingrijpend en voorgoed veranderen.”
Eerlijker
Oorspronkelijk bedoeld voor transacties met de virtuele munteenheid bitcoin wordt de techniek inmiddels toegepast bij transacties met alles wat waarde bezit. Blockchain is namelijk bij uitstek geschikt voor het uitschakelen van onnodige tussenpersonen. Bij het registeren en beheren van intellectueel eigendom in de muziekwereld kan blockchain dienen als derde, onafhankelijke partij, die het afrekenproces sneller, efficiënter en goedkoper maakt. Het resultaat: betrouwbare authenticatie van muziek en een eerlijkere verdeling van rechten en gelden.
Hardwell neemt in samenwerking met Rightsshare – een Amsterdamse startup – het voortouw door als eerste artiest de rechten van zijn muziek en zijn eigen label Revealed Recordings vast te leggen in een blockchain-platform. “Met mijn team kijk ik continu welke innovaties en nieuwe technologieën we in kunnen inzetten. Zoals ik met mijn chatbot het contact met mijn fans wil intensiveren, wil ik met dit blockchain-avontuur de hele keten veranderen en transparanter maken. Dat is voor elke muzikant in dit digitale tijdperk enorm belangrijk en ik ben blij dat ik de kans krijg als eerste deze stap te zetten. Binnen een paar jaar gaat dit de complete muziekindustrie ingrijpend en voorgoed veranderen,” aldus de DJ.
—–
—–
Uitdagingen
Chris van Houten van Rightsshare, dat de blockchain bouwde, licht toe: “Dit blockchain-platform stelt Hardwell in staat om zijn activiteiten te controleren en alle streaming-inkomsten van zijn eigen nummers meteen te ontvangen. Door deze techniek weten Spotify, YouTube en straks ook Facebook bij ieder nummer wie ze hoeveel moeten uitbetalen.” De versleuteling van de afspraken met de verschillende rechthebbenden vindt plaats in een smart contract dat in een blockchain is geplaatst. Zo komt het geld direct bij alle rechthebbenden terecht. De blockchain wordt in eerste instantie gebruikt om rechten te regelen. Later wordt gekeken hoe de betaling met bijvoorbeeld de virtuele munt naadloos geregeld kan worden.
Interessant is dat veel mensen denken dat blockchain met geld te maken heeft. De veelgemaakte fout is te denken dat cryptocurrency de enige mogelijke implementatie van een blockchain is. Blockchain is een manier om transacties te bevestigen, en heeft in de basis niet direct met geld te maken.
Er zijn nog volop uitdagingen. De Bredase DJ experimenteert nog met de technologie en verwacht dat er nog gesleuteld moet worden tot een optimale versie is bereikt. Toch zijn de eerste uitkomsten zeer bemoedigend. Gekeken wordt hoe op termijn muziekdiensten rechtstreeks aangesloten worden, waardoor alle rechthebbenden sneller (lees: tussen vaak 300 tot 400 dagen eerder dan normaal) afgerekend krijgen. Hardwell zelf is er van overtuigd dat dit een verandering te weeg zal brengen. Hij postte zelfs op Facebook “welcome to the future”. Wordt vervolgd.
Wederom een gastcolumn voor Our House. Dit keer zoom ik in op de nieuwe ontwrichting van de digitale muziekmarkt, naar aanleiding van het momenteel zo geteisterde Beatport. “Pakt Spotify de streamingmarkt of is er nog een significante rol weggelegd voor andere marktpartijen?”
Bijna 17 jaar geleden begonnen diverse platenmaatschappijen zich zorgen te maken over de wijze waarop muziek voortaan zou worden geconsumeerd. Het downloaden deed op dat moment zijn intrede.
Moord en brand riepen alle partijen. Muziekliefhebbers blijven toch cd’s kopen, om de verpakking, het artwork en de lyrics, zo probeerde de muziekindustrie de markt te laten geloven.
De eerste scheuren in het oude businessmodel van de muziekindustrie werden midden jaren ’90 door de dance al zichtbaar. Simpelweg omdat dj’s in principe op hun zolderkamer platen begonnen te mixen en op ‘party’s’ ten gehore brachten.
Tegelijkertijd begonnen duizenden radiostations op internet en kwamen online diensten vergelijkbaar met Beatport en Spotify op de markt, die wereldwijd muziek gratis aanboden en later verkochten. Ook waren er Napster- en Piratebay-achtigen waar de consument helemaal gratis ‘illegale’ muziek en films kon downloaden of streamen.
Beatport maakte destijds deel uit van een nieuwe beweging. Het online verkopen van mp3’tjes verving oude technologieën als cd’s en vinyl. In de eerste 5 jaar van het bedrijf groeide het platform uit tot een marktplaats voor muziek voor een groot deel van de danceliefhebbers, naast concurrenten als Dance-Tunes, Juno en Traxsource.
Universal Music stelde eerder al dat de digitale verkoop de cd-verkoop voor het eerst inhaalde in 2013. Hoewel het algemeen bekend is dat de cd-verkoop daalt, is de daling van de verkoop van downloads een veel recenter fenomeen dat opvalt.
Grote muziekmaatschappijen als Universal Music Group, Sony Music Entertainment en de Warner Group hebben aandelenbelangen in Spotify en andere streamingdiensten genomen. Ze zetten volledig in op abonnementsdiensten om de digitale groei snel te continueren en de daling in de download-verkoop op te vangen.
Dagen zijn geteld
Vooral abonnementsdiensten en streaming nemen een vlucht, zo blijkt uit alle cijfers. De dagen van het ‘fysieke product’ en het ‘pay per download’-model zijn geteld. Toegang tot muziek is waar het over gaat.
Deze ‘digitale disruptie’ lijkt relatief nieuw. Slechts enkele industrieën hebben het vandaag de dag al doorgemaakt. Het meest duidelijke voorbeeld is de muziekindustrie, die dankzij digitale disruptie veranderde: meer dan een halvering van de ‘fysieke’ omzet in bijna 20 jaar tijd.
Inmiddels zet het businessmodel van Spotify de muziekindustrie opnieuw op zijn kop. Digitale disruptie heeft een vergelijkbaar effect bij andere media veroorzaakt.
“Beatport wordt gewoon het platenwinkeltje op de hoek”
Elke branche – hoe analoog, maar ook hoe digitaal dan ook – is gevoelig voor disruptie. Het is niet een kwestie of het gebeurt, maar steeds wanneer en door wie.
Nu al gaat het ‘pay-per-download’-model dat Apple op grote schaal introduceerde, het voornaamste model van Beatport, sneuvelen. Geen wonder dat Apple met iTunes gekke capriolen uithaalt aangaande exclusiviteit van albums, waarbij ze muziekmaatschappijen forceren tot een tijdelijke exclusieve release. De capriolen, die van korte duur zijn, hebben geen effect op de opmars van de streamingmarkt.
Wet van de remmende voorsprong
Spotify wordt vaak genoemd aangaande alles wat goed en fout is aan streamingdiensten, hoewel het in de VS kort concurrentie heeft van Beats Music, dat opgegaan is in Apple Music de streamingdienst van de iPod-uitvinder. Spotify, dat van origine een Zweeds bedrijf is, is de grootste digitale muziekabonnementsdienst ter wereld met op het moment van schrijven ongeveer 100 miljoen gebruikers. In Europa, in het bijzonder in Frankrijk, is Deezer een belangrijke speler.
Pakt Spotify de streamingmarkt of is er nog een significante rol weggelegd voor andere marktpartijen? Ik denk het laatste.
Al was het maar omdat Apple door het kopen van Beats, het binnenkort inlijven van Tidal en de komst van YouTubes muziekdienst de kans groot is dat deze twee bedrijven – met toegang tot respectievelijk ruim 400 miljoen en 800 miljoen gebruikers – sneller dan voorheen tractie zullen maken. En daardoor sneller aan betalende gebruikers zullen komen dan het geval was bij Spotify en Deezer. Het aanbod voor de danceliefhebber bij de meeste streamingdiensten is tegenwoordig meer dan voldoende.
Terug bij af
Beatport is, nu het geen koper voor haar platform kan vinden, terug bij waarmee ze begon: een webshop om dancemuziek te kopen. Zij heeft daarmee definitief het streaminglandschap verlaten.
Op het moment van schrijven heeft de in dance gespecialiseerde muziekdienst meer dan zes miljoen liedjes van meer dan 46.000 labels. In een gemiddelde week worden er 25.000 liedjes toegevoegd, op jaarbasis krijgen ze meer dan 40 miljoen unieke bezoekers.
Een getal waar je vraagtekens bij kan zetten. Immers zijn de klanten van Beatport dj’s en producers (red. volgens TopDeejays staan zo’n 30 duizend dj’s geregistreerd). Die gaan naar Beatport om liedjes te downloaden, of om te kijken welke liedjes ze illegaal moeten downloaden. Ze gaan er niet heen om muziek te luisteren. Een totaal ander doel dan gewone danceliefhebbers die andere muziekdiensten dan Beatport hebben uitgekozen.
De verschuiving binnen de muziekindustrie in de richting van een ‘ownership-free’ ervaring is vooral normaal voor jongere generaties, die omarmen nu eenmaal de voortdurende verandering. Zoals het zich nu laat aanzien zijn de laatste dagen van Beatport als muziekdienst van significante betekenis geteld. Met bijna 30 duizend potentiële klanten is zij in het digitale landschap gewoon ‘het platenwinkeltje op de hoek’ dat dancemuziek verkoopt aan dj’s en is zij voorlopig terug bij af.
De muziekindustrie is florissanter dan ze zelf dacht. Dat liet #D2W al doorschemeren in 2014. De industrie wordt alleen een totale digitale business. Dit wordt duidelijk uit de volgende grafiek van Credit Suisse. Zij voorspellen dat 2016 een jaar van transitie is en 2017 streaming het grootste deel van de omzet realiseert.
In 2015 bedroegen de inkomsten uit muziek ruim 15 miljard dollar. Dik 13 miljard euro. Dat is een stijging van 3,2 procent tegenover 2014. De eerste groei van betekenis sinds 1955, meldt IFPI in het bekend maken van haar cijfers afgelopen week.
De groei is volledig toe te schrijven aan het succes van streamingdiensten als Spotify en Deezer. Fysieke muziekdragers gaan nog altijd sterk achteruit. De fysieke muziekmarkt moest 4,5 procent prijsgeven en blijft daarmee in een glijbaan naar beneden staan. Het is duidelijk dat deze markt zijn langste tijd heeft gehad.
Kijkende naar de verwachting die #D2W al eerder meldde wordt de muziekmarkt nu volledig digitaal. De versnelling van de streamingmarkt wordt de komende tijd veroorzaakt door Apple en Google, met diensten als Apple music en Google Play. Zij zullen profiteren van hun bestaande connecties via Apple ID en Google Profile – dat grotendeels voortkomt uit de Gmail-accounts – die converteren naar hun muziekdiensten.
Radicale wijziging
De muziekwereld digitaliseert nu in rap tempo. De context waarin organisaties moeten opereren verandert. Wil een muziekmaatschappij zich staande houden in deze nieuwe wereld, dan zal het businessmodel vandaag nog radicaal moeten wijzigen. Dat vraagt om een echte digitale visie vanuit het management en een datagedreven transformatie van de gehele organisatie. Dat gaat natuurlijk niet over één nacht ijs. Het opstellen van een raamwerk digitale strategie geeft houvast.
Veel muziekmaatschappijen hebben nog een lange weg te gaan. De eerste stappen op digitaal vlak zijn vaak al wel genomen met de inzet van een website, social media en e-mail. Uit onderzoek van Beeckestijn Business School onder diverse organisaties blijkt echter dat 50% van de organisaties aangeeft dat hun ze nog niet zijn ingericht op effectief gebruik van digitale marketing. Voor de meeste organisaties binnen de muziekindustrie geldt hetzelfde.
Via onder meer Facebook, Twitter en Instagram is vaak al wel een enorme achterban opgebouwd, maar daar blijft het bij: de echte waarde, voortkomend uit het verwerken en analyseren van data en het bouwen van relaties die leiden tot interactie en transacties, wordt nog niet benut. De meeste muziekmaatschappijen hebben geen effectieve digitale strategie.
All things digital
Om een digitale strategie effectief in te zetten, zijn grote interne veranderingen vereist. Hoe digitaal volwassener een muziekmaatschappij is, hoe effectiever de strategie zal zijn. Digitale activiteiten van muziekmaatschappijen zijn heden ten dage nog vaak heel ad hoc en er is amper structuur, er zijn geen budget en resources beschikbaar en het management is er niet mee bezig. Een muziekmaatschappij die straks volledig digitaal is ingericht, heeft een strategische focus, een significant budget, werkt intelligence gedreven en heeft waarschijnlijk een aparte business unit voor all things digital ingericht.
Voor een muziekmaatschappij die wil digitaliseren, is er natuurlijk nog wel veel werk een de winkel. Zowel op het vlak van techniek (nieuwe IT-systemen, datakoppelingen) als mens (nieuw beleid, overtuiging, nieuwe functies) is genoeg te doen. De muziekmaatschappij die op tijd verandert zal overleven. De maatschappijen die niet veranderen wacht hetzelfde scenario dat Perry Sport, Aktiesport en V&D overkwam.
Sinds de ontwikkeling van het internet begin jaren 90 zijn diensten niet langer het exclusieve domein van multinationals. Op internet kan iedereen met een idee en toewijding een dienst zoals een winkel beginnen en succesvol maken. Innovatie op dit gebied is een prachtige mix van individuen, start-ups, overheden en grote bedrijven. Een opmerkelijk effect van internet is dat het al bijna twee decennia leidt tot nieuwe businessmodellen waarbij vrager en aanbieder elkaar op platforms steeds beter rechtstreeks weten te vinden.
De muziekindustrie heeft deze transformerende kracht keihard aan den lijve ondervonden. Met een beetje breedbandverbinding eind jaren 90 hoef je als muziekliefhebber allang niet meer naar de winkel om je muziek te halen. Vele nieuwe muziekdiensten maken hun entree en veranderen het landschap.
De implementatie van internet en social media in het huidige businessmodel is geen hype meer: de omarming van internet en sociale kanalen en de verregaande impact op alle processen, worden enkel en alleen begrensd door de vragen die men stelt en de mate waarin men buiten de gebaande paden durft te treden. Rechteneigenaren (lees: artiesten, auteurs, componisten en hun vertegenwoordigers zoals muziekmaatschappijen en muziekuitgevers) moeten de verschillende eigen digitale domeinen, sociale kanalen en muziekdiensten aan elkaar koppelen. Ze moeten de eindgebruiker van een optimale en juiste gebruikerservaring voorzien. Een hele klus en een hele uitdaging zo lijkt het.
Het staat al geruime tijd vast dat toegang tot content een sleutelrol speelt voor muziekliefhebbers. Kijkend eind jaren 90 naar diensten als Kazaa, LimeWire en Napster dan kun je niet anders concluderen dan dat deze diensten toegang gaven tot een grote database van bestanden. Deze diensten geven allen het gevoel dat alle content (lees: films, foto’s, muziek en software) die voorhanden is, daar te vinden was. Feitelijk verschaffen alle voornoemde diensten daar slechts toegang toe.
De verschuiving in de richting van een ‘ownership-free’ ervaring is vooral normaal voor jongere generaties zoals de digital natives en millennials. Die omarmen nu eenmaal de voortdurende verandering. Het paradigma is totaal verschoven: muziekliefhebbers gebruiken, luisteren en betalen anders voor de muziek die ze luisteren. Muziekliefhebbers hoeven de muziek die ze dagelijks luisteren niet meer te bezitten.
Waren het eerst de platenmaatschappijen en de auteursrechtenorganisaties die eerder deze digitale transformatie niet begrepen, dan zijn het nu wel de muziekdiensten als iTunes en Tidal of artiesten als Taylor Swift die zich lijken te vergalopperen aan de digitale wereld. De partijen die krampachtig proberen hun bestaande model te verdedigen lijken nog steeds niet te begrijpen dat internetgebruikers, en daarmee ook muziekliefhebbers, een anarchistische inslag hebben. Internetgebruikers bepalen zelf wel op welk tijdstip, vanaf welke locatie, met welk apparaat, welk netwerk of welke dienst wordt geraadpleegd of gebruikt. Dat laat zich voor muziekdiensten en rechteneigenaren vertalen naar ‘muziek zou zo breed mogelijk moeten worden aangeboden binnen de digitale wereld’ zouden ze hun rechten optimaal willen exploiteren.
Het niet (willen) aanpassen aan de behoeften en vraag van muziekliefhebbers die graag gebruik maken van een of meer muziekdiensten die zelf gekozen zijn, lijkt als je kijkt naar de Taylor Swift en Tidal discussies de rode draad. Een groot deel van de spelers binnen de muziekindustrie lijkt nog steeds kinderlijk naïef als het om de digitale wereld gaat. Het naïeve idee dat een diepgewortelde dominante houding die in het verleden heerste en op een of andere manier vandaag de dag op een bepaalde manier ook nog heerst de industrie verder gaat helpen blijft op een of andere manier de kop op spelen.
Op de agenda van de muziekindustrie lijkt inhaken op de veranderingen die spelen en het internet gebruiken ten voordele van de artiesten, muziekmaatschappijen en muziekluisteraars nog niet de hoogste plek te hebben. Aanpassen aan de behoeften van fans van artiesten en muziekliefhebbers die zorgen voor brood op de plank wordt nog steeds gemakshalve over het hoofd gezien. Het vacuüm van de muziekindustrie lijkt daarmee voorlopig nog niet doorbroken.
Al eerder maakte #D2W dat het beter gaat met de muziekindustrie. Digitale muziek en de toegang daartoe neemt met rasse schreden toe zo blijkt uit het IFPI Report 2014. Statista, Mashable en The Wall Street Journal zette de cijfers in de onderstaande grafieken.
Universal Music, dat zijn jaarlijkse cijfers dinsdag bekend maakte, stelde dat de digitale verkoop de cd-verkoop voor het eerst inhaalden in 2013. Hoewel het algemeen bekend is dat de cd-verkoop daalt, is de daling van de verkoop van downloads een veel recenter fenomeen dat opvalt in de afgelopen kwartalen. Grote muziekmaatschappijen, zoals Universal Music Group, Sony Music en de Warner Group, hebben een minderheid in aandelenbelangen in Spotify en andere streamingdiensten genomen en zetten volledig in op abonnementsdiensten om de digitale groei snel te continueren en een verwachte daling in de download-verkoop tegen te gaan.
Vooral abonnementsdiensten en streaming nemen hun vogelvlucht zo blijkt uit onderstaande grafiek. De dagen voor het ‘fysieke product’ en het ‘pay per download’-model zijn geteld. Toegang tot muziek is het waar het over gaat. Volgens Forrester Research is digitale disruptie relatief nieuw. Slechts enkele industrieën hebben het vandaag de dag al doorgemaakt. Het meest duidelijke voorbeeld is de muziekindustrie, die dankzij digitale disruptie veranderde van een totale omzet 14 miljard in 1990 naar 6,8 miljard (inclusief digital) in 2010.
Inmiddels zet het businessmodel van Spotify de muziekindustrie opnieuw op zijn kop. Digitale disruptie heeft een vergelijkbaar effect bij andere media veroorzaakt. Elke branche – hoe analoog, maar ook hoe digitaal dan ook – is gevoelig voor disruptie. Het is niet een kwestie of het gebeurt, maar steeds wanneer en door wie. Nu al gaat het ‘pay-per-download’-model sneuvelen. Geen wonder dan ook dat iTunes gekke capriolen uithaalt aangaande exclusiviteit van albums. De capriolen, die waarschijnlijk voor korte duur zullen zijn, zullen geen effect hebben op de opmars van de streamingmarkt.
Spotify wordt vaak genoemd voor alles wat goed is en fout over streamingdiensten, hoewel het nu concurrentie in de Verenigde Staten van Beats Music heeft, een spin-off van Jimmy Iovine en Dr Dre’s Beats Electronics. Spotify opgericht in Zweden is de grootste digitale muziek abonnementsdienst in de wereld met ongeveer 24 miljoen gebruikers sinds het moment van zijn laatste aankondiging meer dan een jaar geleden. In Europa in het bijzonder in Frankrijk, is Deezer een belangrijke speler. Zowel Deezer en Beats hebben aanzienlijke investering ontvangen van Warner Music Group miljardair eigenaar Len Blavatnik.
Als er ergens weer een ‘disruptieve’ oftewel een ontwrichtende ontwikkeling gaande is, dan is het wel in de muziekindustrie. Bovenstaande cijfers tonen aan dat de ‘derde disruptieve’ periode in de muziekindustrie is aangebroken. Iedereen, die daarin werkzaam is, maar ook diegene, die werkzaam zijn in andere industrieën of branches waar hetzelfde kan, en inmiddels ook al is aan het gebeuren, zou de moeite dienen te nemen om het e-book ‘vanAnaloognaarDigitaal.nu’ te lezen en te bestuderen. Je zal zien dat het de moeite loont. Overbodig te zeggen dat wij vinden dat het eigenlijk voor het hele e-book geldt. Lees het hoofdstuk ‘Het veranderde business model van de muziekindustrie en de kansen‘.
‘Unsound‘ is een documentaire, die gaat over de opkomst van het digitale tijdperk door de ogen van de muzikanten. De documentaire probeert het standpunt van artiesten te geven van wat velen zien als een uiterst complex vraagstuk: de digitale wereld.
Veel artiesten zijn voor deze documentaire geïnterviewd over dit onderwerp, waaronder Brett Gurewitz (Bad Religion), Jurassic 5, Chris Vrenna (Nine Inch Nails, Marilyn Manson), Zoe Keating, David Lowery (Camper Van Beethoven, Cracker), en Diplo. Uit de trailer blijkt wel dat veel artiesten worstelen met het vraagstuk ‘hoe met de digitale wereld om te gaan’. De gehele documentaire is nog niet beschikbaar, maar uit de trailer blijkt wel een bepaald negatief sentiment.
Terwijl bijna iedereen het er wel over eens dat de artiesten zouden moeten kunnen leven van de verkoop van hun muziek, lijkt het er op dat vele artiesten niet meer weten. Velen zijn er snel bij om erop te wijzen dat de digitale revolutie het niet gemakkelijker heeft gemaakt voor elke artiest om in hun levensbehoeften te voorzien. De personen in de trailer zijn het er over eens, dat overleven als artiest zeker niet gemakkelijk is in de digitale wereld.
Toch is er wel licht aan het einde van de tunnel voor artiesten. In het e-book ‘vanAnaloognaarDigitaal.nu – De Digitale Verandering‘ kun je in het hoofdstuk ‘De veranderende muziekindustrie en haar kansen‘ lezen hoe je je als artiest in de nieuwe digitale economie in de digitale wereld een weg kunt vinden.
In een interview met de Wall Street Journal, heeft Spotify’s CEO Daniel Ek niet specifiek gereageerd op de tweets van Thom Yorke van Radiohead en producer Nigel Godrich, maar hij betwist wel dat het bedrijf artiest onvriendelijk is. Regelmatig en vooral de laatste tijd wordt Spotify als zondebok voor de verandering binnen de muziekindustrie aangewezen.
‘Ik ben niet verrast, maar ik ben eerder bedroefd door het’, stelt Ek, toen hem gevraagd werd over frustraties van artiesten. ‘De overstap van fysieke naar digitale muziek is de grootste verschuiving in de industrie, sinds de uitvinding van de opname van muziek. We verkopen toegang, geen eigendom’ stelt Ek in hetzelfde interview. ‘Dat is iets heel, heel anders. En, weet je, de focus van de artiest zou moeten zijn hoe je het aantal streams, zou moeten maximaliseren.’ Die stelling onderschrijf ik samen met Ger Hofstee in ons komende e-book ‘vanAnaloognaarDigitaal.nu’.
Volgens Ek, verwarren artiesten downloads en streams en reageren dan ook dienovereenkomstig . ‘Het enige wat ze zien is miljoenen streams, en ze zien niet miljoenen dollars aan het einde van de rit, maar duizenden dollars. Artiesten denken dat een miljoen streams vergelijkbaar zijn met een miljoen downloads, dat is natuurlijk niet hetzelfde. Tuurlijk, je streamt Rihanna vijf of tien keer, maar je gaat ook luisteren naar David Bowie’s gehele catalogus uit het verleden, die je wellicht nooit gekocht zou hebben. Dat zijn twee heel verschillende gedragingen’ vervolgt Ek verder in het interview.
Het staat nu eenmaal vast dat hits of populaire muziek vaker voorbij komen, dan niet hits. Daar horen ook andere verhoudingen bij als het gaat om het volume van de vergoedingen. Dat is in het analoge tijdperk nu ook eenmaal zo geweest. Op een of andere manier kon men daar wel prima mee leven, maar in de digitale wereld kennelijk niet. De ‘gezondere’ verdienmodellen ontstaan, wanneer muziek populairder is, dan wanneer het in het ondergrondse circuit blijft hangen. Zaak is dus altijd geweest dat je boven komt drijven, wil je een goede boterham over houden aan een muziekcarriere.
Het is wel duidelijk dat artiesten nog steeds moeite hebben met de verandering van analoog naar digitaal. De mechanieken van het internet begrijpen is ook niet eenvoudig. En als je in een veranderende industrie elkaar maar blijft napraten en lijft relateren aan verdienmodellen, die verdwijnen en veranderen. Dan kom je niet vooruit. In het hoofdstuk ‘Het veranderende business model van de muziekindustrie en haar kansen’ staan handvaten hoe je als artiest met de digitale verandering, die nu gaande is, om zou kunnen gaan. Spotify als zondebok voor de verandering aanwijzen is in ieder geval niet de manier om met verandering om te gaan.
Onlangs voor de Jazzdag 2013 gaf ik een interview aan het blad Muziekwereld van de Nederlandse Toonkunstenaars Bond. Het gehele interview is onderstaand te lezen.
Er wordt veel over het modewoord ‘Big Data’ geschreven. Ook over de waarde van data wordt veel ‘gesproken’ online. Wat is nu een redelijke waarde? Heeft data onlangs een echte prijs gekregen? De overname van de Nederlandse organisator ID&T, naar eigen zeggen van evenementen en festivals binnen de ‘Electronic Music Culture’ oftewel Dance-evenementen en festivals, door het Amerikaanse SFX Entertainment lijkt een inzicht te geven in de waarde van data. Het onderstaande paper laat een aantal zaken zien.
Overname ID&T
In het persbericht van de overname door SFX Entertainment is gemeld dat ID&T naar een ‘vooraanstaande rol in Noord-Amerika streeft’. SFX Entertainment wil groeien in de USA met een totale populatie van 300 miljoen inwoners. Een eerste succesvolle editie van Sensation in New York in oktober 2012 is een feit. Met SFX Entertainment krijgt ID&T nu toegang tot meerdere locaties in het grote(re) Amerika. Meerdere Sensation evenementen kunnen daar gehouden worden met de operationele ondersteuning van SFX Entertainment. Duncan Stutterheim meldde, dat hij met ID&T wil doorbreken in India, waar inmiddels 1,3 miljard mensen wonen. Ook China heeft interesse in degelijke zeer professionele feesten.
Merkintegraties zullen in de netwerken van de diverse labels binnen ID&T gaan plaatsvinden. Door geavanceerd en zorgvuldig gebruik te maken van het eigen domein en social media netwerken kunnen nieuwe en digitale profielen uit de data van de achterban van ID&T worden gecreëerd. Naast demografische data, ontstaat er namelijk interesse-data, zoals al eerder vastgesteld in ‘The Voice – Een aanvullend verdienmodel’. Zo is onder andere vast te stellen, welke fan of volger uit de achterban van ID&T interesse heeft in een bepaalde productgroep door simpelweg te luisteren naar de achterban.
Paper over waarde
Lees in onderstaande paper in hoeveel tijd de transactie van SFX Entertainment terugverdiend zou kunnen zijn.
Als er ergens een ‘disruptieve’ oftewel een ontwrichtende ontwikkeling gaande is, dan is het wel in de muziekindustrie. Iedereen, die daarin werkzaam is, maar ook diegene, die werkzaam zijn in andere industrieën of branches waar hetzelfde kan, en inmiddels ook al is aan het gebeuren, zou de moeite dienen te nemen om dit hoofdstuk uit ‘vanAnaloonaarDigitaal.nu’ te lezen.
De omvangrijke catalogi van de gevestigde muziekmaatschappijen zijn veel geld waard. Vanuit dat opzicht is het logisch dat men een verdedigende houding inneemt ten opzichte van de uitwisseling van digitale muziekbestanden en nieuwe businessmodellen op het internet. Dat neemt niet weg dat je grote vraagtekens bij de maatschappelijke wenselijkheid van deze situatie kan zetten. Het auteursrecht is van oudsher niet alleen bedoeld om auteurs – in plaats van machtige organsaties of bedrijven – te belonen voor hun creatieve inspanningen, maar ook om een levendig en divers cultureel landschap te stimuleren.
De huidige focus op economische belangen gaat nog steeds totaal voorbij aan de maatschappelijke en culturele voordelen van de digitale muziekcultuur. Dit is een kortzichtige benadering van digitale technologie, die belangrijke innovaties binnen de muziekindustrie in de weg staat. Vanuit dit oogpunt is het ook zeer kwalijk dat beleidsmakers zich regelmatig door lobby’s van de gevestigde muziekindustrie laten verleiden tot uitbreidingen van het auteursrecht op muziekstukken, terwijl het nog maar de vraag is of muzikanten en de samenleving in zijn geheel hier baat bij hebben. Zowel de gevestigde muziekindustrie, als menig beleidsmaker tonen op dit moment een gebrek aan visie met betrekking tot de mogelijkheden van de digitale muziekcultuur.
De verschuiving binnen de muziekindustrie in de richting van een ‘ownership-free’ ervaring is vooral normaal voor jongere generaties, die omarmen nu eenmaal de voortdurende verandering. Echter, het is zaak om de oudere generaties, die soms het gevoel hebben dat ze in de maling worden genomen, door een abonnement van een dienst waarbij ze de muziek niet bezitten, aan boord te krijgen. Anders blijft verzet tegen de voortdurende verandering in de distributie van muziek bestaan. Onderstaand hoofdstuk uit ‘vanAnaloonaarDigitaal.nu’ geeft een inzicht in een nieuw businessmodel.
Regelmatig verschijnen er presentaties van DDMCA op D2W. Deze bevatten meestal meer dan 1 slide. Welke slides zijn ‘echt’ interessant? De andere zijn natuurlijk ook van waarde. Hierbij 6 inzichten van de afgelopen tijd die de moeite waard zijn. Lees meer →
Inventaris, hardware, voorraad, en debiteuren. Ze krijgen steeds minder waarde bij de waardering van een bedrijf. De houding en het gedrag van banken, valuators en investeerders onderschrijven dit. Maar wat doet de waarde dan wel toenemen? Hoewel historische waarde nog altijd een rol zal blijven spelen in waardebepaling, gaat het voornamelijk om de toekomstige kasstromen.
Waarde zal toenemen
Door geavanceerd en zorgvuldig gebruik te maken van social media netwerken, waarbij nieuwe en digitale marketingprofielen uit deze data worden gecreëerd, stellen DDMCA en P.I.M. vast dat de waarde van artiesten zal toenemen die dit zorgvuldig georganiseerd en geborgd hebben.
Internetstrategieën en social media activiteiten kosten momenteel geld. Voornamelijk mensen en middelen. Dit dient te worden terugverdiend. Liefst meer dan dat. Maar gebeurd dit ook in de praktijk? Is dit meetbaar te maken? Jazeker!
Definitie van waardecreatie
Alvorens in te gaan op enkele voorbeelden en hoe meer waarde te genereren, heeft DDMCA in samenwerking met P.I.M een definitie opgesteld.
“Waardecreatie door internet en social media betreft het in de basis kunnen aanleggen, verspreiden, onderhouden en optimaliseren van bestaande en nieuwe digitale relaties op diverse internet platforms waar direct en op aantoonbare wijze additionele en toekomstige netto kasstromen gegenereerd worden.”
De woorden “aanleggen, verspreiden, onderhouden en optimaliseren” refereren naar de kosten van arbeid en middelen. Daarnaast gaat het om “digitale relaties” op meerdere “platforms”. Digitaal is hierin het sleutelelement, aangezien dit duidelijk maakt dat het niet gaat om een adressenbestand of andere traditionele marketingactiviteiten. Uiteraard blijft er wel sprake van een stuk overloop tussen de digitale platforms en uitval (zogenaamde “churn rates”), net als bij off-line marketing. Twitteraars kunnen dezelfde zijn als de Facebook fan en vice versa.
Directe relatie
De opkomst van social media geeft de muziekindustrie een extra mogelijkheid om hun huidige, maar ook toekomstige fans te volgen en te bereiken. Er kan een directe relatie aangegaan worden, welke bij de traditionele off-line marketing niet bestond. DDMCA gelooft sterk dat dit een nieuwe beweging is binnen de digitale wereld, welke haar weerga nog niet kent en waarvan de mogelijkheden oneindig lijken.
Inmiddels zijn er een hoop bedrijven aan de slag met een Facebook pagina. Er wordt hier en daar ook heel wat getwitterd. Maar hoe moet deze data opgevangen worden? Hoe bereik je nog meer mensen? Dit zijn de eerste vraagstukken waar veel organisaties nu mee worstelen. Er ontstaan steeds meer nieuwe software technieken om de opgebouwde Social Media omgevingen en communities ‘uit te luisteren’.
De volgende stap is deze data te verzamelen en te analyseren om daarna een compleet nieuwe marketingstrategie op te zetten, met als doel toekomstige inkomsten te vermenigvuldigen.
Op #D2W verschijnen er regelmatig columns die nuttig zijn voor managers van artiesten, DJ’s en bands. Vandaag tips op basis inzichten uit eerder verschenen columns.
Data is het nieuwe goud
Merken, grote bedrijven en middelgrote organisaties worden zich steeds bewuster van het feit dat online aanwezig zijn belangrijk is. Online aanwezig zijn betekent communiceren over interne waarden en externe proposities op een transparante manier en spelen daarmee een belangrijkere rol dan ooit daarvoor.
De waarde van een Artiest komt heden ten dage op de markt tot stand, niet in de studio of op het kantoor van een platenlabel of managementbureau. Fans willen dicht bij een Artiest staan en bepalen zelf hoeveel zij bereid te betalen voor muziek, een optreden of merchandise van een Artiest.
Oude wijn in nieuwe zakken. De kost gaat voor de baat uit. Een aantal cliches gaan echt op. Créer fans of gevolg door het beschikbaar maken van content. Neem deel aan de online conversatie met de fans: luister, anticipeer en voer dialoog of openbaar, volg en informeer. Omarm de kwaliteiten en ideeën van het publiek en voeg die toe aan het eigen repertoire. Een Artiest of Band zal in het begin van haar carriere leren van zijn of haar fans waar behoefte aan is en waar zij bereid toe zijn om voor te betalen. Het begin van een carriere van een Artiest of Band komt eigenlijk op het volgende neer: investeren in fans.
Regelmatig hebben we op #D2W al iets gezegd of geschreven over hoe je als beginnende artiest of DJ eerst gevolg dient te realiseren alvorens verder te kijken hoe je de rechten ten gelde maakt. Data van fans en investeren in fans spelen hierbij de meest voorname rol. In dit twee minuten durende filmpje van DDMCA wordt uitgelegd hoe het nieuwe business-model voor artiesten en DJ’s er uitziet. Het komt er in het kort op neer dat je als beginnende Artiest of DJ eerst gevolg (oftewel fans) creert. Wanneer er voldoende gevolg is gerealiseerd kun je door middel van dialoog (en de daardoor gegenereerde data) achterhalen waar er bij het gevolg oftewel de fans behoefte aan is.
De 360 deal is de voorlopige, juridische uitkomst van de verschuivingen die onder invloed van het internet zijn ontstaan in de muziekindustrie. Dankzij dalende inkomsten uit cd-verkopen zijn platenmaatschappijen op zoek gegaan naar een nieuw businessmodel. Artiesten of DJ’s willen eveneens inspelen op de veranderingen in de muziekindustrie doordat de manier waarop zij de fans kunnen bereiken dankzij het internet nauwelijks meer beperkingen kent.
De scheidslijnen in de muziekindustrie vervagen en muziekbedrijven diversifiëren naar andere deelgebieden. De platenmaatschappij is haar monopoliepositie kwijt. Doch heden ten dage laat de uitvoer van de 360 deal door platenmaatschappijen te wensen over. Simpelweg omdat platenmaatschappijen vaak niet in staat zijn alle rechten optimaal te exploiteren en samen te werken met andere rechtenexploitanten. Het uitbrengen van muziek is nu eenmaal de kern-activiteit en heeft de hoogste prioriteit.
Fans willen dicht bij een Artiest of DJ staan en zelf bepalen hoeveel zij bereid te betalen voor muziek, een optreden of merchandise van een Artiest of DJ. Van wie zijn nu eigenlijk de fans van een Artiest of DJ? Niet van de platenmaatschappij en ook niet van Facebook. Van de Artiest of DJ vanzelfsprekend. De connectie met de fan is eigenlijk wat een Artiest of DJ bezit.
Hoewel de Artiest of DJ vandaag de dag over meer gegevens van (mogelijke) fans of volgers kan beschikken dan ooit tevoren, wordt het overgrote deel van deze gegevens niet opgeslagen en niet op waarde geschat. De Artiest of DJ mist hierdoor kansen op het vergroten van haar database-bestand en haar bereik. En niet te vergeten het direct contact met de fan. Tevens vergeet de Artiest of DJ daarmee wel misschien het allerbelangrijkste namelijk financiële waarde in geld toe te voegen aan zijn of haar financiële balans.
Bij het verzamelen van gegevens dient de Artiest of DJ alleen de data te verzamelen die daadwerkelijk ook (financiële) waarde toevoegt aan de kennis en de financiële balans van de Artiest of DJ. Er kan tevens gebruik worden gemaakt van kennis die vaak al aanwezig is bij de Artiest of DJ maar nog niet is doorgedrongen tot zijn of haar management of mogelijke exploitanten van de rechten. De Artiest of DJ krijgt zo toegang tot fans uit de eigen e-maildatabase die zijn opgeslagen en tot vrienden op bijvoorbeeld een Facebook of Hyves-pagina. Nog maar te zwijgen van de mogelijke volgers en fans op alle andere kanalen als Twitter e.d.
De Artiest of DJ kan direct een relatie met fans en volgers aangaan waarbij deze fans en volgers weer kunnen worden ingezet om weer nieuwe fans en volgers te werven danwel te helpen met het verspreiden van berichten over concerten of optredens, merchandise en muziek. Ook bieden de connecties ‘endorsement en sponsor’ mogelijkheden en kansen vanwege alle verbanden die uit de database gehaald kunnen worden omdat de volledige doelgroep in kaart is gebracht. Deze informatie kan worden ingezet bij gesprekken met mogelijke exploitanten zoals platenmaatschappijen, muziekuitgeverijen, boekingskantoren, evenementenorganisatoren, merken, organisaties en bedrijven om zo tot een financiële overeenkomst te komen.
De incentive of het bind- of smeermiddel is hierbij muziek. Feitelijk is een Artiest of DJ met zijn of haar muziek intellectueel eigendom (IP), die connectie maakt met fans welke vervolgens data oplevert die je als Artiest of DJ ten gelde kan maken. Binnen een goede 360 deal is de manager de zakenpartner en gaat hij uit van een bedrijfsmodel waarbij sprake is van ‘full rights management’ en waarbij de Artiest of DJ wordt gezien als een merk.
Alle rechten van de Artiest of DJ, zoals portretrechten, merkrechten, naburige rechten, auteursrechten en overige rechten worden door de manager vertegenwoordigd. De rechten van de Artiest of DJ worden onderdeel van een rechtenhuis dat door het management wordt beheerd. Vanuit deze rechtenhuis-constructie kun je per gebied de rechten licenseren aan een betreffende exploitant die het beste op zijn of haar gebied is.
Al meer dan 2 jaar schrijft #D2W over online inzichten die van pas komen voor artiesten en DJ’s en hun managers en rechten-exploitanten. Het digitale tijdperk biedt kansen, grote kansen daarom alle inzichten van #D2W nog eens gebundeld.
De nieuwe hitlijst voor Artiesten, Bands en DJ’s?
Of je nu bekend bent of nog aan het prille begin van een carriere staat. Elke zichzelf respecterende Artiest, Band of DJ begeeft zich tegenwoordig in het online domein. Vorig jaar op Eurosonic/Noorderslag is er dan ook al door diverse mensen gepresenteerd wat Social Media kan betekenen voor een Band of Artiest. Zo verslaat Stephan ten Kate op Frankwatching drie presentaties.
De waarde van een Artiest komt heden ten dage op de markt tot stand, niet in de studio of op het kantoor van een platenlabel of managementbureau. Fans willen dicht bij een Artiest staan en bepalen zelf hoeveel zij bereid te betalen voor muziek, een optreden of merchandise van een Artiest.
Buma/Stemra heeft kennelijk de tarieven voor podcasts aangepast naar 1 cent per gedownloade podcast met een minimum van € 130.- zo blijkt uit de berichtgeving van vorige week. Het heeft ertoe geleid dat onder andere Radio 538 per direct is gestopt met het aanbieden van de Dance Department en Powermix podcasts en Buma/Stemra de oorlog heeft verklaard. Niet alleen voor grote stations als Radio 538 heeft de aanpassing gevolgen, maar vooral ook voor de kleine webstations (met minder of geen commerciële inkomsten). Hetgeen de promotie van (nieuwe) muziek weer niet ten goede komt. Kortom wederom ontstaat ‘Het vacuüm van de muziekindustrie’.
Het Nederlandse spreekwoord luidt: ‘Een ezel stoot zich in het gemeen niet tweemaal aan dezelfde steen.’ Waarom lijkt het er op dat dit wel aan het gebeuren is met de muziekindustrie. Heeft de muziekindustrie niks van het Napster-tijdperk opgestoken?
Critici roepen al jaren dat het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal pas verboden kan worden als er genoeg legale alternatieven zijn. Ook de overheid heeft dit na onderzoek erkend.
Platenmaatschappijen en Muziekuitgeverijen, alsmede Artiesten bevinden zich middenin een grote verandering, waarin nieuwe businessmodellen en digitale mediaproducten een belangrijke rol spelen. Digitalisering, internet en nieuwe consumentenvoorkeuren bedreigen de traditionele Platenmaatschappijen en Muziekuitgeverijen. Zij hebben hedentendage te maken met meer concurrentie en verlies van de grip op doelgroepen en content.
De prijs van muziek verschuift op termijn naar bijna nul. Via Social Media ontstaan er directe relaties tussen artiesten en luisteraars. De meeste inkomsten genereren Artiesten of Bands al een tijd niet meer met hun CD‘s of downloads. Die verdienen zij met het geven van de bijbehorende optredens. Muziek wordt daarmee meer een beleving of vehikel dan een fysiek product. Distributie tussen luisteraars onderling is gemeengoed en de schaarste verplaatst zich van aanbod naar aandacht.
Ik was in mei van van het voige jaar op de International Music Summit in Ibiza. Hier komen mensen uit de Dance-industrie van menig Dance-label en menig artiestenmanagement bij elkaar om zaken binnen de Dance te bespreken. Ik merkte daar het beperkte denken van menig aanwezige. Tijdens de Amsterdam Dance Event in oktober van het vorige jaar, waar ik in een panel zetel had, merkte ik ook het beperkte denken binnen de Dance-industrie.
Het staat voor #D2W inmiddels vast kijkende naar de inhoud van bovenstaande columns dat er een hele nieuwe waarde-funnel aan het ontstaan is. De komende tijd zal #D2W verder uiteenzetten hoe artiesten, DJ’s, managers en rechtenexploitanten met deze waarde-funnel hun voordeel kunnen doen.
Hoe zet ik een effectieve internetstrategie op? Wat is een internetstrategie? Een internetstrategie is een doordacht plan om het internet te gebruiken voor een ontwikkeling van een gevolg rondom een artiest of band. De website of een blog is hierbij meestal het uitgangspunt omdat daar jaren geleden mee begonnen is. Maar wat is de positie van de website of een blog nu? Wat zijn de huidige trends en ontwikkelingen op het internet?
Welke rol speelt Social Media? Wat is Social Media? Social Media is een verzamelbegrip of containerbegrip voor online platformen waar gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie de inhoud verzorgen. Tevens is er sprake van interactie en dialoog tussen gebruikers onderling. Welke plek neemt Social Media in binnen de internetstrategie?
Een goede internetstrategie dient een afspiegeling te zijn van het zoekgedrag van de fan, de plek waar de fan zich online begeeft en de huidige strategie of het beleid van de artiest of band.
Vaak wordt internetmarketing verwart met internetstrategie. Internetmarketing is echter de operationele uitvoering van een internetstrategie. Pas wanneer er een duidelijke internetstrategie visie is ontwikkeld kan deze worden omgezet naar effectieve internetmarketing.
Het is wijsheid om bij het ontwikkelen van een internetstrategie de huidige strategie van de artiest of band als leidraad te nemen. Als het goed is, kun je dit plan vertalen naar concrete doelstellingen. Ook naar de stappen die gezet dienen te worden om de doelstellingen te bereiken. Dit betekent onder andere dat je binnen het management onvoorwaardelijk de tijd dient te maken om van het internet een succes te kunnen maken. Anders zul je een van de velen zijn die verdrinkt in de oneindige mogelijkheden van het internet. Het is wellicht overbodig om te melden dat de gouden bergen dan veranderen in een bodemloze put.
Op basis van het bovenstaande wordt tijdens de workshop gekeken naar een gedegen internetstrategie voor een artiest of band. Wat zijn de basics van een gedegen internetstrategie? Waar liggen de kansen en mogelijkheden? Hoe kun je business-intelligence gebruiken om de traditionele wijze van het exploiteren van rechten te optimaliseren? Wat is een mogelijk nieuw businessmodel? Gebaseerd op voorbeelden en inzichten zal de workshop voor velen waarschijnlijk een aha-erlebnis opwekken.
De contouren van het verhaal van de muziekindustrie zijn bekend. Het is fascinerend om te zien hoe onvermijdelijk dit verhaal lijkt zodra je het ziet in onderstaande specifieke bewegende data. Normaliter zie je veel lijn-en staafdiagrammen op basis van dezelfde set van gegevens, alleen bewegen ze niet. Wat kun je leren uit deze bewegende gegevens?
Op een of andere manier vertelt alleen al het bewegen van de taartstukken in al deze cirkeldiagrammen ons iets over de innovatie van de geluidsdrager. De onvermijdelijke verandering van LP naar CD is zeer duidelijk en alom bekend. Het enige verrassende is de periode dat de CD totale dominantie heeft genoten. De CD heeft veel langer geregeerd dan de meeste formaten. Met zeer hoge marges als gevolg vanwege de goedkopere productiekosten op termijn. Toch is deze geluidsdrager gedoemd te verdwijnen.
De onderstaande ‘simpele’ animated gif geeft een inzicht in de verandering van de Amerikaanse muziekindustrie (in 30 jaar) die je niet kunt oproepen in een statische lijn- of staafdiagram. Bijna 10 jaar geleden zou je niet hebben geloofd dat de CD-productie op den duur zou verdwijnen als je kijkt naar de taart-diagram uit het jaar 2002. Bovendien zie je op dat moment niet de historische context die nu te zien is.
Het is interessant om te zien hoe het landschap van de geluidsdrager steeds veranderd, vooral vlak voor waar het filmpje eindigt. Downloadbare singles domineren het aandeel van de digitale muziek en de meeste omzet bestaat nog steeds uit fysieke dragers. Toch kun je iets anders belangrijks opmaken uit de bewegende data. Wat komt er na de MP3? Hogere kwaliteit bestanden? Streamingdiensten? Spotify en zelfs Pandora laten al zien dat de volgende revolutie in het landschap van de geluidsdrager niet ver weg is, de bewegende data ook zo lijkt het …
Deze post is mede tot stand gekomen door Anibal do Rosario, die #D2W heeft gewezen op de posts over dit onderwerp van Fastcode Design en Digital Music News, dat de originele animated gif heeft gepubliceerd. Dank voor de tip!
veranderingen in de Amerikaanse muziekindustrie in 30 jaar
IPAN is een netwerk van ondernemers die werkzaam zijn in digitale media. IPAN (Interactive Professional Association Netherlands) is opgericht in mei 1998 en heeft ruim 400 leden. Het doel van IPAN is het helpen van haar leden door het gezamenlijke netwerk en het delen van kennis. IPAN organiseert morgen haar laatste grote event voor de zomer van 2011 in Dauphine, Amsterdam met als titel “Geld verdienen met muziek, kan het?’. Vooruitlopend op het event waar haalt #D2W nog even wat columns naar boven die raakvlakken hebben met het onderwerp dat morgenavond ter tafel komt bij de IPAN-bijeenkomst.
De muziekindustrie zou er goed aan doen zich niet aan dezelfde steen te stoten als destijds in het Napster-tijdperk. Als er een moment is wanneer er goede concurrenten voor Apple’s iTunes kunnen ontstaan, alsmede legale alternatieven voor de illegale diensten als Rapidshare, Megaupload, Spotnet etc. dan is nu het moment. Gezonde marktwerking in de digitale muziekwereld kan nu echt op diverse fronten gerealiseerd worden … Muziekindustrie: ‘smeed eens het ijzer wanneer het heet is’ luidt het devies. De vraag die de komende tijd zal spelen is: ‘Stoot de muziekindustrie zich tegen dezelfde steen of komt er eindelijk een einde aan het vacuüm van de muziekindustrie?
Toegang tot digitale content en dienstverlening op internet worden de hoeksteen van toekomstige verdienmodellen voor een ieder, die zich met bijvoorbeeld de exploitatie van muziek bezighoudt. De verkoop van fysieke producten aan fans of liefhebbers zal drastisch afnemen, omdat de nadruk bij de moderne, digitale consumenten in de toekomst minder op bezit zal liggen dan in het tijdperk van fysieke mediadragers. Kijkende naar de ontwikkelingen als Spotify, Amazon MP3 Player, DropBox, Box.net en dergelijke dan valt iets op. Bezit maakt plaats voor beschikbaarheid, belevenis, gemak en service. Dat betekent dat betrokken partijen hier businessmodellen omheen dienen te ‘verzinnen’. We zijn benieuwd hoe lang de discussie rondom het downloadverbod nog duurt. Ons devies voor rechthebbenden ‘probeer anders te denken, kijk naar kansen niet naar bedreigingen’
Toegang tot digitale content en dienstverlening op internet worden de hoeksteen van toekomstige verdienmodellen voor een ieder, die zich met de exploitatie van muziek bezighoudt. De verkoop van fysieke producten aan fans of liefhebbers zal drastisch afnemen, omdat de nadruk bij de moderne, digitale consumenten in de toekomst minder op bezit zal liggen dan in het tijdperk van fysieke mediadragers. Kijkende naar de ontwikkelingen als Spotify, Amazon MP3 Player, DropBox, Box.net en dergelijke dan valt iets op. Bezit maakt plaats voor beschikbaarheid, belevenis, gemak en service. We leven langzamerhand in een tijd waar bezit plaats maakt voor toegang.
Oude wijn in nieuwe zakken. De kost gaat voor de baat uit. Een aantal cliches gaan echt op. Créer fans of gevolg door het beschikbaar maken van content. Neem deel aan de online conversatie met de fans: luister, anticipeer en voer dialoog of openbaar, volg en informeer. Omarm de kwaliteiten en ideeën van het publiek en voeg die toe aan het eigen repertoire. Een Artiest of Band zal in het begin van haar carriere leren van zijn of haar fans waar behoefte aan is en waar zij bereid toe zijn om voor te betalen. Het begin van een carriere van een Artiest of Band komt eigenlijk op het volgende neer: investeren in fans.
Ik heb het idee dat sommige zaken (nog) niet opschieten. Daarnaast ben ik verbaasd hoe weinig passie er bestaat binnen de Dance-industrie om verder te ondernemen op het digitale muziekvlak. De kansen zijn groter dan ooit en het lijkt er op dat niet iedereen ze ziet of dat sommigen ze gewoon negeren. Er lijkt een vacuüm te ontstaan in de gevestigde orde. Hieronder som ik een aantal voorbeelden op van zaken die ik nog steeds tegen kom.
Of het onbeperkt downloaden tegen een vast bedrag per maand het ‘gouden ei’ is weet ik niet. Wat ik wel weet is dat hedentendage de consument of bezoeker op internet bepaald. Dat betekent dat muziekdiensten naar hun klanten dienen te luisteren en zo nodig meerdere vormen dienen aan te bieden. Hetgeen dan ook gaat gebeuren medio 2010 bij Dance-Tunes. Het zal dan ook naar verloop van tijd gaan blijken waar de voorkeur van de klant naar uit gaat.
Op dit moment zie ik allerlei artiesten en DJ’s die al wat jaren meelopen in de Dance worstelen met de vraag hoe het nu verder moet in de toekomst met hun muziek. Ze verdienen immers niets of nauwelijks wat als er uberhaupt nog vinyl wordt uitgebracht en hun back-catalogus van Dans-vloer hits loopt ook niet. Daarnaast hebben ze in het verleden vaak overeenkomsten met diverse platenmaatschappijen voor de back-catalogus die hun repertoire vaak ook op de plank laten verstoffen. Wellicht zetten ze de catalogus nog in de downloadwinkels waar het ook niet verkoopt. Er wordt immers geen aandacht aan geschonken door de betreffende platenmaatschappijen doordat deze zich bezighouden met nieuw repertoire en de waan van de dag.
Waar zit dan het verdienmodel voor de nieuwe artiest? Op het moment dat de muziek populair wordt kan de nieuwe artiest een deel van zijn muziek achter een paywall zetten, een donatie vragen of zal hij gewoonweg aanvragen krijgen voor optredens. Wanneer hij genoeg fans heeft kan hij natuurlijk ook zelf een ‘zaal’ afhuren en een concert/optreden tegen een vergoeding geven voor zijn ‘die-hard’ fans. Daarnaast zou de artiest zijn site of blog natuurlijk kunnen voorzien van advertenties of merchandise-items. Tot slot kan de muziek wanneer deze populairder is geworden ook worden aangeboden via betaalde abonnee-diensten, betaalde downloadsites of freemium-diensten zoals Spotify.
Zo’n krappe 2 jaar geleden zijn de columns ‘Artiest 2.0 – Is er licht aan het einde van de tunnel?’ op #D2W verschenen. Vandaag is het tijd om ze nog eens uit de oude doos te halen. Hieronder de driedelige column.
Keer op keer merk ik dat de Dance-industrie waar ik in werk toch op een of andere manier conservatieve trekjes vertoond. Dit komt op mij op een of andere manier beangstigend over. Het zou toch de Dance als muziekstroming moeten zijn die voorop loopt als het gaat om innovatie en vernieuwing. Zeker in deze tijden waar de ‘DIY’ mogelijkheden via het internet ‘allover the place’ zijn.
Op dit moment zie ik allerlei artiesten en DJ’s die al wat jaren meelopen in de Dance worstelen met de vraag hoe het nu verder moet in de toekomst met hun muziek. Ze verdienen immers niets of nauwelijks wat als er uberhaupt nog vinyl wordt uitgebracht en hun back-catalogus van Dans-vloer hits loopt ook niet. Daarnaast hebben ze in het verleden vaak overeenkomsten met diverse platenmaatschappijen voor de back-catalogus die hun repertoire vaak ook op de plank laten verstoffen. Wellicht zetten ze de catalogus nog in de downloadwinkels waar het ook niet verkoopt. Er wordt immers geen aandacht aan geschonken door de betreffende platenmaatschappijen doordat deze zich bezighouden met nieuw repertoire en de waan van de dag.
Twee weken geleden heb ik bij Dance-Tunes nieuwe business-modellen mogen presenteren die Medio 2010 zullen worden uitgerold. Wat mij betreft is dit dan ook deel 3 van de reeks Artiest 2.0: is er licht aan het einde van de tunnel. Dit laatste deel is bestemd voor de platenmaatschappijen en auteursrechten-organisaties. Als de muziekindustrie wil overleven dan dient men zich open te stellen voor nieuwe business-modellen en men dient niet krampachtig vast te houden aan het ‘pay-per-copy’ model.
Critici roepen al jaren dat het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal pas verboden kan worden als er genoeg legale alternatieven zijn. Ook de overheid heeft dit na onderzoek erkend.
Teeven schrijft: “De bescherming van auteursrechten op internet is alleen effectief als er voldoende legale modellen beschikbaar zijn die voor consumenten aantrekkelijk en gebruiksvriendelijk zijn. De legale markt voor muziek, films en e-boeken wordt op dit moment echter sterk gehinderd door de grootschalige en kosteloze uitwisseling van bestanden. Voor legale aanbieders is concurreren met het kosteloze aanbod niet realistisch.”
De muziekindustrie weet het niet meer. Zowel het bestrijden van piraterij als het reageren op teruglopende verkoop van muziekalbums krijgt hoge prioriteit. Distributie van muziek is niet langer exclusief in handen van platenmaatschappijen en tegelijkertijd is het aanbod voor consumenten oneindig veel groter geworden. Talent wordt niet langer gemaakt in de studio, maar vindt het podium op andere manieren.
De prijs van muziek verschuift op termijn naar bijna nul. Via Social Media ontstaan er directe relaties tussen artiesten en luisteraars. De meeste inkomsten genereren artiesten al een tijd niet meer met hun CD‘s of downloads. Die verdienen zij met het geven van de bijbehorende optredens. Muziek wordt daarmee meer een beleving of vehikel dan een fysiek product. Distributie tussen luisteraars onderling is gemeengoed en de schaarste verplaatst zich van aanbod naar aandacht.
Met verbazing moet ik vaststellen hoe weinig passie er nog steeds binnen de Dance-industrie bestaat om echt verder te ondernemen op het digitale muziekvlak. De kansen zijn groter dan ooit en het lijkt er op dat niet iedereen ze ziet of dat sommigen ze gewoon negeren. Er lijkt een vacuüm te ontstaan in de gevestigde orde.
Het is dan ook geen wonder dat sommige Dance-labels in Nederland op sterven na dood zijn. De reden: een chronisch gebrek aan lef. Niemand wil de ‘first mover‘ zijn. Terwijl het juist de Dance-labels zijn geweest, die altijd wel vooruit hebben gelopen op zaken. Waar het de Dance-labels op dit moment aan ontbreekt, is de moed het roer om te gooien. Het huis staat in brand, het springkussen dat ‘om denken naar een ander businessmodel’ heet, ligt voor de deur. Men durft simpelweg de sprong niet te wagen – zelfs niet gezamenlijk.
Vooruitlopend op een nieuwe column met als titel ‘Investeren in fans’ hierbij uit de oude doos een column, die eerder in drie delen is gepubliceerd, getiteld ‘Artiest 2.0: is er licht aan het einde van de tunnel.’
De muziekindustrie weet het niet meer. Zowel het bestrijden van piraterij als het reageren op teruglopende verkoop van muziekalbums krijgt hoge prioriteit. Distributie van muziek is niet langer exclusief in handen van platenmaatschappijen en tegelijkertijd is het aanbod voor consumenten oneindig veel groter geworden. Talent wordt niet langer gemaakt in de studio, maar vindt het podium op andere manieren.
De prijs van muziek verschuift op termijn naar bijna nul. Via social media ontstaan er directe relaties tussen artiesten en luisteraars. De meeste inkomsten genereren artiesten al een tijd niet meer met hun CD’s of downloads. Die verdienen zij met het geven van de bijbehorende optredens. Muziek wordt daarmee meer een beleving of vehikel dan een fysiek product. Distributie tussen luisteraars onderling is gemeengoed en de schaarste verplaatst zich van aanbod naar aandacht.
Fragmentatie van alle rechten draagt niet bij aan vernieuwing van het businessmodel. Vernieuwen lukt niet als onvoldoende pijn wordt gevoeld. En de muziekindustrie heeft deze pijn met haar grote reserves en hoge marges lang weten te onderdrukken, maar zal zich zo langzamerhand echt moeten afvragen of de weg die ze nog bewandelen wel de juiste is. Het businessmodel verandert op termijn, dat staat vast.
Wat is het nieuwe businessmodel voor de muziekindustrie? Graag start ik langs deze weg een open brainstorm, discussie of forum op om hier achter te komen.
Elke bijdrage is welkom. Wie durft? Doe hier jouw suggestie of bijdrage aan de brainstorm, de discussie of het forum.
